Đô thị Thái Nguyên vươn mình bước vào kỷ nguyên mới

Tỉnh Thái Nguyên có diện tích tự nhiên lên đến 3.534km² và có dân số trên 1,3 triệu người với cơ cấu hành chính gồm 3 thành phố và 6 huyện. Nằm trong 14 tỉnh thuộc vùng trung du và miền núi phía Bắc, cũng là một tỉnh nằm trong 9 tỉnh Vùng Thủ đô Hà Nội, sự ngoạn mục về phát triển kinh tế - xã hội trong những năm qua của tỉnh đã khẳng định vị thế quan trọng của Thái Nguyên.

Cụ thể, tỉnh đã lọt vào top 15 trên cả nước về tổng sản phẩm (GRDP), đứng thứ 2 trong 14 tỉnh trung du miền núi phía Bắc và đứng thứ 6 trong Vùng Thủ đô Hà Nội. Nếu tính GRDP bình quân đầu người, Thái Nguyên đứng đầu khu vực Trung du và Miền núi phía Bắc, nằm trong top 12 tỉnh thành có GRDP đầu người cao nhất cả nước, đồng thời Thái Nguyên cũng là một trong 18 tỉnh có khả năng cân đối được thu chi ngân sách.

Thái Nguyên đạt được các chỉ tiêu trên nhờ vào nhiều yếu tố quan trọng. Các quyết định của chính quyền địa phương luôn theo sát với chủ trương của Đảng và Nhà nước, cùng sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và xã hội. Những giải pháp cụ thể, vừa mang tính tầm nhìn, vừa mang tính khả thi, đảm bảo sự phát triển ổn định và bền vững của tỉnh.

Một trong những yếu tố then chốt đó là công cuộc đô thị hóa, với sự hình thành, phát triển mạnh mẽ của hệ thống đô thị. Sự chuyển dịch và tăng trưởng của nền kinh tế gắn liền với tốc độ đô thị hóa. Tỷ lệ đô thị hóa toàn tỉnh Thái Nguyên đạt trên 30%, đứng đầu khu vực Trung du và Miền núi phía Bắc, xếp thứ 18 trên cả nước và đứng thứ 2 trong Vùng Thủ đô Hà Nội. Trong tương lai gần, chỉ tiêu đô thị hóa tỉnh Thái Nguyên sẽ phấn đấu đạt đến 40%, dự báo tỷ lệ đô thị hóa sẽ đạt 60%, diện tích cây xanh đô thị đạt từ 8 - 10m²/người và dịch vụ mạng Internet 5G sẽ được phổ cập rộng rãi. Đến năm 2030, kinh tế đô thị dự kiến sẽ đóng góp khoảng 85% vào GDP của tỉnh.

Giai đoạn xây dựng và phát triển theo nhiệm kỳ sắp kết thúc, một giai đoạn mới, nhiệm kỳ mới đã đến - giai đoạn đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình. Trong dòng chảy đó, Thái Nguyên với một tâm thế đủ đầy cùng nền tảng vững chắc là sự phát triển của hệ thống đô thị với các quy hoạch đã được lập, sẵn sàng bước vào chặng đường phát triển mới. Quy hoạch tỉnh Thái Nguyên cùng các quy hoạch vùng huyện, quy hoạch các điểm dân cư nông thôn và các quy hoạch xây dựng khác đã và đang được lập đều hướng đến một mục tiêu chung - khai thác tiềm năng, khai thác lợi thế của khu vực, tạo cơ sở để huy động và phát huy mọi nguồn lực, thúc đẩy Thái Nguyên phát triển nhanh chóng, toàn diện và bền vững.

Trong tổng thể không gian chung, trên nền tảng quy hoạch Vùng Trung du và Miền núi phía Bắc, quy hoạch Vùng Thủ đô Hà Nội và quy hoạch tỉnh Thái Nguyên thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được lập. Cùng với quy hoạch tỉnh, các quy hoạch đô thị trực thuộc tỉnh bao gồm: thành phố Thái Nguyên, thành phố Sông Công, thành phố Phổ Yên, cùng với các quy hoạch vùng huyện Đại Từ, Phú Bình, Phú Lương, Võ Nhai, Đồng Hỷ, Định Hóa cũng đã và đang khẩn trương hoàn thiện. Các quy hoạch này được lập không chỉ làm cơ sở nền tảng mà còn là tiền đề kiến tạo cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, tạo hành trang vững vàng cho Thái Nguyên bứt phá, đồng hành cùng cả nước bước sang trang mới.

Theo định hướng của các quy hoạch, Thái Nguyên đang vươn mình trở thành một trong những trung tâm kinh tế, là một cực tăng trưởng phía Bắc Vùng Thủ đô. Trọng tâm sự phát triển của tỉnh được xác định là phát triển về công nghiệp, giáo dục đào tạo, y tế và phát triển du lịch, sự phát triển ấy trên cơ sở kết cấu hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng kinh tế - xã hội phát triển đồng bộ, quốc phòng, an ninh được giữ vững và trật tự an toàn xã hội được bảo đảm. Để đạt được mục tiêu trên, việc phát triển hệ thống đô thị sẽ tạo nền tảng để mục tiêu trở thành hiện thực. Thái Nguyên xác định sẽ phấn đấu có tỉ lệ đô thị hóa đạt gần 80% và trở thành thành phố trực thuộc trung ương vào năm 2050.

Hệ thống các quy hoạch xây dựng đô thị trên địa bàn đang từng bước trở thành hiện thực. Cấu trúc trong các quy hoạch khi triển khai sẽ được định hình bởi các đơn vị ở, các không gian dịch vụ công cộng, không gian cây xanh, cùng các khu chức năng về phát triển công nghiệp, phát triển du lịch, khu vực nghiên cứu - đào tạo, khu vực phát triển thể dục thể thao… Cơ cấu quy hoạch được cấu trúc đồng bộ, tương thích với sự tăng trưởng về kinh tế trên cơ sở khai thác hiệu quả, tiết kiệm quỹ đất.

