Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu: Bán ca khúc để mua… “cây đàn vua”

VNTN - Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu sinh năm 1924 tại Đà Nắng, ông bắt đầu sáng tác từ đầu những năm 40 thế kỷ trước với những tác phẩm nổi tiếng từ thời ấy như "Trầu cau", "Đoàn Giải phóng quân"...

Ca khúc Đoàn vệ quốc quân (sáng tác cuối năm 1945, sau sửa lại là Đoàn Giải phóng quân). Ca khúc được sáng tác khi Việt Nam vừa giành được độc lập và đang hừng hực khí thế trước âm mưu quân Pháp tái chiếm, nhất là ở miền Nam. Lúc đó, Phan Huỳnh Điểu mới 21 tuổi. Hằng ngày, khi các đoàn tàu chở các chiến sĩ trên đường Nam tiến dừng chân ở ga Đà Nẵng, thì Đội Tuyên truyền Việt Minh (trong đó có Phan Huỳnh Điểu) đến từng toa tàu, hát vang ca khúc này, động viên tinh thần chiến sĩ.., Lúc đó ở Huế có ông Tăng Duyệt (cha người Hoa, mẹ Việt) mở nhà in Tân Hoa ở đường Gia Long (sau đó chuyển thành NXB Tinh Hoa ở số 121 Trần Hưng Đạo, Huế). Ông Duyệt rất thích ca khúc này nên đã ký hợp đồng xuất bản, tiền tác quyền là... 800 đồng. Phan Huỳnh Điểu hết hồn, vì số tiền quá lớn. Sau này, ông vẫn kể: "Đấy là số tiền tác quyền kỷ lục mà tôi được trả cho một ca khúc", với số tiền ấy, ông hoan hỉ mua được cây đàn guitar "đã qua sử dụng" của... vua Bảo Đại từ một người quen (ông này được một chính khách ngoại quốc nhượng lại) hết 80 đồng, còn lại 720 đồng, đủ cho ông "ăn cơm bụi" suốt cả năm!

Nói vậy chứ ông đâu thể "ăn cơm bụi" suốt năm vào cái thời chiến tranh loạn lạc ấy. Ông dành 700 đồng về trao cho mẹ và nói rõ: "Đây là tiền ông Tăng Duyệt ngoài Huế mua bài hát Đoàn vệ quốc quân của con". Mẹ ông cũng bất ngờ, cứ hỏi đi hỏi lại: "Có đúng như vậy không? Hay là con phỉnh má?"... Đến 30 năm sau (1975), đất nước thống nhất, sau một giai đoạn dài khói lửa đạn bom, ông mới có dịp gặp lại người mẹ thân yêu. Mẹ hỏi: "Biết là con đi theo cách mạng, nhưng con làm nghề gì?".

"Thì con vẫn làm... bài hát mà má!".

Sau năm 1975, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu công tác tại Hội Âm nhạc TP Hồ Chí Minh rồi nghỉ hưu. Tuy nhiên, ông không ngừng sáng tác và có nhiều tác phẩm nổi tiếng như Bóng cây Kơ nia, Cuộc đời vẫn đẹp sao (thơ Bùi công Minh), Thơ tình cuối mùa thu... Được mệnh danh là "Con chim vàng của nền âm nhạc Việt Nam", ông được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật vào năm 2000

K.V (Sưu tầm từ Internet)