Bầu trời chữ A

VNTN - Chữ đầu tiên tôi thành thạo là chữ A. A in chứ không phải a…cờ a ca… như hai năm sau đi học vỡ lòng thầy giáo dạy.

Chữ A ấy là cái hầm tránh máy bay giặc Mỹ.

Hầm chữ A. Hầm chữ A. Hầm chữ A… mẹ tôi hay nói, ông bà hay nói, cô dì chú bác, cả xóm, xã hay nói.

Hồi ấy, 1972, bầu trời như nát vụn ra. Những tiếng còi báo động, máy bay gầm rú, tên lửa pháo réo rít… rồi cả mặt đất rung chuyển. Bom rồi, nó ném dưới cầu rồi, dưới huyện rồi, mả cha nhà nó, tiên nhân nhà nó… Những tiếng kêu, tiếng chửi lên trời. Bố chạy lên mặt đất. Mẹ ôm anh em chúng tôi trong hầm, nhớn nhác như gà mẹ gặp diều hâu. Một lúc bố xuống, nói mếu máo, nó ném bom dưới Ấm, cô Thanh hôm nay xuống đó mua gạo. Thôi bố phải đi đây, nhỡ có mệnh hệ gì còn lo liệu. Bố đi rồi, mẹ ôm chúng tôi nấc lên. Mẹ bảo, ngoan nhé đừng lên, thằng Mỹ ném bom chẳng biết ai đâu. Tôi ngước lên nhìn mẹ, khuôn mặt đến bây giờ tôi vẫn nhớ như in. Đau đớn, căm giận, uất ức, cả bất lực nữa. Tôi thương mẹ chỉ biết động viên em một câu - cứ ở đây, đừng lên em nhé.

Dễ đến cả tuần anh em chúng tôi không ra khỏi hầm. Ngủ, chơi, ăn uống… cả vệ sinh nữa, tất tần tật trong cái giường đất, vách đất, bầu trời chữ A. Cả ngày tù túng, có lúc tôi chửi như mẹ - tiên nhân thằng Mỹ, làm cho tao khổ thế này. Em gái tôi cũng chửi ngọng - iên ân ằng ỹ. Chúng tôi chửi chán thì lại chơi. Chơi “đồ hàng” với đất cát, cân đong đo đếm bằng cái thìa. Chơi “pháo bù” bằng nạy đất dưới chân, rưới rưới nước từ cái chai để dành. Tôi là con trai nhanh chán. Thỉnh thoảng tôi lại ra cửa hầm, ngó lên. Trên đó có cây ổi, cây mít, cái giếng, bầu trời cao. “Anh Dũng xuống ngay, em mách mẹ!”. Đứa em vừa quát vừa khóc khiến tôi thụt như con chuột vào hang. Một lúc thì mặt đất lại gọi. Tôi liều lên, mặc tiếng khóc, ứ cần đâu, bố đánh em kệ đấy.

Tôi lên mặt đất. Làm sao vắng vẻ quá, chả thấy con gà, con mèo, con chó nào. Hình như chúng cũng sợ máy bay Mỹ, chạy trốn đi đâu hết. Một lúc thì có tiếng gọi, Dũng ôi… Dũng ôi. Tiếng thì thấy mà người chả thấy, như có ma. Ê ê, trên này cơ mà. Anh Hà, anh Khánh đang chót vót ngọn xoan. Tôi cuống quít lại gốc, thoăn thoắt trèo lên. Ba anh em như ba con chim líu lo trên cành. Anh Hà kể, anh Khánh nói… Máy bay rén rèn rèn, tên lửa mình phóng đỏ lừ, thằng phi công Mỹ nhảy dù, máy bay thành cục lửa lao xuống sông… Tôi khoái, lúc ấy chả nghĩ các anh nói thật hay tưởng tượng.

Chờ mãi chả thấy máy bay. Nhìn xuống thấy bung biêng trên dây phơi, bờ rào sợi gì óng ánh. Anh Hà hỏi, mày biết cái gì đấy không? Dây bạc đấy, bọn Mỹ thả xuống để làm nhiễu ra đa, bộ đội mình không dò nổi, nhưng quân mình cao tay, máy bay nó vẫn bị hạ.

Ở hầm mãi thành quen, có lúc tôi đã nghĩ mình là con chuột. Nhưng có một hôm thì tất cả lên. Hết chiến tranh rồi hả mẹ?… Không, còn lâu, các con lên lễ truy điệu cậu Tiến. Mẹ nói, lấy vạt áo lau nước mắt, chúng tôi bám theo.

Đó là một đêm rật rờ những ánh đèn Hoa Kỳ. Người lớn ngả nghiêng khóc. Ngôi nhà năm gian của ông ngoại chật ních người. Tiếng chú Thanh xã đội trưởng như từ đâu, hun hút vọng về - đồng chí Nguyễn Kim Tiến đã hy sinh anh dũng tại Quảng Trị. Gia đình mất đi một người con hiếu thảo, Tổ quốc mất đi một người con kiên trung. Chúng ta hãy biến đau thương thành hành động, thi đua sản xuất, sẵn sàng chiến đấu… một phút mặc niệm bắt đầu…

Tôi cố len vào, đêm nay rất nhiều trẻ con nhưng không đứa nào đùa nghịch, tất cả ngơ ngác nem nép bên bố mẹ, ông bà. Tôi nhìn di ảnh cậu Tiến lúc mờ lúc tỏ. Thường ngày, mẹ hay kể về cậu, hồi bé đẽo quay đẹp nhất xóm; cậu có người yêu là cô Hòa, lúc nhận quyết định nhập ngũ hai bên gia đình bảo cưới nhưng cậu nhất quyết không, cậu bảo vào chiến trường sống chết chẳng biết, khi nào chiến thắng trở về cũng chưa muộn. Cô Hòa đang ngất trên tay mẹ, tôi nhìn tự nhiên òa lên - Cậu Tiến ơi! Cậu Tiến ơi!...

Còn bảy lần nữa, tôi được lên khỏi hầm chữ A như thế. Như bây giờ nhớ lại thì là chiến tranh đang ác liệt lắm nhưng hồi ấy trí óc non nớt của tôi chỉ biết khóc cùng người lớn, căm thù giặc Mỹ.

Du An