Quy hoạch tỉnh Thái Nguyên xác định đến 2030 toàn tỉnh sẽ hoàn chỉnh 15 đô thị, trong đó có 3 thành phố là: Thái Nguyên, Sông Công và Phổ Yên; có các thị xã: Phú Bình, Đại Từ; ngoài ra trên địa bàn có 10 thị trấn, bao gồm cả các thị trấn huyện lỵ. Các đô thị sẽ là đầu tàu, là động lực trong phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và là cấu trúc lõi trong tiến trình đô thị hóa.

Trong cấu trúc ấy, thành phố Thái Nguyên được xác định là đô thị loại I, là trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế, trung tâm tổng hợp văn hóa, giáo dục, y tế… tạo động lực phát triển cho hệ thống đô thị chung của cả tỉnh. Bức tranh thực tế theo quy hoạch chung để xây dựng thành phố Thái Nguyên dần được định hình. Hình ảnh thành phố phát triển hai bên bờ sông Cầu cũng đang từng bước trở thành hiện thực.

Cầu Bến Tượng, cầu Huống Thượng đã được xây dựng và không lâu nữa sẽ có sự hiện diện của cầu Quang Vinh 1 và cầu Quang Vinh 2 là hai cây cầu có vị trí nằm ngay ở khu vực trung tâm. Hệ thống giao thông nội thị, trung tâm hành chính tỉnh Thái Nguyên, quảng trường trung tâm tuyến phố đi bộ, sân vận động Thái Nguyên… dần được hoàn thiện. Tất cả các yếu tố đó sẽ tạo động lực phát triển đô thị thành phố Thái Nguyên theo hướng hiện đại, xanh, thông minh để tỉnh Thái Nguyên góp thêm hành trang cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới.

Về phía Nam của tỉnh, đô thị thành phố Phổ Yên, thị xã Phú Bình và thành phố Sông Công cũng đã dần trở thành trung tâm sản xuất công nghiệp, dịch vụ. Hình ảnh đô thị cùng hệ thống hạ tầng phát triển theo hướng hiện đại đang từng bước tạo nên dấu ấn của riêng mình.

Các thành phố phía nam của tỉnh lấy phát triển công nghiệp làm chủ đạo làm trọng tâm, các tiện ích công cộng, khu vực khu nhà ở xã hội, khu nhà ở công nhân được chú trọng quan tâm đầu tư … Cùng với các khu vực phát triển đô thị, các khu quy hoạch chức năng gồm: khu sinh thái, sân gôn, trung tâm văn hóa, thể dục thể thao, các khu di tích được xây dựng, chỉnh trang, được phát triển đồng bộ, góp phần tạo bước chuyển mình hoàn thiện đô thị trong khu vực.

Trong bức tranh tổng thể, đô thị Đại Từ nằm trong khu vực phía Bắc sẽ chuyển thành thị xã vào năm 2030. Nét đặc trưng của không gian, nơi có núi, có rừng, có nông nghiệp sinh thái, có đô thị lõi được quy hoạch hiện đại sẽ làm sinh động thêm cho bức tranh về phát triển đô thị Thái Nguyên trong thời kỳ mới. Trong khu vực phía Bắc các đô thị thị trấn gồm các thị trấn: Đu, Giang Tiên, Hóa Thượng, Quang Sơn, Chợ Chu, La Hiên… cũng sẽ là những điểm nhấn về phát triển không gian tạo sự sinh động cho bức tranh đô thị hóa của tỉnh Thái Nguyên.

Nằm trong khu vực phát triển về phía Bắc Vùng Thủ đô Hà Nội, phía Nam của Vùng Trung du và Miền núi phía Bắc, cấu trúc hệ thống đô thị tỉnh Thái Nguyên được kết nối với các khu vực trong vùng bằng hệ thống đường cao tốc, đường quốc lộ và đường tỉnh. Hệ thống giao thông kết nối giữa các khu vực trong tỉnh làm cơ sở tiền đề cho việc khai thác tiềm năng của khu vực, tạo động lực gia tăng sự phát triển.

Sự phát triển của các đô thị tỉnh Thái Nguyên sẽ tạo ra bộ mặt là biểu tượng và thể hiện sự phát triển của Thái Nguyên cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển của dân tộc.

Kiến trúc - Quy hoạch là biểu hiện của sự phát triển, thịnh vượng của một vùng đất. Sở hữu một khu vực nhiều tiềm năng: tài nguyên đất đai, tài nguyên khoáng sản; sở hữu nhiều tài nguyên về sản vật đặc trưng; sở hữu nguồn tài nguyên cảnh quan thiên nhiên phong phú và trên hết là nguồn lực về con người,  Thái Nguyên với khát vọng xây dựng cuộc sống cùng đất nước vươn mình phát triển. Trong dòng chảy phát triển chung, các đô thị Thái Nguyên bước sang trang mới, bước vào kỷ nguyên mới với tâm thế của một khu vực phát triển.

Hướng tới mục tiêu “phồn vinh, bình yên, hạnh phúc”, đặt người dân làm trọng tâm, trên cơ sở khai thác thiên nhiên phù hợp, kiến tạo đô thị văn minh, xanh, thông minh hiện đại, có bản sắc riêng, đó là mục tiêu phát triển trong tương lai của đô thị Thái Nguyên. Và làm được điều đó rất cần trách nhiệm của mỗi công dân trong tỉnh.

KTS. Nguyễn Văn Cường