“Giấc mơ” an cư đã bớt xa vời vợi với người thu nhập thấp

VNTN- Cho dù chưa thể sở hữu ngay 1 căn nhà của mình thì “giấc mơ” an cư cũng đã bớt xa vời vợi với người lao động có thu nhập thấp, khi các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội đã được Quốc hội thông qua, có hiệu lực ngay từ đầu tháng Sáu này.

Thủ tướng cũng “sốt ruột”

Vào ngày làm việc đầu tiên của tháng này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì Hội nghị triển khai Nghị quyết 201/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển cho nhà ở xã hội.

Đây là nghị quyết đã được Quốc hội thông qua sớm hơn gần 1 tháng, từ sự “sốt ruột” của chính người đứng đầu Chính phủ.

Theo chương trình đã được Quốc quyết định thì Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội (Nghị quyết) sẽ được bấm nút thông qua vào sáng 24/6.

Tuy nhiên, tại phiên thảo luận tổ vào ngày 21/5 (đợt 1 Kỳ họp thứ 9 của Quốc hội) Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, “trước khi thảo luận tổ, Thủ tướng có đề nghị với tôi là Nghị quyết này làm sao đẩy lên thông qua sớm. Tôi đã chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội xem tình hình thảo luận, nếu sự đồng thuận cao thì sẽ thông qua sớm để tháo gỡ khó khăn cho nhà ở xã hội".

Sau đó, chương trình đã được điều chỉnh để dự thảo nghị quyết được thảo luận tại hội trường vào ngày 24/5 và chiều 29/5 Quốc hội đã thông qua Nghị quyết với 461/463 đại biểu có mặt nhấn nút tán thành.

Theo đó, nhiều chính sách đột phá có hiệu lực ngay từ ngày 1/6. Như, quy định Quỹ nhà ở quốc gia là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, có tư cách pháp nhân, hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, gồm Quỹ nhà ở Trung ương do Chính phủ thành lập, Quỹ nhà ở địa phương do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thành lập.

Báo cáo giải trình trước khi đại biểu bấm nút, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, Quỹ Nhà ở quốc gia tập trung hình thành quỹ nhà ở để cho thuê với mục tiêu tiết kiệm nguồn lực về đất đai, nhiều người được sử dụng luân phiên quỹ nhà ở này, bảo đảm giải quyết nhu cầu về nhà ở ổn định, lâu dài cho những đối tượng không có khả năng chi trả để mua nhà ở xã hội (hiện nay phần lớn quỹ nhà ở cho thuê của các doanh nghiệp trong các dự án đều bán sau một khoảng thời gian nhất định nên không có tính ổn định cho đối tượng thuê nhà ở).

Về chính sách hỗ trợ, theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng, Chính phủ đã đề xuất bổ sung quy định điều kiện để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội đối với các đối tượng chịu tác động bởi việc tổ chức, sắp xếp lại đơn vị hành chính; đồng thời giao quyền chủ động cho địa phương xem xét, đánh giá theo thời gian di chuyển, điều kiện hạ tầng giao thông, vùng miền... để xác định đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội, tạo điều kiện thuận lợi về chỗ ở thuận tiện, gần nơi làm việc.

Đồng thời mở rộng đối tượng gồm doanh nghiệp, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội được thuê nhà ở xã hội để bố trí cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của mình ở tạo điều kiện cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động yên tâm công tác.

Đặc biệt, Nghị quyết đã cắt giảm, cải cách thủ tục hành chính, chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Cụ thể là, không thực hiện thủ tục đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư mà thực hiện giao chủ đầu tư không thông qua đấu thầu. Theo đó, cắt giảm được khoảng 200 ngày, tương ứng khoảng 70% thời gian thực hiện so với quy định hiện hành.

Hai, không yêu cầu thực hiện bước lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết, theo đó, cắt giảm được 65 ngày so với quy định hiện hành (bằng 100%).

Ba, bỏ thủ tục thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng tại cơ quan chuyên môn về xây dựng, theo đó cắt giảm được từ 15 - 35 ngày so với quy định hiện hành tùy theo quy mô dự án (100%).

Bốn, không yêu cầu phải thực hiện quy trình đấu thầu rộng rãi đối với các gói thầu lựa chọn nhà thầu trong hoạt động xây dựng mà được áp dụng quy trình chỉ định thầu rút gọn, theo đó cắt giảm được từ 45 - 105 ngày so với quy định hiện hành tùy theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước hay quốc tế (75 - 90%).

Năm, miễn giấy phép xây dựng đối với trường hợp áp dụng thiết kế mẫu, thiết kế điển hình, theo đó cắt giảm được 20 - 30 ngày so với quy định hiện hành tùy theo loại và cấp công trình (100%).

