Nghệ sĩ thế hệ Z trong ngành giải trí Việt Nam

VNTN - Mấy năm gần đây, trong ngành giải trí Việt phổ biến thuật ngữ “Thế hệ Z”- Gen Z, khi họ có những thành công vượt tầm tuổi, tầm suy nghĩ thông thường đã mặc định của các thế hệ trước. Đó là những người trẻ sinh từ năm 1996 - 2012. Họ đã tạo nên một thị trường giải trí mới mẻ và cũng đầy hấp lực trong cộng đồng, lan tỏa nhiều ảnh hưởng xã hội.

“Thế hệ Z”- tiếng Anh là “Generation Z”- viết tắt Gen Z, là nhóm nhân khẩu học nằm giữa “Thế hệ Millennials”- thế hệ thiên niên kỷ, sinh từ 1981 - 1995, với “Thế hệ Alpha”- Thế hệ hoàn toàn sinh ra trong thế kỷ 21 từ 2010 - 2020, Gen Z được gọi là thế hệ iGen - viết tắt iGeneration- i-gen, từ lúc sinh ra đã có thể sở hữu một sản phẩm bắt đầu bằng chữ I như ipod, ipad, iphone…, thế hệ đa màn hình (có thể vừa nghe nhạc, vừa chơi game, vừa mua đồ trực tuyến...), hay thế hệ Tắc kè hoa, bởi sự đa sắc màu trong tính cách cũng như phương thức sống, học tập và làm việc.

Gen Z độc lập, tự tin vào quan điểm cá nhân, thích tự đạo diễn cuộc đời mình, vì thế, có những quyết định dứt khoát mau chóng…. Khác với những thế hệ trước, Gen Z có nhu cầu khẳng định bản thân cao nên hay sử dụng chính mình để định hình thương hiệu cá nhân, có tới 81% các bạn trẻ Gen Z tự tin hiểu rõ bản thân, biết mình thích và không thích làm gì.

Bức “Thành phố Hồ Chí Minh” - Đoàn Cao Quốc

Gen Z Việt Nam

Ở Việt Nam hiện nay, Gen Z được chia thành 2 nhóm chính: Nhóm bắt đầu đi làm và nhóm vẫn phụ thuộc nhiều vào cha mẹ. Dù Gen Z nói chung chỉ chiếm khoảng 20% dân số Việt Nam, trong đó những cá nhân sinh từ 1996 - 2006 chỉ chiếm khoảng 13%, nhưng Gen Z đang có ảnh hưởng lớn tới đời sống xã hội hiện nay. CMO Appota cho biết những cá nhân sinh từ 1996 trở đi, thì đến 1997 Internet đã vào Việt Nam, sau đó là sự xuất hiện của Facebook (2004), Youtube (2005), hay iPhone (2007).

Gen Z, dù thu nhập không nhiều và chiếm tỷ lệ nhỏ trong cơ cấu dân số, vẫn tạo ra nhiều ảnh hưởng lớn, đặc biệt là trong giới văn nghệ sĩ. Cũng gần như các Gen Z thế giới, Gen Z Việt là một thế hệ lo âu và họ có đủ lý do để làm thế. Đối với Gen Z, hiểu rõ bản thân mình là ai quan trọng hơn cả, theo một nghiên cứu của Anphabe, có đến 81% bạn trẻ thuộc thế hệ này biết mình là ai, điểm mạnh điểm yếu và tương lai của chính mình.

Dám ước mơ, dám thực hiện, dám thất bại và dám bước tiếp, đó là những tố chất nổi bật ở những nghệ sĩ Gen Z Việt. Gen Z Việt không chỉ làm chủ được công nghệ, mà còn có khả năng nắm bắt được quy trình phát triển sôi động của ngành công nghiệp giải trí thế giới, thay đổi về cả cách thức sản xuất, tiếp nhận, để sản phẩm của mình lan tỏa mang tính toàn cầu.

Dám nghĩ lớn và làm những gì mình thích

Tài năng, can đảm, đầy quyết tâm và cần mẫn là những thuộc tính nổi bật của những người trẻ Gen Z. Dám nghĩ những chuyện lớn, những dự án “khủng”, và bất chấp những cản ngăn, thích là làm, thất bại không nản, làm tiếp, làm cho tới khi thành công, được thừa nhận. Họ chân thành với đam mê, chịu khó học hỏi để hoàn thiện bản thân.

