Tản mạn về chữ ký

VNTN - Trong chúng ta, có lẽ ai cũng đã hơn một lần ký tên vào một văn bản nào đó. Tuỳ theo địa vị xã hội, tuỳ theo sự việc mà chữ ký của mỗi người có ý nghĩa khác nhau. Nói cách khác, chữ ký là quyền lực, là trách nhiệm, là xác nhận một sự thật v.v… Xem vậy thì việc ký tên vào một một văn bản là chuyện nghiêm túc. Thế nhưng đã có không ít trường hợp người ta ký tên mà cứ như chuyện đùa. Xin kể dưới đây mấy chuyện vui vui để cùng suy ngẫm…

Chuyện thứ nhất: Cách đây đã lâu, ở cơ quan nọ có một “sếp” rất “nhiệt tình” ký. Ai đưa văn bản gì ông cũng ký, kể cả văn bản không thuộc lĩnh vực ông phụ trách. Thấy ông dễ dãi, nhiều người thường đến ông xin chữ ký. Có lần một cán bộ đưa ông ký một công văn. Ông không đọc, mà giao hẹn: “Tớ ký, cậu chịu trách nhiệm nhá!”. Cán bộ nọ thưa: “Vâng ạ”. Thế là ông ký. Chuyện trên rồi cũng đến tai “người thích đùa”. Thế là người ta tạo ra một “xì-căng-đan” để nhắc nhở “sếp”. Một lần, anh em cơ quan thấy trên bảng thông tin nội bộ có dán 2 quyết định. Quyết định thứ nhất: Bán cô gái rượu, (con “Sếp”), tên là…..; quyết định thứ hai: Bán cây cầu X qua thành phố. Cả 2 quyết định này đều ghi rõ, “Ai cần mua, xin gặp ông B, tại cơ quan Y”. Tất nhiên, cả 2 quyết định trên chỉ có chữ ký của “sếp” B, không có dấu cơ quan. Chuyện này đã gây ồn ào một dạo, nhưng không ai biết “thủ phạm” và cũng không có việc truy tìm. Riêng “sếp” thì cười xoà: Cám ơn anh em đã nhắc nhở. Tớ xin rút kinh nghiệm...

Chuyện thứ hai: Ở tổ nhân dân nọ, ông tổ trường đi thu các khoản tiền dân đóng góp. Lần nào cũng vậy, nhận tiền xong ông tổ trưởng yêu cầu dân ký vào sổ của mình. Có người ký, có người không. Người không ký thì bảo là không cần. Ông tổ trưởng giảng giải: Các bác phải ký tên để chứng tỏ mình đã nộp tiền chứ. Người dân cười mà rằng: Chẳng lẽ vì không có chữ ký mà tôi cãi là mình chưa nộp tiền rồi đòi nộp tiếp hay sao? Không đâu. Nếu phải cãi, thì tôi chỉ cãi khi đã nộp tiền rồi mà tổ trưởng bảo là chưa nộp. Tuy nhiên, nếu xảy ra trường hợp này, thì tôi thất lý. Bởi vì, lẽ ra khi nhận tiền ông tổ trưởng phải ký nhận với dân, theo nguyên tắc tiền đi, chữ ký người nhận tiền ở lại. Gặp khi “có chuyện”, thì người dân còn có bằng chứng trình ra. Nói dại miệng, chẳng may quyển sổ của tổ trưởng bị mất, thì chữ ký của người nộp tiền còn có ý nghĩa gì?

Nói chuyện trên là nói về lý thuyết của việc giao và nhận tiền. Trong thực tế, những khoản tiền nho nhỏ lại liên quan đến số đông, thì ít có khả năng xảy ra chuyện tranh cãi nộp hay chưa nộp. Tuy nhiên, mỗi khi người dân nộp tiền lại phải ký một cách vô nghĩa, thì nói cái lý thuyết sơ đẳng này cũng không thừa.

Chuyện thứ ba: Gần đây có chủ trương phân loại rác ban đầu tại hộ gia đình. Theo đó, túi đựng rác được cấp, trách nhiệm của các hộ là phân rác thành 3 loại, bỏ vào 3 túi có mầu khác nhau theo qui định. Mở đầu chủ trương này, phường nọ tổ chức cho các hộ cam kết thực hiện nghiêm chỉnh việc phân loại rác. Ai vi phạm cam kết sẽ phải “chịu trách nhiệm trước pháp luật hiện hành”. Cuối bản cam kết, ngoài chữ ký của chủ hộ, còn có chữ ký của lãnh đạo tổ nhân dân và UBND phường. Người ta đặt câu hỏi: Trong bản cam kết của hộ, UBND ký tên để làm gì? Giá như UBND ký với nghĩa là cam kết những việc phường sẽ làm, để tạo điều kiện cho các hộ thực hiện bản cam kết của dân, thì hoàn toàn cần thiết. Đằng này chỉ có chữ ký, tựa như chứng thực, thì liệu có cần thiết?

Nhân đây xin nói thêm: Theo chủ trương, thì việc phân loại rác bắt đầu thực hiện từ 1/9/2014. Thế nhưng đã giữa tháng 10, nghĩa là đã một tháng rưỡi trôi qua, mà chuyện rác thì vẫn... như cũ. Thế là hàng trăm, hàng nghìn bản cam kết có vẻ “đao to, búa lớn” nói trên, rút cục chẳng xử lý được ai. Thật là tiếc cho một chiến dịch rầm rộ làm cam kết.

Để khép lại bài này, xin nói rằng, chuyện có liên quan đến chữ ký thì nhiều lắm. Một dịp khác, xin trở lại vấn đề này. Tại đây, chỉ xin nói đến những chữ ký vô nghĩa, đã từng xuất hiện đâu đó, với mong muốn như cung cấp một “kháng thể” nhằm chữa trị căn bệnh “sính” ký lâu nay.

Thái Văn