Khám phá Havana

VNTN - Thành phố Havana - Thủ đô của đảo quốc Cuba là một trong những thành phố đẹp nhất trên thế giới, đến nỗi nó được mệnh danh là “Thành phố kỳ diệu”. Mê hoặc, quyến rũ, cổ kính, đổ nát… Havana khiến cho du khách khi đã đặt chân tới không thôi nhớ nhung và mơ ước một ngày nào đó sẽ quay trở lại.

Bảo tàng ngoài trời khổng lồ

Bầu trời Havana luôn trong xanh và thật đẹp. Nhìn thành phố quá tình tứ khiến cho du khách có cảm giác đang lạc bước tới châu Âu vào thập niên 50 - 60. Nhà cổ, đường phố sạch sẽ với những chiếc xe cổ. Kể từ giây phút đầu tiên đến đây, trí tưởng tượng của du khách đã trở về quá khứ của châu Âu, nhưng chỉ khác châu Âu ở chỗ thay vì những cửa tiệm chất đầy hàng hóa, quán xá ăm ắp khách thì ở đây khá vắng người. Điều đó gợi cảm giác đang đi trong một phim trường rộng lớn đã bị bỏ hoang hay một bảo tàng khổng lồ ngoài trời.

Ảnh minh họa

Đi từ đầu này đến đầu kia ở Havana không đòi hỏi quá nhiều thời gian. Trong vòng chưa đầy 1 giờ là có thể đi hết Malecon. Từ đó bạn có thể đi đến các quận quan trọng nhất của thủ đô. Mỗi khu này là một mảnh ghép của Havana.

Và có lẽ ấn tượng nhất của du khách đến Havana đấy là những chiếc xe cổ với đủ màu sắc và hầu hết là những xe hạng sang được giữ gìn và tân trang cẩn thận. Xe cổ nhiều tới mức khiến cho du khách có cảm giác như đang đi coi một lễ hội trưng bày xe cổ.

Chúng ta có thể chiêm ngưỡng xe cổ ở bất cứ đâu trong thành phố này nhưng bạn phải ngạc nhiên về vẻ đẹp của chúng khi ngắm chúng từ sảnh tòa nhà Quốc hội El Capitolio xa hoa và tráng lệ. Tại đây có thể ngắm nhìn dãy nhà cao tầng sặc sỡ đối diện bên kia đường Paseo de Prado và thỏa sức ngắm những chiếc xe mui trần cổ kính chầm chậm lướt qua. Đây là con phố đẹp nhất Havana để ngắm xe cổ. Và hẳn du khách không khỏi ngạc nhiên khi thấy những chiếc xe cổ đã lên chức ông bà, phả khói đen sì vẫn chạy băng băng trên phố.

Được biết những chiếc ôtô này phần lớn do Mỹ viện trợ và nhập khẩu vào Cuba trong suốt khoảng 50 năm, bắt đầu từ những năm đầu của thế kỷ 20. Sau Cách mạng Cuba 1959, nước này cấm nhập khẩu ô tô và phụ tùng từ Mỹ. Đó là lý do vì sao Cuba ngày nay trở thành một “bảo tàng sống” của xe cổ. Sau 1959, ô tô nhập khẩu vào Cuba chủ yếu là xe do Liên Xô sản xuất, nhiều nhất là xe Lada. Ngày nay, có khoảng 60.000 ô tô Mỹ cổ ở Cuba. Giới chuyên gia ước tính rằng, khoảng một nửa trong số này là xe từ thập niên 1950, còn lại từ thập niên 1940 và 1930.

Không chỉ là tài sản thừa kế trong các gia đình Cuba, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, xe cổ còn là "đặc sản" ở Cuba, thứ khiến cho chủ sở hữu có thể hái ra tiền, dù để chở khách du lịch hay làm taxi cho dân địa phương. Chẳng biết do cuộc sống khó khăn hay do có ý thức bảo tồn tốt, hoặc cả hai mà khi đến Havana bạn sẽ thấy những cái cũ và những cái mới luôn nằm cạnh nhau không chỉ là xe cổ mà từ nhà cửa, đường phố cho đến đời sống người dân. Ngay cạnh những khách sạn xa hoa được cẩn thận giữ gìn của phố cổ là dãy nhà chung cư của dân lao động địa phương đang phai nhạt màu sơn, xuống cấp thảm hại. Cạnh các nhà hàng, quán bar, quán cà phê hạng sang bên trong tấp nập khách du lịch vào ra là cuộc sống thiếu thốn tằn tiện của người dân với cửa hàng tem phiếu phát đồ và những ngôi nhà cũ lở lói. Thế nhưng người ta luôn nghe thấy tiếng cười, tiếng nhạc phát ra từ những ngôi nhà, những chiếc xe hơi cũ đó.

