Tháng chạp – Tản văn. Nguyễn Trọng Luân

VNTN - Ngày xưa mẹ tôi hay bảo “một chạp giêng hai”. Một là tháng 11 âm, chạp là tháng cuối cùng của năm, tháng củ mật. Mẹ nhìn đăm đắm về phía ga tàu hoả, các con lang thang tứ xứ xắp về.

Bố mất từ lâu. Héo mòn thương nhớ bố rồi mẹ cũng đi. Tháng chạp cứ về, tôi cũng già mà tháng chạp nào cũng lạnh. Chả còn ai mong ngóng anh em chúng tôi từ xa về quê nữa. Con đường về quê xa hun hút đi cứ mông lung mãi trong kí ức. Con sông Thao càng lên ngược càng phơ phất hoa lau hoa mía. Ngồi trên xe nhìn đám trẻ trâu đốt lá khô ngoài bến sông co ro cố thu mình dấu trong cái nón lá thấy như đứa bạn gái ngày xưa vẫn đang còn ở đó. Cây gạo già ngoài bến sông lầm lụi đứng chỉ đường cho những đứa con đi xa tìm về với mẹ. Cây gạo mồ côi cứ nhẫn nại vò võ, gió bấc tháng chạp cứ ào ạt, quê tôi hiền và buồn như một tấm áo tơi.

Chung cư nhà tôi mới, chưa ổn định nên cư dân nhộn nhạo sang sửa để ăn tết. Ngoài đường Trần Duy Hưng ngàn ngạt những người đổ vào BigC. Những chuyến xe về tỉnh xa ơi ới đón khách. Công chức bồng bế con, tay xách nách mang đứng dàn dạt ven đường, mưa bụi trắng trên tóc những kẻ tha hương. Tháng chạp là tháng đầy nỗi lo toan tràn từ công sở ra đường, từ nhà ra chợ từ tỉnh về quê.

Nhà tôi mới chuyển đến, bộn bề và bẩn. Đồ đạc tanh bành những chổi cùn rế rách sách vở chiếu chăn. Hai vợ chồng quay ra quay vào buồn bực vì con cái đứa nào cũng kêu bận cuối năm chả giúp gì hai người già. Sáng, vừa bước ra khỏi thang máy gặp mấy phụ nữ quần áo mốc thếch tay những chổi những xô đứng chờ. Họ lên thang mắt nhìn những cư dân đi chợ sắm tết về vẻ như ước ao thèm muốn. Trưa, tôi lại gặp họ dưới sân. Họ ngồi túm tụm khuất sau tấm panô quảng cáo “ Giàn phơi thông minh” tránh gió nhai bánh mì. Tôi hỏi bao giờ về tết? Họ bảo mai cháu về. Tôi than tiếc quá, tưởng còn làm dọn dẹp hộ nhà chú với, tết đến nơi rồi... Một người đàn bà chừng bốn mươi ngước lên. Nhà ông tầng mấy? làm nửa buổi xong không? Tôi bảo xong thôi, vợ chồng già ít đồ thôi mà. Vâng, thế mai cháu làm cho ông rồi cháu về. Mừng quá. Tôi thở phào nghĩ tết ào về đến nơi.

Người đàn bà đến vào sáng hôm sau khi tôi chưa ngủ dậy. Sương mờ mờ buông thơ mộng bên quảng trường Trung tâm Hội nghị Quốc gia. Tôi thấy chị ta mang lỉnh kỉnh những túi xách và tay nải để ngoài cửa. Vừa dọn dẹp lau chùi chị vừa nói chuyện với vợ chồng tôi. Nhà cháu là bộ đội đánh Tàu về mất sức, mấy sào ruộng chả đủ cho con đi học. Cháu đi làm phu hồ làm ôsin làm dọn dẹp theo giờ quanh năm ông ạ. Lát nữa cháu xin ông tiền công rồi ra bám xe Trung Hà. Khổ thân con bé nhớn mong mẹ về quá. Nó bảo mẹ về cho con tiền nộp tiền học kì 1, nộp chậm quá người ta phạt. Làm thêm cho ông về muộn tí nhưng thêm trăm bạc cho cháu. Khiếp cái áo ông bỏ đi còn tốt thế, sao không để lại mang về quê cho con cho cháu hả ông? Cháu đã gấp gọn để lại đây này ông nhé. Rồi lại tiếp, đây này cái nồi gang con con này tốt lắm đấy đừng vứt ông ơi, mang về quê cho cháu con nó chưng tép. Ở quê mua cũng mươi lăm ngàn hết một nửa buồng chuối đấy ông ạ cháu chùi sạch rồi để góc bếp cho ông đấy. Ông ơi mấy quyển sách này cho cháu xin cháu mang về cho thằng cu học lớp 4 nó xem, gớm nhiều hình vẽ hay hay là…ông nhé.

Gần trưa, mặc dù công việc vẫn còn nhưng tôi bảo chị về đi, coi như việc xong rồi. Người đàn bà hớn hở. Con xin ông con ra đón xe kẻo về tối. Chị khoác đồ đoàn đi như chạy. Ngoài đường còi xe choen choét inh tai. Mưa phùn nhem nhép mặt đường vành đai, con đường chủ yếu là dân tỉnh xa qua lại với những chuyến xe ô tô trông đã quen mà thấy bồn chồn hơn ngày thường.

Chiều nay, ở một vùng quê nghèo giống quê tôi mạn Trung Hà Phú Thọ , một chuyến xe khách dừng ngang đường. Một người đàn bà gầy gò xuống xe khoác túi đồ rẽ vào làng trên con đường gập ghềnh lép nhép bùn và cỏ may cỏ gà. Mấy đứa trẻ chạy ào ra ngõ. Mẹ ơi ! Mẹ về rồi! Mẹ ơi! Tiếng gọi chìm vào gió bấc thổi ào ào.

Tháng chạp buông trên đồng trên tóc người những hạt mưa lấm tấm rất lạnh.