Họa sĩ Đoàn Cao Quốc, sinh năm 1996, hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp từ năm 2014 khi mới 18 tuổi. Tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật TP. Hồ Chí Minh - Khoa Đồ họa, đồng thời được trao chứng chỉ International Watercolor Masters - Bậc thầy của Hiệp hội Màu nước Quốc tế Anh Quốc - International Watercolor Society, ngoài ra còn thành lập và quản lý Watercolor art studio. Đoàn Cao Quốc đặc biệt có hứng thú với màu nước, một thể loại tranh vừa khó vừa kén chọn đối tượng thưởng thức. Quốc đã có nhiều tác phẩm tranh màu nước tham gia mấy chục triển lãm tranh trong nước và quốc tế: Fabriano tại Italy, Sketch Tour quốc tế tại Cần Thơ, IWS tại Indonesia, Banglades, Dubai, Ấn Độ…. Riêng năm 2020, tranh của Đoàn Cao Quốc được trao giải ba trong triển lãm màu nước quốc tế diễn ra tại Pháp, đạt giải A trong triển lãm Trại sáng tác của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật TP. Hồ Chí Minh. Hiện Quốc đang vẽ một bức tranh dài về những thành phố lớn của Việt Nam như: Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Nha Trang, TP. Hồ Chí Minh, Cần Thơ....

Trần Đàm An Phúc, năm 2013, 9 tuổi, mới tập thổi kèn saxophone 2 tháng, đã tự tin biểu diễn đầy điêu luyện cùng với cha là nghệ sĩ Trần Mạnh Tuấn. Hiện Phúc đã 18 tuổi, có thể đọc nốt nhạc như đọc sách, thẩm âm tốt, nghe giai điệu là có thể bắt chước ngay, yêu saxophone và quyết tâm theo đuổi, dù con gái không có ai theo nhạc cụ này, trong khi cô vẫn có thể chơi piano, guitar, trompet. Cô gái Emma Lê, sinh năm 2000, hiện là sinh viên ĐH Quốc tế, ĐH Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, ngoài việc học, cô còn tham gia làm mẫu ảnh, đóng MV, xem nghề người mẫu như một công việc thật sự của mình, và còn định tiến vào lĩnh vực điện ảnh. Hay Samuel An, sinh năm 1996, là người Việt nhưng sinh ra và lớn lên ở thành phố Lausanne, Thụy Sĩ, thành thạo piano cổ điển và guitar, cùng với đam mê âm nhạc từ bé đã tạo ấn tượng sâu sắc tại Giọng hát Việt 2018.

Trần Đàm An Phúc biểu diễn cùng bố

Đặc biệt “hiện tượng” K-ICM, sinh năm 1999, 1 trong 4 “phù thủy âm nhạc” của làng Vpop, không chỉ là ca sĩ, còn là một producer tài năng, K-ICM đã phải trải qua quá trình khổ luyện khó ai có thể tưởng tượng, xuất phát từ 2 chữ “đam mê”. Hiện bất cứ sản phẩm nào có sự tham gia của K-ICM đều trở thành sản phẩm cực hot trên youtube, cộng đồng mạng đặt cho nickname “trùm view”.

K-ICM và AMEE

Chấp nhận gai góc thử thách, bất chấp mọi giới hạn

Mỹ Anh, sinh năm 2002, gây được nhiều sự chú ý với single “Got You”, cho thấy con đường âm nhạc tách biệt và có phong cách rõ ràng. Mỹ Anh mong muốn trở thành một nhà sản xuất âm nhạc nữ, một nghề không hề dễ với ngay cả giới nam. Cô gái cá tính Nguyễn Phan Linh Đan, 25 tuổi, lại chọn cho mình một lĩnh vực vô cùng “gai góc” đối với phái nữ: Đạo diễn hình ảnh - DOP, 18 tuổi, sang Mỹ du học về điện ảnh tại New York University - Tisch School of The Arts, năm thứ 2 đại học, Đan làm đạo diễn hình ảnh phim Lost, được chọn tham dự LHP Cannes 2016 ở thể loại Góc phim ngắn - Short Film Corner.

AMEE là ca sĩ hot nhất nhì VPop hiện nay. 14 tuổi đã khổ luyện khắc nghiệt, học vũ đạo, thanh nhạc, tiếng Anh, sáng tác, diễn xuất, giao tiếp,… hướng đến hình tượng nghệ sĩ đa năng. Chính thức ra mắt vào tháng 4 năm 2019, AMEE hoạt động chăm chỉ, gặt hái nhiều thành công. Ngoài các ca khúc "thả thính" cực viral như "Ex's HAte Me", "Do For Love", chuỗi 4 mùa: Xuân - "Anh nhà ở đâu thế", Hạ - "Đen đá không đường", Thu - “Trời giấu trời mang đi”, Đông - "Sao anh chưa về nhà”, AMEE thật sự như một cơn gió mát lành và trong trẻo thổi vào làng nhạc Việt.

