Chất lính và sân chơi ảnh nghệ thuật

Những năm tháng đồng hành cùng đam mê trên các vùng miền đất nước, vui buồn, thuận lợi khó khăn có đủ, mà đói rét, hiểm nguy cũng không thiếu… mỗi cuộc đi đều có những kỷ niệm khó quên. Ở Thái Nguyên có khá nhiều nghệ sĩ, nhiếp ảnh gia từng khoác áo lính, có nghệ sĩ đã cao niên - U80, một số người trên dưới 70, số còn trẻ đang là công chức nhà nước, làm việc ở các doanh nghiệp, hoặc tự thân vận động đủ các ngành nghề. Sau thời gian công hiến cho quân đội, trở về đời thường mỗi người đều có công việc riêng nhưng cùng chung đam mê nhiếp ảnh.

Sân chơi nhiếp ảnh đậm chất nghệ thuật và những đặc thù riêng đòi hỏi người chơi phải có năng khiếu, tố chất bền bỉ, nhạy bén, đức tính kiên nhẫn, quyết đoán, cảm nhận ý tưởng nhanh và luôn nỗ lực học hỏi, chia sẻ. Trên 15 năm sinh hoạt cùng các anh chị em nhiếp ảnh tỉnh nhà, qua những cuộc đi sáng tác, tôi nhận thấy những tay máy từng khoác áo lính đều rất nhiệt tình hoạt động, tham gia các cuộc thi từ địa phương, khu vực đến quốc gia, quốc tế. Và tất nhiên thành tích của họ thu được là khá ấn tượng, họ đã trở thành niềm tự hào và đáng để cho các nghệ sĩ khác học tập. Nghệ sĩ Khánh Hạ tuy đã ở tuổi U80 song ông vẫn giữ nguyên chất lính, mỗi khi đi sáng tác ông đều rất nhiệt tình, nhanh nhẹn, chọn lọc khuôn hình, bấm máy. Ông từng chia sẻ: “Khi còn trẻ, khỏe thì đi nhiều, chụp nhiều còn bây giờ tuổi cao sức kém, ít đi hơn, chụp nhiều hay ít đều phải lựa chọn hình ảnh, bấm máy sao cho tối ưu. Tớ có thói quen cẩn trọng như vậy từ ngày vào bộ đội, được rèn luyện đến giờ”. 

Trong số các tay máy có những người rời quân ngũ đã chọn nghề chụp ảnh để mưu sinh, cho dù chỉ được học theo kiểu truyền nghề “cầm tay chỉ việc” nhưng đã có người tạo dựng được thương hiệu, xây dựng được cuộc sống dư dả, hạnh phúc. Những cái tên như nghệ sĩ Quang Hồi, nghệ sĩ Khánh Vân đã trở nên quen thuộc và đã là những người thầy đào tạo nhiều tay máy trẻ đóng góp cho lực lượng nhiếp ảnh của tỉnh. Luôn tâm đắc với nghề, nhiệt tình hoạt động, nhanh nhẹn xông xáo và luôn nghiêm túc trong công việc, rời xa quân ngũ mấy chục năm nhưng các anh vẫn giữ được phẩm chất, tác phong của Bộ đội Cụ Hồ.

Thành công trong cả hai lựa chọn làm kinh tế và sân chơi ảnh nghệ thuật, nhiều người hỏi: “Các anh không sợ tốn kém khi chơi ảnh nghệ thuật vì thiên hạ nói rằng chơi ảnh là phải “chịu đi, chịu chi, chịu chơi ” à? Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Khánh Vân thường cười: Đi tìm và ghi lại hình ảnh đẹp cũng là đi du lịch, lưu lại chia sẻ cho mọi người xem phong cảnh đất nước, con người cùng sự thay đổi tươi đẹp của Việt Nam thì giá trị kinh tế bỏ ra không vô nghĩa. Khi con cái trưởng thành yên bề gia thất, có nhiều thời gian rảnh rỗi, các nghệ sĩ cao niên như Khánh Hạ, Quang Hồi, Mai Đồng lại xách máy lên đường. Vui chơi là một phần của đời người, hãy rộng rãi với những gì tốt đẹp, nhân văn... 

