Phương án tu bổ Di tích Đền Đuổm

Theo thông tin từ Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Đền Đuổm (xã Động Đạt, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên) đang được tiến hành tu bổ, tôn tạo để nâng cao chất lượng và giá trị của di tích, phục vụ tốt hơn nhu cầu tín ngưỡng, tâm linh của nhân dân và du khách thập phương.

Clip: Khu Di tích Quốc gia Đền Đuổm nhìn từ trên cao

9 lần tu bổ, tôn tạo Di tích

Từ năm 1980 đến nay, quần thể Di tích Lịch sử - Thắng cảnh Quốc gia Đền Đuổm (Di tích Đền Đuổm) đã trải qua 9 lần tu bổ, tôn tạo quy mô, cụ thể:

1. Từ trước năm 1980, Di tích Đền Đuổm chỉ có ngôi Đền Trung (diện tích trên 40m²) và Đền Hạ (phủ thờ hai vị công chúa, diện tích 15m²). Các đền thờ đều là nhà tranh tre, lợp mái lá cọ.  

2. Năm 1987: Huy động nguồn công đức từ nhân dân thực hiện tu bổ, tôn tạo Đền Trung, phủ thờ hai vị công chúa; sửa chữa từ nhà tranh tre lợp lá cọ sang nhà tranh tre lợp ngói.

3. Năm 1991, 1996, 1998: Tiếp tục huy động nguồn lực xây dựng gác Chuông và Tam quan từ nguồn kinh phí Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch được cấp và nguồn công đức từ nhân dân.

4. Năm 2003: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp kinh phí tu bổ tôn tạo, mở rộng Đền Trung (quy mô 96m²); tôn tạo Đền Trung từ nhà tranh tre lợp ngói sang nhà xây lợp ngói.

5. Năm 2007: Thực hiện tu bổ tôn tạo phủ thờ hai vị công chúa, Đền Thượng và xây dựng Thuỷ đình từ nguồn kinh phí công đức của HTX Chiến Công và Trại giam Phú Sơn 4.

6. Năm 2011: Tiếp tục tu bổ, tôn tạo Đền Trung từ nguồn công đức do ông Dương Công Minh - Chủ tịch Ngân hàng Sacombank tài trợ. 

7. Năm 2015: Tu bổ tôn tạo Thuỷ đình, Đình Niêng, công trình vệ sinh từ nguồn công đức do Ban Quản lý di tích quản lý. Xây dựng đền Mẫu thượng ngàn, Hang gió từ nguồn công đức do ông Dương Công Minh - Chủ tịch Ngân hàng Sacombank tài trợ.

8. Năm 2019: Thực hiện tu bổ tôn tạo di tích Giếng Dội, xóm Vườn Thông; Địa điểm thực hành nghi thức lấy đất, lấy nước từ nguồn công đức do Ban Quản lý di tích quản lý.

9. Năm 2023: Thực hiện tu bổ, tôn tạo và mở rộng sân lễ hội, Thuỷ đình từ nguồn ngân sách và nguồn công đức do ông Nguyễn Huy Quý - Giám đốc Công ty CPXD và khai thác khoáng sản Thăng Long tài trợ và nguồn công đức do Ban Quản lý quản lý. Tu bổ, tôn tạo lối đi trong di tích, hàng rào Thuỷ đình từ nguồn Dự án 6 - Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi do Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch triển khai.

Phương án tu bổ Di tích năm 2025

Dự kiến trong năm 2025 sẽ thực hiện hoàn thành Dự án Tu bổ, tôn tạo Di tích Lịch sử và Thắng cảnh Đền Đuổm. Cụ thể như sau:

- Đền Thượng: Tu sửa đường lên, tôn tạo, gia cố ngôi đền cho hài hòa, phù hợp với cảnh quan chung của khu Di tích.

- Đền Trung: Hạ giải toàn bộ hiện trạng, gia cố nền móng, phòng chống mối nền. Tu bổ Đền Trung theo kiến trúc chữ Đinh với 2 phần gồm Tiền đường và Thượng điện, diện tích xây dựng 110m². Tiền đường 3 gian 2 chái, mái lợp ngói mũi hài 2 tầng, 8 mái, các góc đao cong. Thượng điện tường hồi bít đốc, 2 tầng mái, hướng đền Trung theo hướng (Đông) hiện tại. Móng xây bằng gạch đặc, giằng móng cốt thép mác 250#. Tường nhà xây gạch đặc dày 0,22m bằng vữa xi măng cát mác 75#. Mái lợp ngói màu đỏ. Bờ nóc, bờ chảy xây, trát, hoa văn, con giống đắp vẽ bằng vật liệu truyền thống. Nền lát gạch bát nung thủ công, kích thước 300x300x50, lát mạch chữ Công...

- Phủ bà Diên Bình và phủ bà Thiều Dung: Hạ giải toàn bộ hiện trạng, gia cố nền móng, phòng chống mối nền. Tu bổ, tôn tạo hai Phủ bà theo kiến trúc chữ Nhất với 3 gian diện tích xây dựng 44m²/phủ. Móng xây bằng gạch đặc, giằng móng cốt thép mác 250#. Tường nhà xây gạch đặc dày 0,22m bằng vữa xi măng cát mác 75#. Mái lợp ngói mũi hài. Bờ nóc, bờ chảy xây, trát, hoa văn, con giống đắp vẽ bằng vật liệu truyền thống. Nền lát gạch bát nung thủ công, kích thước 300x300x50, lát mạch chữ Công...

- Đình Niêng: Hạ giải toàn bộ hiện trạng, gia cố nền móng, phòng chống mối nền. Tu bổ đình Niêng theo kiến trúc chữ Nhất với 3 gian diện tích xây dựng 37m². Móng xây bằng gạch đặc, giằng móng cốt thép mác 250#. Tường nhà xây gạch đặc dày 0,22m bằng vữa xi măng cát mác 75#. Mái lợp ngói màu đỏ. Bờ nóc, bờ chảy xây, trát, hoa văn, con giống đắp vẽ bằng vật liệu truyền thống. Nền lát gạch bát nung thủ công, kích thước 300x300x50, lát mạch chữ Công...

- Lầu chuông, lầu trống: Tu bổ, gia cố ngôi đền phù hợp với quy mô, cảnh quan chung quần thể di tích đền Đuổm.

- Tam quan: Tu bổ, tôn tạo Tam quan với hình thức gồm 1 lối đi chính và 2 lối đi phụ. Lối đi chính giữa kiến trúc cổng kiến trúc 2 tầng 8 mái, các góc uốn đao. Trên mái dán ngói mũi hài. Lối đi hai bên nhỏ hơn kiến trúc cổng vòm, trên tường gắn triện. Ngoài cùng bố trí trụ biểu vuông vắn, chân cột thắt cổ bồng, đỉnh trụ gắn tứ phượng. Móng Tam quan gồm hệ thống móng trụ, dầm móng bằng bê tông cốt thép mác 250# kết hợp xây bằng gạch đặc.

- Dự toán kinh phí thực hiện: Khoảng 22 tỷ đồng từ Nguồn vốn xã hội hóa (tài trợ bằng công trình).

Huy Văn – Việt Hùng