Và những Gen Z của làng Vpop

Gen Z Việt có lẽ gây ảnh hưởng nhiều nhất và “ồn ào” nhất hiện nay là trong thị trường âm nhạc VPop. Các ca sĩ Gen Z luôn tạo những dấu ấn, khuấy động thị trường, thật sự tạo nhiều ảnh hưởng xã hội. Hàng loạt các tên tuổi sinh sau năm 2000 đang khẳng định vị thế của bản thân tại Vpop: K-ICM, AMEE, Kha, Xesi, Obito, Pháo...

Ngoài K-ICM, AMEE, một số ca sĩ Gen Z Việt đang rất “hot”. Han Sara mang trong mình dòng máu Hàn Quốc, cô đến Việt Nam, suốt 4 năm qua (2017 - 2021), Han Sara đã không ngừng cố gắng để khẳng định vị trí của bản thân trong Vpop. Bản hit "Tớ thích cậu", thu về hơn 45 triệu lượt xem (2020), bản hit "Đếm cừu", kết hợp với Kay Trần, cũng mang về hơn 20 triệu lượt xem, Han Sara hứa hẹn sẽ còn bứt phá hơn trong thời gian tới.

Tháng 9/2017, ca khúc "Túy Âm" được viết bởi Xesi - một nữ sinh còn đang là học sinh THPT, trở nên nổi tiếng vì giai điệu huyền ảo, ma mị và đến giờ vẫn được coi là một sản phẩm thành công nhất của giới underground, đánh dấu sự hiếm hoi ca khúc underground "xâm chiếm" số đông khán giả, ca khúc đã có hơn 150 triệu lượt xem, được vang lên tại sân khấu WeChoice Awards 2017, thể hiện tài năng và sức trẻ của một nghệ sĩ mới.

Một trong những cơn gió lạ thổi qua làng nhạc Việt từ năm 2019 phải kể đến "Lời yêu ngây dại”, một sáng tác của Kha - sinh năm 2002 tại An Giang, giai điệu thơ mộng, mộc mạc, kiểu hát phóng khoáng, lãng đãng như phiêu, ca từ mang đậm chất thơ, hình ảnh ví von lạ tai làm người nghe cảm thấy thú vị. Kha yêu thích dòng nhạc R&B và viết nhạc từ khi học lớp 7. Tiếp sau là ca khúc "Em có nghe”, một bản R&B với cách hát và phần nhạc đậm chất "chill", thuộc dòng nhạc Indie nhưng mang chút hơi hướng Lofi (Low Fidelity).

Obito tên thật là Lý Quốc Phong, sinh năm 2001 tại An Giang, từng“gây bão” trên cộng đồng mạng với ca khúc “Simple Love” do Obito sáng tác, được kết hợp giọng rap của Seachains đã vươn lên vị trí top 1 trending YouTube, hơn 5 triệu lượt xem và gần 300 ngàn lượt thích, thành hiện tượng trong năm 2019, với những giai điệu, ca từ "gây nghiện". Vpop có một gương mặt mới với nghệ danh vô cùng độc đáo: Pháo, một nữ ca sĩ indie đầy tiềm năng. "2 phút hơn" mang đậm chất nhạc của Masew: một chút chất liệu Á Đông kết hợp với nhạc điện tử EDM, kết hợp giọng hát của Pháo khá lạ tai và độc đáo, thực sự thuyết phục được khán giả giới trẻ yêu thích dòng indie/ underground. Pháo, tên thật Nguyễn Diệu Huyền, sinh năm 2003, cô mới theo đuổi sự nghiệp âm nhạc nhưng đã là tác giả của hơn 10 ca khúc.

Khi một dự án không hoạt động hay một mục tiêu không được đáp ứng, thường được cho là thất bại, nhiều người rút lui, hủy bỏ. Nhưng với Gen Z thì trong mắt họ, thất bại là cơ hội để tiếp tục phát triển và học hỏi. Theo một thống kê xã hội học, 80% Gen Z xem thất bại là động lực để bản thân phải học hỏi thêm, đặc biệt họ biết tận dụng thế mạnh của công nghệ số để phát triển, xem nó như một công cụ để rút kinh nghiệm thay vì cảm thấy bị đánh bại.

Cách thể hiện có thể khác nhau, Gen Z vẫn còn đang trên con đường chứng tỏ những giá trị của họ trong thời đại mới. Nhưng từng bước, họ đã và đang ngẫm ra nhiều bài học nhân sinh, chia sẻ nó với thế giới và cùng nhau hoàn thiện chính mình.

Hoài Hương