Thư viện đại học “sang chảnh”

VNTN - Theo định nghĩa mới nhất của UNESCO thì “thư viện không phụ thuộc vào tên gọi, là bất kì bộ sưu tập có tổ chức của sách, báo, tài liệu các loại, ấn phẩm định kì... Nhân viên thư viện có trách nhiệm tổ chức cho bạn đọc sử dụng tài liệu để nghiên cứu thông tin, giáo dục và giải trí” (từ wikipedia). Ở nhiều tỉnh, thành, thư viện được xây dựng là một thiết chế văn hóa; trong các trường đại học, cao đẳng, thư viện thể hiện bộ mặt tri thức phong phú. Nhưng trước sự bùng nổ của công nghệ số, thư viện dường như đang yếu thế trong việc thu hút người đọc. Và câu chuyện “làm mới”, hoặc “thay máu” thư viện là chuyện đáng nghĩ. Ở đây, chỉ xin nói đến việc xây dựng thư viện ở trường đại học. Cách đây hơn 2 tháng, trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. HCM đã đưa vào hoạt động thư viện chất lượng cao, có diện tích sử dụng 1.500 m² với nhiều tiện nghi khá ấn tượng. Ngoài không gian học tập được trang bị Ipad, máy tính, điều hòa…, còn có hẳn một phòng riêng được đặt võng xếp, có máy massage, lắp máy lạnh cho sinh viên nghỉ ngơi; có khu bán đồ ăn giá rẻ; có một góc bày biện những bộ salon thu hút rất đông sinh viên tới học tập, nghỉ ngơi… Được mệnh danh là thư viện đại học “sang chảnh” bậc nhất Việt Nam, Thư viện truyền cảm hứng - Inspire của trường Đại học Tôn Đức Thắng có cấu trúc và phong cách phục vụ như các thư viện tại các trường đại học danh tiếng thế giới như Harvard, Cambridge, Stanford. Không gian mở khoáng đạt, bàn ghế thiết kế lạ mắt, việc mượn và trả sách hoàn toàn tự động…, thư viện xây dựng trên diện tích 8.000m² gồm 5 tầng, cùng lúc phục vụ 2.000 người; mỗi tầng có tên gọi và cấu trúc, tông màu khác nhau. Bên trong còn có không gian xem phim, phòng kín để thảo luận nhóm, hội trường, phòng tiêu âm... tất cả đều phục vụ miễn phí. Không thua kém về độ sang chảnh, thư viện của trường Đại học Nguyễn Tất Thành cũng cực kỳ đa năng, hiện đại với nhiều đầu sách, phòng đọc, khu học tập chung khang trang, rộng rãi, có khu tự học, khu tập thể thao. Với mức đầu tư hơn 50 tỷ đồng, thư viện đáp ứng chỗ ngồi cho gần 2000 sinh viên, được chia khu như: Phòng đọc, phòng tra cứu thông tin, khu tự học, hội thảo, họp nhóm, phòng tập thể dục đa năng được thiết kế trong không gian thoáng đãng, được trang bị đầy đủ tối đa các thiết bị hiện đại…

Từ khi bắt đầu đưa vào sử dụng, hàng ngày thư viện Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. HCM thu hút khoảng 3.000 sinh viên. Họ tìm đến đây tự học, làm bài nhóm thường xuyên hơn. Không gian rộng rãi, có máy lạnh và internet, lúc mệt thì có thể đến võng để nằm nghỉ. Có thể nói, thư viện với không gian lý tưởng, đa năng, hiện đại… không chỉ kích thích, khơi gợi cảm hứng học tập mà còn tạo cơ hội để trải nghiệm, hoàn thiện kỹ năng mềm cho sinh viên. Chất lượng đào tạo theo đó mà tăng lên. “Trông người” thích thú bao nhiêu thì “ngẫm ta” lại băn khoăn bấy nhiêu. Thái Nguyên vốn là nơi đào tạo nguồn nhân lực lớn thứ 3 trên cả nước, chỉ sau Hà Nội và TP. HCM. Trường đại học, cao đẳng nào cũng có thư viện với quy mô lớn nhỏ khác nhau, song phải thẳng thắn thừa nhận thực tế đáng buồn là văn hóa đọc của sinh viên hiện nay khá khiêm tốn. Một khảo sát rất nhỏ ở một nhóm (10 sinh viên) về nhu cầu/ thực hiện việc đọc sách, thì có tới 7/10 em không đọc sách gì khác ngoài giáo trình chuyên môn. Số còn lại có đọc nhưng rất ít, cơ bản là sách văn học ngôn tình đọc nhanh quên nhanh. Chúng ta chưa có thư viện đại học nào có sự khác biệt trong cấu trúc, không gian… Có những trường vốn là cơ sở “danh tiếng” trong khu vực, ví như trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, theo thông tin trên website Thư viện số (http://tv.dhsptn.edu.vn), thư viện của trường là tòa nhà 5 tầng được xây dựng trên diện tích gần 3000 m² với 37 phòng (phòng làm việc, kho sách, phòng đọc, phòng tra cứu, phòng máy chủ, phòng bảo vệ luận án, phòng học ngoại khóa...). Tại đây có 13.000 đầu sách (trong đó sách ngoại văn với hơn 600 đầu), đầy đủ các chủng loại, giáo trình, tài liệu tham khảo phục vụ các chuyên ngành đào tạo và nghiên cứu khoa học của trường. Ngoài ra, còn có hơn 7.200 luận văn, luận án, đề tài nghiên cứu khoa học có giá trị. Thông qua các hình ảnh từ website, có thể thấy hình thức hoạt động, không gian chỉ đảm bảo đúng quy chuẩn theo chức năng và nhiệm vụ của một thư viện đại học. Mỗi năm thư viện thu hút gần 20.000 lượt sinh viên đến mượn sách, tra cứu học liệu, sử dụng internet, học tập và nghiên cứu khoa học.

So với số lượng 3000 sinh viên vào thư viện/ngày của trường Sư phạm Kỹ thuật TP. HCM, xem ra sự so sánh quả là quá khập khiễng. Nhưng tính đến đó thôi, đã không thể không suy nghĩ về sức hút khó cưỡng của một thư viện “sang chảnh”. Không thể không mơ ước cho tương lai của thư viện đại học ở Thái Nguyên.

Thái Văn