Nỗ lực thực hiện tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa

VNTN - Nhà văn hóa là yếu tố dễ thấy nhất trong hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở. Bởi hầu hết các hoạt động văn hoá, thể thao, tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đều được địa phương triển khai thực hiện tại nhà văn hóa.

Theo ông Trần Cơ Trường, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Từ xác định rõ cơ sở vật chất nhà văn hóa là một phần quan trọng, không thể thiếu trong đời sống nhân dân, nên từ nhiều năm nay, đặc biệt từ khi triển khai thực hiện Chương trình xây dựng Nông thôn mới, các cấp, ngành của tỉnh đã vào cuộc tích cực hơn, như việc các cấp, ngành, địa phương khi xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội trong nhiệm kỳ, trong năm đều đưa việc xây dựng, sửa chữa nâng cấp nhà văn hóa vào nghị quyết để thực hiện.

Hiện toàn tỉnh có 2.696/3.032 xóm, tổ dân phố có nhà văn hóa làm nơi hội họp cho nhân dân. (Ảnh chụp tại xóm Hưng Thái, xã Hóa Thượng, huyện Đồng Hỷ

Quá trình triển khai thực hiện, các địa phương đã linh hoạt lồng ghép nguồn vốn từ ngân sách trung ương, địa phương và huy động từ nguồn xã hội hóa. Theo số liệu của Sở Văn hoá - Thể thao và du lịch: Từ năm 2014 đến hết năm 2017, tổng nguồn kinh phí đầu tư cho xây dựng cơ sở vật chất nhà văn hóa đạt gần 321 tỉ đồng, trong đó, kinh phí trung ương hỗ trợ hơn 125 tỉ đồng, kinh phí tỉnh hỗ trợ hơn 39,2 tỉ đồng, kinh phí cấp huyện hỗ trợ gần 66 tỉ đồng, kinh phí cấp xã hỗ trợ hơn 6 tỉ đồng, nguồn kinh phí xã hội hóa huy động được hơn 84,3 tỉ đồng. Kết quả đã có hàng trăm nhà văn hóa các cấp được xây dựng mới và sửa chữa, bảo đảm an toàn cho người dân khi tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao và hội họp.

Với cấp tỉnh có các công trình Trung tâm Văn hóa; Thư viện Khoa học tổng hợp; Trung tâm Phát hành phim và Chiếu bóng; Trung tâm Dịch vụ và Thi đấu thể thao, đã được đầu tư sửa chữa, nâng cấp; đồng thời, xây mới 1 nhà tập luyện dành cho vận động viên thuộc Trung tâm Thể dục - Thể thao; và Trung tâm hoạt động Thanh thiếu nhi tỉnh.

Với cấp huyện, thành, thị, tại Phú Bình, Phú Lương và thị xã Phổ Yên được xây mới Trung tâm Văn hóa, Thể thao; Xây mới 1 Nhà đa năng; nâng cấp rạp biểu diễn và bể bơi thuộc Nhà Thiếu nhi thành phố Thái Nguyên. Trung tâm Văn hóa, Thể thao thành phố Sông Công và huyện Võ Nhai được sửa chữa, nâng cấp. Thư viện các huyện Đại Từ, Võ Nhai và thành phố Thái Nguyên được đầu tư sửa chữa.

Với cấp xã, đã xây mới 64 nhà văn hóa, 19 sân thể thao và sửa chữa 11 nhà văn hóa, 7 sân thể thao…

Ông Nguyễn Thành Luân, Trưởng Phòng Xây dựng đời sống Văn hóa và Gia đình (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho biết: Đến nay, toàn tỉnh đã có 5 Trung tâm Văn hóa, Thể thao và 1 Thư viện đạt chuẩn; 8/9 huyện, thành phố, thị xã đã thành lập Trung tâm Văn hóa, Thể thao.

Hầu hết các công trình nhà văn hóa cấp tỉnh, huyện và cấp xã được xây dựng bằng nguồn ngân sách của Nhà nước. Còn với công trình nhà văn hóa xóm, tổ dân phố được ngân sách địa phương hỗ trợ theo khả năng cân đối nguồn. Với các xã đặc biệt khó khăn, ngân sách Nhà nước hỗ trợ 100% kinh phí xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật, mua sắm trang thiết bị và hỗ trợ một phần chi phí hoạt động; đồng thời đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao ở cơ sở gắn với dịch vụ. Huy động sự đóng góp của các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước, nhân dân để xây dựng nhà văn hóa, khu vui chơi thể thao.

Để thực hiện có hiệu quả việc xây dựng nhà văn hóa, các ngành chức năng của tỉnh đã tập trung tham mưu, xây dựng một số chương trình, kế hoạch triển khai với cơ chế linh hoạt; đồng thời vận dụng sáng tạo, phù hợp với từng địa phương. Đến nay 9/9 huyện, thành phố và thị xã, 180 xã, phường, thị trấn đã có quy hoạch tổng thể, dành quỹ đất để xây dựng nhà văn hóa, sân chơi thể thao. 139 xã, xóm nằm trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã có quy hoạch chi tiết về quỹ đất để xây dựng nhà văn hóa, sân chơi thể thao.

Cùng với các nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước, công tác xã hội hóa đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao được các địa phương quan tâm triển khai thực hiện và đã nhận được sự hưởng ứng tích cực từ các tổ chức, doanh nghiệp và nhân dân. Ngoài tiền hỗ trợ từ Chương trình xây dựng nông thôn mới của tỉnh (100 triệu đồng/nhà xây mới), một số địa phương đã có cơ chế hỗ trợ linh hoạt, qua đó động viên, khuyến khích nhân dân tham gia đóng góp tiền của, công sức lao động để xây dựng nhà văn hóa, như: Huyện Đồng Hỷ hỗ trợ xây dựng mới 60 triệu đồng/nhà; huyện Định Hóa hỗ trợ 20 triệu đồng/nhà; huyện Đại Từ, T.P Thái Nguyên hỗ trợ 15 triệu đồng/nhà; huyện Phú Lương hỗ trợ 3 mức: 10, 30, 35 triệu đồng/nhà; thị xã Phổ Yên hỗ trợ 2 mức: 40 và 50 triệu đồng/nhà; thành phố Sông Công hỗ trợ: đối với tổ dân phố, sửa chữa 15 triệu đồng/nhà, xây mới 20 triệu đồng/nhà; đối với xóm sửa chữa 30 triệu đồng/nhà, xây mới 40 triệu đồng/nhà. Đến nay, toàn tỉnh đã có 2.696/3.032 xóm, tổ dân phố có nhà văn hóa, trong đó có 1.432 nhà văn hóa đạt chuẩn.

Mặc dù các trang thiết bị trong nhà văn hóa còn khó khăn, thiếu thốn; vẫn còn không ít xóm, tổ dân phố vì thiếu quỹ đất xây dựng, nên phải sử dụng chung nhà văn hóa, song những kết quả trên đã cho thấy sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước đối với việc xây dựng thiết chế văn hóa cơ sở, từng bước nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân.

Cao Nguyên