Niềm đam mê cuộc sống và tư tưởng cởi mở của người dân địa phương đang khiến Havana trở thành một trong những thành phố nổi tiếng nhất thế giới. Không chỉ thực tế, bạn thấy những chiếc Cadillac, Chevrolet cũ xung quanh mọi công ty, giống như chúng là xu hướng mới nhất. Thời gian không hề đóng băng ở Cuba, cuộc sống của một Cuba nguyên bản nó vẫn trôi nhẩn nha và hoàn toàn khác với tốc độ chóng mặt của phần còn lại hành tinh này: Ở một góc của quảng trường Plaza de la Central, bạn có thể tìm thấy một nhóm người dân đang thảo luận bóng đá (hay môn thể thao quốc gia của họ “béisbol”); trên một chiếc bàn nhỏ, bạn có thể thấy một nhóm khác đang chơi bài, những thanh thiếu niên với những hộp nhạc di động, đang tràn ngập đường phố với những bản nhạc mới nhất của Cuba… Những điều đó chắc chắn sẽ khiến bạn bị mê hoặc bởi vẻ đẹp và khí chất của Havana, để rồi sẽ khám phá tất cả các điểm tham quan của khu phố cổ và lối sống của người dân.

Chuyến đi bộ của bạn

Khi bạn đến Havana bạn có thể ngồi taxi là những chiếc xe cổ đi ngắm thành phố nhưng giá cả của loại phương tiện này khá cao, nó chỉ phù hợp với những người giàu, vậy nên bạn có thể chọn taxi bici một trong những hình thức giao thông tốt nhất và rẻ nhất ở Cuba. Đây là loại xe đạp 3 bánh, có thể chứa 2 hành khách và một tài xế. Nếu bạn chưa bao giờ sử dụng, thực sự khuyên bạn nên đi một lần sau khi bạn có cơ hội. Trước đây, taxi bici được dành riêng cho người dân địa phương, và thậm chí bây giờ, chủ yếu là người dân địa phương sử dụng chúng. Vì vậy, hãy bắt đầu và nói với tài xế nơi bạn muốn đến. Họ sẽ đưa bạn tới nơi an toàn, giá rẻ. Ngoài ra, nếu có thời gian bạn cũng nên ngồi xe ngựa, nhưng phương tiện này trên phố không nhiều.

Cuộc sống của người dân Havana khá chênh lệch giữa người giàu và người nghèo và nhất là giữa những người làm du lịch và những người không làm du lịch. Một sự thật lạ lùng ở đây nếu người dân địa phương ai đó muốn cố gắng vươn lên thoát nghèo thì chỉ tham gia làm du lịch. Đó là vì sự tồn tại song song của hai loại tiền tệ khác nhau - CUC (dành cho khách du lịch) và CUP (tiền nội tệ phần lớn là viên chức nhà nước và người dân bản địa) - với mức chênh lệch giá tới 25 lần. Hệ thống tiền tệ song song này ra đời vào năm 1994, là một giải pháp để thu hút nguồn ngoại tệ từ khách du lịch trong bối cảnh Cuba bị Mỹ cấm vận.

Vậy nên, nếu bạn không phải là người rủng rỉnh về tài chính thì “thuốc giải độc” tốt nhất là đi bộ với những lối đi dạo tuyệt vời của Old Havana (đại diện cho phần lâu đời nhất của thành phố, là trung tâm thuộc địa, với các tòa nhà có từ thế kỷ 18 là nơi lý tưởng để mọi người ngắm nhìn và chiêm ngưỡng kiến ​​trúc kính vạn hoa đổ nát của thành phố). Bạn có thể đi vòng qua các không gian công cộng tuyệt vời của Old Havana trong khoảng một hoặc hai giờ, hoặc bạn có thể tìm thấy chúng vào thời gian của riêng bạn và theo thứ tự của riêng bạn. Bắt đầu với bốn quảng trường của Old Havana: Plaza Vieja, Plaza de San Francisco, Plaza de la Catedral, Plaza de las Armas. Sau đó đi Calle Obispo đến Parque Central, một trung tâm náo nhiệt hơn là một ốc đảo giống Olmstead, nằm ngay phía bắc của tòa nhà Capitol. Hãy đến lượt El Paseo, một đại lộ lớn với lối đi bộ trung tâm rợp bóng cây chạy về phía bắc từ Parque Central đến vịnh.

