Vũ trụ “thối não” – Brain rot

Thời gian gần đây, Vũ trụ “thối não” hay “Thối não” - Brain rot* với tâm điểm là meme** Tung Tung Tung Sahur đã và đang trở thành trào lưu khuấy đảo mạng xã hội toàn cầu với những video thu hút hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu lượt xem trên các nền tảng TikTok, YouTube, Reddit, Twitter, Facebook.

Xuất hiện lần đầu vào cuối tháng 2/2025, meme hình ảnh Tung Tung Tung Sahur – một sản phẩm được tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo AI, do TikToker Susanu Sava-do (Romania) đăng tải đã nhanh chóng chạm mốc hàng triệu lượt xem và được lan truyền với tốc độ chóng mặt. Theo nhiều trang tin, Tung Tung Tung Sahur bắt nguồn từ truyền thống sử dụng trống Bedug để gọi người dân dậy ăn Sahur (bữa ăn trước bình minh trong tháng Ramadan) ở Indonesia và Malaysia. Vì vậy nên nhân vật này có ngoại hình giống như một chiếc trống tuần tra đêm, tay cầm gậy bóng chày và phát ra âm thanh “tung tung tung” vang vọng ám ảnh. 

Sau màn ra mắt đầy thành công của Tung Tung Tung Sahur, hàng loạt các nhân vật hư cấu, xuất hiện trong thế giới hư cấu, phi lý khác cũng được “khai sinh”, tạo nên vũ trụ Brain rot vô cùng đa dạng. Những nhân vật này hành động phi logic, ngôn ngữ méo mó, có tên gọi và hình dáng kỳ lạ, sở hữu những khả năng phi thường, sức mạnh kì dị hoặc mang trong mình những câu chuyện cuốn hút. Điển hình phải kể đến: Bánh mì quái vật Ram Ram, Ballerina Cappuccina (vũ công ba lê đầu hình tách cà phê), Tralalero Tralala (cá mập ba chân mang giày Nike), Bombardiro Crocodilo (cá sấu máy bay ném bom), Lirili Larila (chú voi xương rồng chỉ có hai chân, mang đôi sandal), Frigo Camelo (tủ lạnh mang hình dáng lạc đà u sầu), Brr Brr Patapim (sự kết hợp giữa rừng cây và một con khỉ Ý có đôi chân lớn), Boneca Ambalabu (nhân vật có đầu ếch, thân bánh xe, hai chân người),…

Vũ trụ “thối não” được săn đón và yêu thích đến mức chỉ trong một thời gian ngắn, cộng đồng mạng đã cho ra đời rất nhiều phiên bản Brain rot như: phim hoạt hình; trò chơi kiểu truyền thống (Thử thách đọc đúng tên nhân vật, Nhìn hình đoán nhân vật, Xếp hạng quái vật mạnh, Sáng tạo tình tiết mới); tựa game online (Mở khóa Brainrot, Brainrot tiến hóa); video hóa trang; video AI 3D ngắn; đoạn nhạc remix vui nhộn; tiểu phẩm gây cười; móc khóa; đồ chơi;… Chỉ cần nhập một từ khóa liên quan vào ô tìm kiếm, vũ trụ “thối não” ngay lập tức hiện ra trước mắt. Tò mò nhấp vào xem thử, nhiều người đã nhanh chóng bị cuốn hút bởi những hình ảnh kì quặc cùng âm thanh lặp đi lặp lại, bởi yếu tố bất ngờ hoặc… sự vô tri ẩn trong video rồi “nghiện” từ lúc nào không hay biết.

Ở nước ta, trào lưu “thối não” không chỉ khiến thế hệ trẻ phát cuồng mà còn đang dần xâm chiếm thế giới của các bạn nhỏ. Ta dễ dàng bắt gặp một nhóm trẻ em thi nhau đọc vanh vách cụm từ “Tung Tung Tung Sahur”, “Tralalero Tralala” hay đang túm tụm ngồi xem vũ trụ “thối não”. Lướt Facebook vài phút có thể thấy đến gần chục bài đăng rao bán các món đồ chơi mô hình nhân vật Brain rot mà khách hàng phân nửa là các bậc phụ huynh và các em học sinh.

Không thể phủ nhận rằng vũ trụ Brain rot mà điển hình là Tung Tung Tung Sahur giúp người xem giải trí tức thời và đã mở ra hướng tiếp cận đầy sáng tạo giữa văn hóa truyền thống và công nghệ hiện đại nhưng nó cũng mang lại nhiều tác động tiêu cực. Ngoài gây lãng phí thời gian, thực tế đã chứng minh việc tiêu thụ Brain rot còn ảnh hưởng đến sức khỏe tâm sinh lý của con người, đặc biệt là trẻ em. Nhiều phụ huynh lo lắng chia sẻ, sau một thời gian tiếp xúc với vũ trụ Brain rot con họ bắt đầu có những biểu hiện bất thường như khả năng tập trung bị suy giảm, học hành sa sút, mắc chứng rối loạn ngôn ngữ. Thậm chí có bạn nhỏ còn bị ám ảnh tới mức khi đi ngủ phải trùm chăn kín đầu vì sợ bị đánh, bị giết. Thực mục sở thị một vài video 3D sống động với hiệu ứng màu tối, âm thanh rùng rợn, nhân vật biểu cảm có phần kinh dị, liên tục thực hiện những hành động bạo lực như dùng gậy đánh vào người, rót nước nóng lên đầu, vứt một em bé sơ sinh từ cửa máy bay,... được đề xuất trên YouTube mới thấy đây là vấn đề thật đáng lo ngại.

Sự bùng nổ của AI và xu hướng dễ dãi trong tiếp nhận các hoạt động giải trí của người trẻ đã dẫn đến sự bùng nổ của trào lưu “thối não”. Không ai có thể lường hết được những hiểm họa mà trào lưu này sẽ mang đến trong tương lai nhưng chúng ta có thể ngăn chặn nó bằng cách cùng nhau hành động. Việc cần làm và có thể làm ngay lúc này là mỗi người hãy tự cẩn trọng khi bước chân vào thế giới ảo, hãy quan tâm sát sao đến con trẻ và hãy lựa chọn thật kĩ trước khi thưởng thức bất cứ một món ăn tinh thần nào.

Thái Văn

---------

Chú thích:

(*) Brain rot (thối não) là một thuật ngữ miêu tả những nội dung chất lượng kém hoặc ít có giá trị trên internet. Từ này cũng dùng để chỉ trạng thái suy giảm trí tuệ, tinh thần của một người do tiêu thụ quá nhiều những nội dung dễ dãi, vô thưởng vô phạt.

(**) Meme: Một hình ảnh, câu nói hoặc video có sự ảnh hưởng rộng rãi.