“Đi Qua Thời Gian” - Bức chân dung dung dị của một đời cầm máy

VNTN- Trong không khí đầy xúc động của những ngày tháng Năm, khi cả nước đang thành kính hướng về kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), sáng nay (18/5), tại Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam, Hội Văn học nghệ thuật (VHNT) tỉnh Thái Nguyên đã tổ chức khai mạc triển lãm ảnh mang tên “Đi Qua Thời Gian” của Nghệ sĩ nhiếp ảnh (NSNA) Đỗ Anh Tuấn, hội viên Hội VHNT tỉnh.

Tới dự Triển lãm, về phía Trung ương Hội có NSNA Vũ Mạnh Cường, Ủy viên Ban Chấp hành Hội NSNA Việt Nam, phụ trách khu vực phía Bắc.

Về phía tỉnh Thái Nguyên, có đồng chí Nguyễn Quốc Thái, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy; lãnh đạo Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam; các đồng chí nguyên lãnh đạo các cơ quan, ban ngành của tỉnh; Chi hội NSNA Việt Nam tỉnh Thái Nguyên; đại diện các chi hội của Hội VHNT tỉnh, cùng đông đảo người thân, bạn bè của NSNA Đỗ Anh Tuấn.

Triển lãm không chỉ là dấu mốc nghệ thuật của một cá nhân, mà còn như một một lời tri ân sâu sắc với quê hương, với nhân dân và với đất nước từ một nghệ sĩ nhiếp ảnh suốt đời cần mẫn ghi lại vẻ đẹp của cuộc sống.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Đỗ Anh Tuấn năm nay 76 tuổi, quê ở Hưng Yên, nhưng ông gắn bó trọn đời với Thái Nguyên. Xuất thân từ một gia đình làm nghề ảnh, ông sớm làm quen với chiếc máy ảnh như một người bạn tâm giao. Quá trình lao động nghệ thuật của ông không bắt đầu từ trường lớp chính quy mà được trui rèn trong thực tế cuộc sống, từ công tác đoàn thể, đến các hoạt động phong trào, báo chí, tuyên truyền… nơi ông cầm máy để ghi chép, phản ánh, và rồi từng bước bước vào “mặt trận nghệ thuật” một cách tự nhiên nhưng không hề dễ dàng.

Ông là hội viên Hội NSNA VN, nhiều năm là Uỷ viên Ban chấp hành Hội VHNT tỉnh Thái Nguyên, Chi hội trưởng Chi hội Nhiếp ảnh Hội VHNT tỉnh. 

Không ồn ào, không chạy theo kỹ xảo, ảnh của ông điềm đạm, chuẩn mực, mộc mạc mà sâu sắc. Các tác phẩm ông chụp không lạ về góc máy, không kỳ ảo về ánh sáng nhưng luôn tươi tắn, trong lành, giàu cảm xúc và chứa đựng nhân sinh.

50 khung hình - 50 mảnh ghép của ký ức và hiện tại

Tại triển lãm lần này, ông giới thiệu đến công chúng 50 bức ảnh, là những tác phẩm được chọn lọc từ hàng ngàn bức ảnh suốt bốn thập kỷ cầm máy. Mỗi tấm ảnh là một mảnh ghép, gom nhặt từ các vùng đất mà người nghệ sĩ từng đi qua: từ nương chè, xưởng luyện thép, ruộng bậc thang mùa gặt, những lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số, đến khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, Hồ Gươm, Cầu Nhật Tân, Y Tý mùa nước đổ, hay đứa trẻ cười hồn nhiên bên suối mát…

Người xem cũng có thể bắt gặp nhiều tác phẩm tiêu biểu, mang đậm dấu ấn nghệ thuật và chiều sâu nhân văn của nghệ sĩ Đỗ Anh Tuấn tại Triển lãm...

Nếu như “Miền quê xứ trà”, “Chè Thái”, “Thưởng trà” là những khung hình dịu dàng, đậm hương sắc quê nhà – nơi ông đã gắn bó trọn đời, thì loạt ảnh như “Thợ luyện thép”, “Sản phẩm thép thỏi”, “Sản phẩm thép TISCO” lại mang đến một lát cắt chân thực và sống động về hơi thở công nghiệp – niềm tự hào của vùng đất Thái Nguyên.