Sáu, Nghị quyết không yêu cầu thẩm định giá bán, giá thuê mua nhà ở xã hội tại cơ quan chuyên môn cấp tỉnh mà do chủ đầu tư tự xây dựng, phê duyệt, sau khi hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng, chủ đầu tư có trách nhiệm thực hiện kiểm toán, quyết toán và gửi hồ sơ đến cơ quan chuyên môn cấp tỉnh để kiểm tra.

Theo đó, quy định này cắt giảm được ít nhất 30 ngày so với quy định hiện hành tùy theo từng trường hợp cụ thể (100%) – theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh.

Lập Quỹ nhà ở quốc gia trong tháng 6

Ngay trong ngày Nghị quyết của Quốc hội có hiệu lực, Chính phủ đã có Nghị quyết 155/NQ-CP ban hành Kế hoạch triển khai Nghị quyết của Quốc hội.

Kế hoạch nêu rõ một số nhiệm vụ trọng tâm và tiến độ thực hiện để các bộ ngành, địa phương triển khai. Như, xây dựng văn bản quy định chi tiết và biện pháp thi hành Nghị quyết; phổ biến, tuyên truyền, tập huấn triển khai thi hành Nghị quyết; rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; thành lập, tổ chức và đưa vào hoạt động Quỹ nhà ở quốc gia và một số nhiệm vụ cụ thể khác.

Trong đó, Chính phủ giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan khẩn trương nghiên cứu, xây dựng, trình Chính phủ ban hành trong tháng 6/2025 về Nghị định quy định chi tiết và biện pháp thi hành.

Theo Kế hoạch, ngay trong tháng 6 này, UBND cấp tỉnh căn cứ điều kiện thực tế tại địa phương, ban hành quy định chi tiết về trường hợp người có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng cách xa địa điểm làm việc được xem xét hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội theo quy định của Nghị quyết số 201/2025/QH15.

Nhiệm vụ nữa cũng phải hoàn thành trong tháng 6 là Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan xây dựng và ban hành quy chế hoạt động của Quỹ nhà ở Trung ương; bố trí kinh phí cho Quỹ nhà ở Trung ương; hướng dẫn các địa phương thành lập, bố trí kinh phí và vận hành Quỹ nhà ở địa phương.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng và ban hành quy chế hoạt động Quỹ nhà ở địa phương, bảo đảm hoạt động công khai, minh bạch, hiệu quả; bố trí kinh phí cho Quỹ nhà ở địa phương.

Chủ trì hội nghị sau khi Nghị quyết của Quốc hội có hiệu lực 1 ngày, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ: Đảng, Nhà nước có chính sách xã hội và chính sách an sinh xã hội về nhà ở, bảo đảm quyền có chỗ ở, quyền tiếp cận bình đẳng về nhà ở cho người dân và quan tâm cho những người yếu thế.

Người đứng đầu Chính phủ cũng lưu ý, cần hiểu đúng về phạm vi rất rộng của các đối tượng được hỗ trợ trong chính sách nhà ở xã hội. Thủ tướng lưu ý: Tôi đã từng nghe ý kiến nói rằng "tỉnh tôi không có công nghiệp, không có công nhân, nên không cần phát triển nhà ở xã hội", như thế là hiểu chưa hết chính sách. Bởi chính sách nhà ở xã hội còn dành cho cả người nghèo, người khó khăn, người mới ra trường, giáo viên cắm bản, bộ đội biên phòng nơi biên giới…, tức là những người thu nhập thấp, khó khăn về nhà ở nói chung.

Thời gian tới, theo Thủ tướng, thể chế, cơ chế, chính sách đã từng bước hoàn thiện, việc quan trọng là phải tổ chức thực hiện hiệu quả với mục tiêu năm nay hoàn thành ít nhất 100.000 căn và tới 2030 hoàn thành ít nhất 1 triệu căn hộ.

 Để đạt mục tiêu này, Thủ tướng nhấn mạnh nhiệm vụ trọng tâm với các bộ ngành, cơ quan, địa phương, trong đó cấp ủy, chính quyền, đặc biệt là người đứng đầu, các bộ, ngành, địa phương phải quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo đúng mức, đúng tầm.

Các chủ thể có liên quan phải nắm chắc chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước và tổ chức thực hiện kịp thời, linh hoạt, sáng tạo trong điều kiện cụ thể tại cơ quan, đơn vị, địa phương – Thủ tướng lưu ý.

Người đứng đầu Chính phủ cũng yêu cầu các cơ quan rà soát lại các chính sách liên quan tiếp cận vốn, mua, xây dựng nhà ở xã hội, cắt bỏ thủ tục hành chính rườm rà, bảo đảm thuận lợi nhất cho người dân, doanh nghiệp và các chủ thể liên quan. Đồng thời, quan tâm đặc biệt việc chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí khi chính sách thông thoáng.

Vướng mắc ở đâu thì tháo gỡ ở đó, ở cấp nào thì cấp đó giải quyết, vượt thẩm quyền thì báo cáo cấp có thẩm quyền – Thủ tướng nhấn mạnh.

Vĩnh An