Trại hè ở nhà, tại sao không?

VNTN - Tự bao giờ, thời điểm học sinh nghỉ hè lại trở thành khoảng thời gian mà các bậc phụ huynh thấp thỏm, lo lắng hơn cả. Công việc không cho phép cha mẹ có thể nghỉ hè cùng con, sự xáo trộn diễn ra từ tâm lý cho đến đời sống thường ngày. Ai cũng muốn con vừa có thời gian vui chơi, đồng thời cũng phải tranh thủ bổ trợ thêm kiến thức và kỹ năng mới. Vì không thể quản con cả ngày, thế nên mỗi khi hè gõ cửa, cha mẹ lại đôn đáo tìm chỗ gửi gắm. Những trại hè, khóa tu, lớp học kỹ năng, học kỳ quân đội, lớp học năng khiếu… vì thế mà nở rộ như nấm mọc sau mưa khoảng mười năm trở lại đây. Đó dường như là một giải pháp căn cơ có thể đáp ứng yêu cầu của phụ huynh và hữu ích cho trẻ. Ngay từ nửa đầu tháng Sáu, những mẩu quảng cáo, chiêu sinh của các trung tâm tổ chức trại hè, kỹ năng sống, các lớp năng khiếu, trung tâm ngoại ngữ, học kỳ quân đội… đã rầm rộ “tung chiêu” trên các fanpage mạng xã hội facebook. Hoạt động trại hè đa dạng từ trải nghiệm tăng cường thể chất cho đến bổ sung rèn luyện kỹ năng sống, phụ huynh có thể tùy vào điều kiện thời gian, kinh tế gia đình lựa chọn sao cho phù hợp. Lớp tiếng Anh; các câu lạc bộ bóng đá, bơi lội, cầu lông; các lớp năng khiếu nhạc, họa, dance, yoga,…; những trung tâm dạy và trải nghiệm nội trợ, kỹ năng quản lý tiền bạc và tài chính; kỹ năng thoát hiểm khi có cháy, bổ sung kiến thức về xâm hại tình dục, kỹ năng sinh tồn, hướng đến các hoạt động bảo vệ môi trường… là những lựa chọn khá phổ biến. Các khóa học thường diễn ra trong khoảng 7 - 10 buổi, với mức kinh phí đa dạng, từ vài triệu cho tới cả trăm triệu đồng (trại hè quốc tế). Việc lựa chọn cho con tham gia trại hè là giải pháp tối ưu của các bậc cha mẹ bận rộn, trước những bất an về môi trường sống đang có quá nhiều mối đe dọa. Ở thành thị, lịch trình của trẻ là từ nhà đến trường và ngược lại. Những khu vui chơi cho thiếu nhi giá vé ít cũng vài chục ngàn đồng mới qua được cửa. Ở nông thôn bây giờ, hình ảnh những cánh đồng cò bay thẳng cánh đang nhường chỗ cho khu công nghiệp, trung tâm thương mại, hoặc san lấp bán đất nền… Chẳng có trâu để thả, không tụ tập nhau chơi trận giả, thả diều, trẻ quê giờ cũng bám lấy điện thoại, ipad, hoặc ở quán game. Hiểm họa bị đầu độc văn hóa từ internet, mạng xã hội; các tai, tệ nạn ngoài xã hội… luôn là nỗi ám ảnh đặc biệt đối với phụ huynh học sinh. Không gian an toàn cho trẻ tự do vui chơi là điều xa xỉ. Không phủ nhận những mặt tích cực mà các trại hè, lớp học kỹ năng mang lại. Các con được khám phá những điều mới lạ, được thỏa sức sáng tạo, vui chơi sau cả năm dài học tập. Tạm thời, những khóa học có thể giúp cha mẹ yên tâm làm việc, cuộc sống gia đình hầu như không xáo trộn. Nhưng cũng phải thẳng thắn nhận diện những mặt trái tồn tại. Vì nắm bắt được tâm lý của phụ huynh muốn tìm sân chơi, nơi hoạt động ngoại khóa, gửi con trong hè, nên nhiều đơn vị, trung tâm tổ chức các lớp học hè, trại hè bán trú trong nước và các trại hè nước ngoài không tránh khỏi tình trạng ăn xổi, hoạt động kém hiệu quả, “treo đầu dê bán thịt chó”… Mặt khác, với tâm lý đầu tư và đòi hỏi kết quả khiến cha mẹ đặt lên vai con mong muốn về những thay đổi, trong khi mỗi khóa học, trại hè thời gian khá ngắn, vô tình tạo ra những áp lực không đáng có với trẻ. Dĩ nhiên, có cầu thì ắt có cung, điều đó là tất yếu. Song, điều đáng nghĩ là, giải pháp cho con đi trại hè có phải là duy nhất như nhiều người vẫn nghĩ? Phải chăng chúng ta đang lo sợ quá nhiều và quá mức cần thiết mà quên mất việc có thể cùng con tạo nên những trại hè… ở ngay chính tại nhà mình? Câu chuyện một bà mẹ ở Hà Nội ngay từ những ngày đầu hè đã ngồi lại với cô con gái học lớp 10, giao tiền chợ hàng tuần và mỗi ngày cho con đã khiến người viết suy ngẫm. Cô bé được giao nhiệm vụ đi chợ, nấu cơm trong một khoản kinh phí nhất định. Không phải ngày nào cô bé cũng có được trải nghiệm vui, có những bữa ăn tươm tất, nhưng cũng có những bữa không thành công, bị hụt tiền… Nhưng bất kể khi nào có thời gian, chị cùng con chuẩn bị cơm cho cả nhà, sáng tạo và thử nghiệm những món ăn mới… đã giúp con tự tin, thoải mái hơn. Rồi có trường hợp cha mẹ đặt mục tiêu thi đọc sách cùng con trong mùa hè; giao việc nhà để con làm và trả công bằng những giờ chơi game con ưa thích… Trao đổi với con em mình để hiểu trẻ thực sự muốn gì, từ đó cha mẹ có thể quyết định cho con đi hoặc không đi trại hè là chuyện đáng cân nhắc. Thiển nghĩ, mùa hè ý nghĩa không nhất thiết phải gắn với một hoạt động tập trung nào đó, bởi suy cho cùng, trải nghiệm thực tế với những khám phá bản năng tại nơi thân thuộc - là nhà cũng rất đáng để thử nghiệm. Chúng ta hoàn toàn có thể khuyến khích con làm tình nguyện viên hay tham gia các dự án cộng đồng gần nơi cư trú cũng rất tốt. Trại hè ở nhà, nghe thì có vẻ khó, nhưng hẳn không phải là điều bất khả thi. Nới lỏng phạm vi an toàn cho con, biết đâu các phụ huynh sẽ nhận được những điều bất ngờ thú vị.

Thái Văn