Đáng chú ý, “Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại ATK” không chỉ là một tác phẩm nhiếp ảnh, mà còn là biểu tượng thiêng liêng trong triển lãm – như một lời tri ân lặng lẽ nhưng sâu sắc, nhân dịp kỷ niệm 135 năm ngày sinh của vị lãnh tụ kính yêu.

Bên cạnh đó, những tác phẩm như “Vũ điệu tuổi thơ”, “Nụ cười trẻ thơ”, “Tuổi hồng”, “Niềm vui tuổi thơ” đưa người xem chạm đến những khoảnh khắc trong trẻo, hồn nhiên – gợi lên niềm tin và hy vọng về một cuộc sống đầy sắc màu yêu thương.

Và không thể không nhắc tới những khuôn hình đẹp như tranh về miền núi phía Bắc: từ “Mộc Châu mùa hoa mận”, “Mùa tam giác mạch”, “Một thoáng Hà Giang”, “Thung lũng Bắc Sơn” đến “Xuân biên cương” – tất cả đều được ghi lại bằng một ánh nhìn trìu mến, thấm đẫm cảm xúc.

Những bức ảnh ấy không cầu kỳ kỹ xảo, không áp đặt thông điệp. Chúng hiện ra một cách dung dị, chân thành, để mỗi người có thể tự mình cảm nhận vẻ đẹp đến từ ánh sáng tự nhiên, bố cục hài hòa và sâu xa hơn cả, là từ một nhân sinh quan ấm áp, đầy yêu thương của người nghệ sĩ.

Khi nghệ thuật trở thành lời tri ân

Phát biểu tại lễ khai mạc, nhà thơ Nguyễn Thúy Quỳnh, Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh đã dành những lời trân trọng gửi tới NSNA Đỗ Anh Tuấn và triển lãm ảnh “Đi Qua Thời Gian”.

“Đó là thành quả của một quá trình lao động bền bỉ, chinh phục nghệ thuật và cống hiến cho công chúng. Không gian nghệ thuật của NSNA Đỗ Anh Tuấn được kiến tạo bởi một tâm hồn và cốt cách: bình dị, an lành, thiện lương  trân trọng cuộc sống, trân trọng nhân dân, đầy ắp tình yêu quê hương đất nước”.

Càng ý nghĩa hơn khi Triển lãm được tổ chức đúng dịp hướng tới kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhà thơ Nguyễn Thúy Quỳnh nhấn mạnh: Đây không chỉ là sự kiện nghệ thuật mà còn là món quà cống hiến và tri ân Tổ quốc, nhân dân và quê hương Thái Nguyên từ tấm lòng của một nghệ sĩ yêu nước, yêu chế độ, yêu kính lãnh tụ.

Đón nhận tình cảm của các cơ quan, ban ngành, bạn bè và gia đình, nghệ sĩ Đỗ Anh Tuấn nét mặt ông rạng rỡ, ánh mắt ánh lên sự mãn nguyện. Trong lời phát biểu ngắn gọn, ông không giấu được sự xúc động:

“Hôm nay tôi được gặp lại những người thân, anh em, bạn bè gần xa đến với triển lãm ảnh, tôi thấy mình thật hạnh phúc! Nhiếp ảnh đối với tôi là nguồn cảm hứng bất tận, cho tôi có dịp được tiếp cận với thiên nhiên, con người, cuộc sống nơi mọi miền quê. "Đi Qua Thời Gian" là một món quà tôi xin được kính tặng mọi người”.

Đằng sau 50 khuôn hình là hàng nghìn khoảnh khắc đã được ông lưu giữ suốt bốn thập kỷ. Có lẽ trong từng khung ảnh, điều đọng lại không chỉ là ánh sáng hay bố cục mà còn là một tinh thần làm nghề bền bỉ, một tấm lòng trong sáng với đời, với người.

Triển lãm sẽ mở cửa tại Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam từ nay đến những ngày cuối tháng 5. Với những ai trân trọng cái đẹp chân phương, mến yêu nghệ thuật nhiếp ảnh và mong muốn cảm nhận một “hơi thở nhân văn” từ cuộc sống, thì “Đi Qua Thời Gian” là một không gian không nên bỏ lỡ.

Kim Ngân - Hải Bình