Xe cổ ở Havana

Khi bạn đến mặt nước, bạn đang ở trên con đường đá ven biển Malecon - một lối đi bộ ôm lấy đại dương, là không gian công cộng quan trọng và đa dạng nhất của Havana. Đây là con đường tuyệt đẹp với chiều dài khoảng 6km chạy dọc theo dòng sông Almendares thơ mộng là nơi lý tưởng để ngắm cảnh cũng như tìm kiếm không gian yên bình cho mình. Vào những ngày nước lớn, sóng đôi khi phun lên và tràn vào người đi bộ và đôi khi thậm chí vào cả ô tô. Tại đây có thể gặp đa dạng các thành phần từ thanh thiếu niên hẹn hò, ông già với cần câu cá, khách du lịch tạo dáng chụp ảnh, trẻ em, cặp vợ chồng già đi dạo…

Thành phố kỳ diệu

Nếu có thời gian bạn nên đi taxi tới Bảo tàng Ernest Hemingway chỉ nằm cách Havana khoảng 10 dặm về hướng đông. Nơi đây từng là nhà riêng của đại văn hào với tên gọi là Finca Vigia, có nghĩa là “căn nhà ngắm cảnh”. Hemingway từng sống ở ngôi nhà này trong 20 năm. Bảo tàng nằm trong khuôn viên khá rộng lớn, có hồ bơi nằm trên một ngọn đồi của làng San Francisco de Paula. Ngoài không gian nội thất cổ kính, thì ngôi nhà còn có lưu trữ hơn 9.000 quyển sách được phân bố trong các tủ sách, ở nhiều tầng khác nhau.

Dù có sự chênh lệch giàu nghèo nhưng người Cuba nói chung cũng như người ở Havana họ đều có cuộc sống rất bình đẳng. Và điều đó thể hiện qua ứng xử và rõ nhất qua việc xếp hàng - một nét văn hóa quý và là một việc rất nghiêm túc thường ngày của người dân. Bạn đừng chen lên dù chỉ một người nếu không muốn có cái nhìn không thiện cảm hoặc cãi vã hoặc xích mích xảy ra. Và ở Cuba xếp hàng là một thói quen đáng trân trọng và tự hào. Họ ý thức được lợi ích của việc này nên thực hiện rất tốt, xếp hàng dù chỉ để mua một mớ rau hay lên một chuyến xe buýt, hay đổi một ít tiền. Mức sống dù thấp, nhưng hiếm khi có cảnh tranh giành, xô đẩy, dẫm đạp lên nhau. Việc chen lên dù là một người cũng sẽ bị coi là rất bất lịch sự và không công bằng chút nào.

Tới Havana bạn không chỉ bị quyến rũ bởi cảnh đẹp và kiến trúc cổ, bởi rượu rum êm đằm chảy xuống cuống họng và xì gà cháy thơm, bởi tôm hùm nướng ngon ngọt… mà còn bởi những phẩm chất tốt đẹp của người dân. Hiếu khách, nhã nhặn, lịch thiệp, biết cách tận hưởng cuộc sống là điều dễ thấy trong khí chất của người Cuba. Dù cuộc sống thiếu thốn đủ đường nhưng ở đây không ngột ngạt, và người Cuba cũng không ưa than nghèo kể khổ hay cầu xin lòng thương hại…

Một tuyến phố Havana

Văn hóa Cuba là di sản được bảo tồn tốt nhất của đất nước quốc đảo. Và thủ đô Havana là một ví dụ điển hình nhất. Thành phố tái hợp bản chất của Cuba trong quá khứ và hiện tại, rất giống nhau vì sự cô lập mà đất nước đã được phục tùng. Nhưng đối với du khách, đây là một phần của sự kỳ diệu. Và con người ở đây có gốc rễ rất mạnh. Họ bảo tồn văn hóa của mình và không ngần ngại thể hiện nó với du khách. Dù thế nào đi nữa, họ vẫn tự hào là người Cuba. Có thể nói đất nước này có một trong những lịch sử thú vị nhất trên thế giới. Một lịch sử nơi hội tụ những tên cướp biển, chinh phục châu Âu, cách mạng, Công giáo và nhiều hơn thế nữa. Havana là sự kết hợp của tất cả những điều đó. Mỗi góc của thành phố đều nói lên điều gì đó về một thời kỳ trong lịch sử của Cuba.

Minh Quang