Đã chuẩn bị khoảng 560 nghìn tỷ, đủ nguồn cải cách tiền lương trong 3 năm

Chính phủ đã thúc đẩy tăng thu, tiết kiệm chi, trích lập quỹ tiền lương đến nay được khoảng 560 nghìn tỷ đồng bảo đảm đủ nguồn để cải cách tiền lương trong 3 năm 2024 – 2026.

Thông điệp quan trọng trên được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ khi trình bày báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024 trong phiên khai mạc kỳ họp thứ sáu của Quốc hội, sáng 23/10.

Sau ba lần hoãn cải cách tiền lương, thông điệp nói trên, trong bối cảnh nền kinh tế vẫn đang gặp rất nhiều khó khăn, hẳn là được cử tri đón đợi.

Thực hiện cải cách chính sách tiền lương đối với khu vực công theo Nghị quyết số 27 của Trung ương từ ngày 1/7/2024, đồng thời tiếp tục điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng, chính sách tiền lương đối với khu vực doanh nghiệp theo quy định, Thủ tướng cho biết cụ thể hơn.

Phát triển văn hóa ngang tầm với phát triển kinh tế

Trình bày kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội năm 2024, Thủ tướng nêu 6 quan điểm điều hành, trong đó có quan điểm: “Phát triển văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội; ngăn chặn sự suy thoái về đạo đức, lối sống; chú trọng bảo đảm an sinh xã hội, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, bảo vệ môi trường, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân”.

Mục tiêu tổng quát được Chính phủ xác định là: Tiếp tục ưu tiên, thúc đẩy mạnh mẽ tăng trưởng gắn với củng cố, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Đẩy mạnh, tạo chuyển biến tích cực hơn trong thực hiện các đột phá chiến lược, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh và năng lực nội sinh của nền kinh tế. Quan tâm phát triển toàn diện, đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế ngang tầm với phát triển kinh tế; chú trọng bảo đảm an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân. Quản lý chặt chẽ, sử dụng hiệu quả đất đai, tài nguyên, chủ động phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Quyết liệt phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh, giữ vững độc lập, chủ quyền; nâng cao hiệu quả đối ngoại, hội nhập quốc tế; gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định và tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển đất nước.

Nêu nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu năm 2024 và thời gian tới, người đứng đầu Chính phủ xác định, tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; phối hợp đồng bộ, hài hòa, chặt chẽ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm và các chính sách khác; tiếp tục phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay; tập trung tín dụng cho các động lực tăng trưởng (đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu), các lĩnh vực ưu tiên ; triển khai hiệu quả các gói tín dụng ưu đãi hiện có và nghiên cứu bổ sung các gói mới; phấn đấu tăng trưởng tín dụng năm 2024 khoảng trên 15%.

“Tập trung triển khai có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 8 khóa XIII về phát triển đội ngũ trí thức trong tình hình mới; các Nghị quyết Trung ương, Kết luận của Bộ Chính trị về phát triển khoa học công nghệ (KHCN); Chiến lược phát triển KHCN và đổi mới, sáng tạo đến năm 2030. Rà soát, sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo, phong trào khởi nghiệp ; chú trọng phát triển thị trường KHCN; có chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào hoạt động KHCN; nâng cao hiệu quả sử dụng quỹ phát triển KHCN của doanh nghiệp”, Thủ tướng báo cáo Quốc hội.

Ông nhấn mạnh “tiếp tục thực hiện hiệu quả Kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc và Kết luận số 76-KL/TW ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị. Tập trung xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành Chương trình mục tiêu quốc gia về chấn hưng, phát triển văn hoá Việt Nam. Chú trọng xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh, đời sống văn hoá cơ sở, đẩy mạnh thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá”. Quan tâm đầu tư hơn nữa cho bảo tồn, tôn tạo và phát huy các giá trị văn hoá dân tộc . Đẩy mạnh xã hội hóa, hợp tác công tư, thu hút đầu tư phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở đồng bộ, hiện đại. Dành nguồn lực hợp lý để thúc đẩy thể dục thể thao quần chúng và thể thao thành tích cao”.

Lãnh đạo Chính phủ nêu rõ, nhiệm vụ từ nay đến cuối năm 2023 và năm 2024 đặt ra là rất nặng nề và có ý nghĩa quan trọng, đòi hỏi các cấp, các ngành, các địa phương phát huy tinh thần đoàn kết, chung sức, đồng lòng, năng động, đổi mới, sáng tạo, không lùi bước trước khó khăn, thách thức, quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt hơn, bảo đảm có trọng tâm, trọng điểm.

Lấy phiếu tín nhiệm công tâm, khách quan  

Phát biểu khai mạc Kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ tiến hành lấy phiếu tín nhiệm đối với  các chức danh do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. Đây là phương thức giám sát quan trọng, thể hiện sự ghi nhận, đánh giá của Quốc hội đối với những nỗ lực, cố gắng và kết quả công tác từ đầu nhiệm kỳ đến nay của những người được lấy phiếu tín nhiệm. Trên cơ sở báo cáo của người được lấy phiếu tín nhiệm đã gửi đến từng đại biểu Quốc hội, lắng nghe ý kiến của cử tri, từ thực tiễn theo dõi, giám sát của mình, đề nghị mỗi đại biểu Quốc hội phát huy tinh thần trách nhiệm cao đối với đất nước, đối với tổ chức, hoạt động của Quốc hội và bộ máy nhà nước, đánh giá công tâm, khách quan và chính xác trong ghi phiếu tín nhiệm đối với từng chức danh do Quốc hội bầu và phê chuẩn.