Những anh em mặc áo lính còn công tác hay vướng bận “vợ mọn con thơ”, lo kinh tế gia đình, xây dựng tổ ấm… nhưng họ luôn nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ, sắp xếp công việc gia đình chắt chiu thời gian dành cho đam mê. Tôi từng gặp và trò chuyện với một số chị em là vợ của các đồng nghiệp trong những lần tụ tập rủ nhau đi điền dã, chị Dung vợ anh Lê Lâm nói: “Làm cả năm cả đời anh ạ, cũng nên dành thời gian cho sở thích cá nhân mà mình đam mê, mỗi khi có cơ hội nếu được hòa mình với thiên nhiên sẽ giúp mình bớt áp lực trong cuộc sống và công việc hàng ngày. Em luôn tôn trọng sở thích cá nhân, động viên để nhà em vui cùng các bác”. Thật trân trọng những “hậu phương” ba đảm đang, cùng bề bộn với những công việc gia đình không tên, họ đã lặng lẽ tiếp thêm năng lượng và luôn là điểm tựa cho chúng tôi.

Những ai từng trải qua rèn luyện trong môi trường quân đội, đa phần khi trở về đời thường họ vẫn giữ được và vận dụng rất hiệu quả “chất lính” trong cuộc sống cũng như trong công việc. Nhiếp ảnh thường đi tới các vùng miền, gặp và tiếp xúc với nhiều đồng bào các dân tộc thiểu số cùng các phong tục tập quán khác nhau, công tác dân vận với khẩu hiệu “đi dân nhớ, ở dân thương” đã được anh em thực hiện rất tốt, do vậy gần như những nơi anh em từng đến đều “lập cơ sở, bám dân, giữ đất” giúp chúng tôi “hoạt động ” lâu dài.

 Tình yêu nghệ thuật, đam mê tìm cái đẹp trong tâm hồn người lính, người nghệ sĩ như ngọn lửa luôn bùng cháy. Sau những chuyến đi biết bao hình ảnh đẹp, các tác phẩm nhiếp ảnh nghệ thuật đã được trưng bày ở các triển lãm trong và ngoài nước. Tuy vậy sau mỗi cuộc thi hay trưng bày triển lãm chúng tôi lại tụ họp để chia sẻ với nhau niềm vui, cùng nhau phân tích những khiếm khuyết mà dư luận công chúng đưa ra để nhìn lại mình, học hỏi, động viên anh em hướng về phía trước - con đường chúng tôi đang đi.

Văn học nghệ thuật Thái Nguyên có rất nhiều hội viên là cựu chiến binh, cựu quân nhân ở các chuyên ngành từng trải trong chiến tranh vệ quốc và họ tạo ra nhiều tác phẩm có chất lượng cao, mang giá trị nghệ thuật, đặc biệt chất lính trong số tác phẩm đó rất đậm đà, nổi trội. Nhiếp ảnh Thái Nguyên đã và đang phát triển phục vụ nhiệm vụ chính trị, xã hội cùng công chúng qua các loại hình ảnh thông tin phóng sự, tư liệu báo chí và ảnh nghệ thuật, đóng góp cho hoạt động văn học nghệ thuật tỉnh nhà. Qua ống kính, hình ảnh “đất và người Thái Nguyên” được lan tỏa rộng rãi cả trong và ngoài nước, đồng thời các nghệ sĩ cũng mang những hình ảnh đẹp từ nhiều vùng miền của đất nước giúp nhân dân các dân tộc Thái Nguyên hiểu biết nhiều hơn về đất nước Việt Nam tươi đẹp. Những chiến sĩ - nghệ sĩ, trước đây từng chắc tay súng nay vẫn luôn chắc tay máy kiên trì với đam mê, nhanh nhạy cùng cảm xúc, quyết đoán trong mỗi cú bấm mang lại nhiều hình ảnh đẹp, tác phẩm hay cho chính mình và để phục vụ công chúng.  

Việt Hùng