Kinh tế “đã khó lại còn khó hơn”

Trình bày báo cáo thẩm tra kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh khái quát, trong gần một năm qua, Việt Nam đã phải đối mặt với nhiều “cơn gió ngược” có tác động mạnh đến từ bên ngoài, kéo theo những rủi ro về thu hẹp thị trường, sụt giảm đơn hàng, đứt gãy chuỗi cung ứng và biến động giá cả của các mặt hàng chiến lược cùng với sức ép lớn về tỷ giá, ổn định vĩ mô.

 Trong khi đó, các vấn đề bất cập nội tại tích tụ qua nhiều năm của nền kinh tế bộc lộ rõ hơn, nhất là liên quan đến thị trường bất động sản, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, khả năng chống chịu, thích ứng với các tác động bên ngoài còn hạn chế, khiến tình hình kinh tế Việt Nam vốn đang phục hồi mong manh sau đại dịch nay “đã khó lại còn khó hơn”.

Để nhìn nhận đầy đủ, khách quan, toàn diện hơn tình hình phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, theo Ủy ban Kinh tế, cần quan tâm, đánh giá sâu, kỹ hơn một số vấn đề.

Đó là, ước cả năm 2023 có 5/15 chỉ tiêu không đạt mục tiêu đề ra (năm 2022 có 2/15 chỉ tiêu không đạt), trong đó có nhiều chỉ tiêu quan trọng phản ánh chất lượng tăng trưởng như tốc độ tăng năng suất lao động xã hội, tỷ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo trong GDP. Đây là năm thứ 3 liên tiếp chỉ tiêu tốc độ tăng năng suất lao động xã hội không đạt mục tiêu đề ra .

Báo cáo thẩm tra phản ánh, có ý kiến cho rằng nguyên nhân năng suất lao động nước ta thấp chủ yếu do chất lượng nguồn nhân lực hạn chế, thiếu hụt kỹ năng nghề; cơ cấu lao động theo ngành kinh tế chưa hợp lý, chưa phát huy được vai trò chủ đạo của năng suất lao động nội ngành, ứng dụng công nghệ, kỹ thuật trong sản xuất, kinh doanh còn hạn chế.

“Tốc độ tăng năng suất lao động là chỉ tiêu quan trọng phản ánh chất lượng tăng trưởng cũng như sức cạnh tranh của nền kinh tế; do đó, đề nghị Chính phủ đánh giá toàn diện tình hình và đề xuất giải pháp cụ thể để cải thiện, nâng cao  năng suất lao động xã hội”, Ủy ban Kinh tế nêu quan điểm.

Ngoài ra, có ý kiến đề nghị bổ sung nội dung đánh giá về chỉ tiêu lao động qua đào tạo có bằng, chứng chỉ khả năng không đạt kế hoạch đề ra (dự kiến đạt 27 - 27,5%; kế hoạch là 27,5%). Năm 2022 chỉ tiêu này cũng không đạt kế hoạch đề ra nhưng khi Chính phủ báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ năm vẫn đánh giá đạt. Đây là một trong những chỉ tiêu phản ánh chất lượng lao động, năng suất lao động, phát triển xã hội bền vững cần quan tâm.

Cơ quan thẩm tra cũng nhìn nhận, trong năm qua, công tác bảo vệ người tiêu dùng tài chính còn nhiều vấn đề rất đáng quan tâm. Một số vụ việc xảy ra đã gây ảnh hưởng lớn đến niềm tin của người dân đối với hệ thống tài chính, ngân hàng như: nhân viên ngân hàng lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, tiền gửi của khách hàng với số tiền rất lớn; tư vấn đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, môi giới, tư vấn phát hành, hỗ trợ, cam kết mua lại trái phiếu và định hướng người gửi tiền chuyển sang mua trái phiếu doanh nghiệp hoặc gửi tiết kiệm bị chuyển thành tham gia bảo hiểm nhân thọ.

Nhiều người dân lên tiếng việc bị các công ty bảo hiểm, nhân viên công ty bảo hiểm che giấu thông tin, lợi dụng vị thế trong giao dịch dân sự để ký các hợp đồng bảo hiểm dài hàng trăm trang với nhiều nội dung bất lợi cho khách hàng, bán chéo sản phẩm bảo hiểm khi xét duyệt hồ sơ vay vốn…, cơ quan của Quốc hội phản ánh.

Trong lĩnh vực văn hóa, các cơ quan của Quốc hội đánh giá, quản lý hoạt động văn hóa trên không gian mạng chưa theo kịp tình hình và yêu cầu của thực tiễn. Công tác đấu tranh, ngăn chặn thông tin xấu độc trên không gian mạng gặp nhiều thách thức; nhiều dịch vụ và phương thức cung cấp thông tin mới phát sinh, thông tin sai sự thật, chưa được kiểm chứng, xúc phạm uy tín, nhân phẩm của tổ chức, cá nhân, gây bức xúc trong xã hội. Việc thực hiện cơ chế tự chủ tài chính của một số cơ quan báo, đài còn gặp nhiều khó khăn. Sự tham gia điều tiết của Nhà nước bằng nguồn lực tài chính cho báo chí còn thấp, chưa được đồng đều, thường xuyên.

Vĩnh An