Thảo luận tại nghị trường, đại biểu Thái Nguyên cảnh báo về chuyển giá, trốn thuế

VNTN - Với ba ngày liên tục thảo luận về kinh tế, xã hội, ngân sách, Quốc hội khoá XIV tuần qua đã đặt lên bàn nghị sự nhiều vấn đề quan trọng của đất nước, không chỉ trong ngắn hạn mà cho cả giai đoạn 5 năm tới.

Trong 6 phiên thảo luận, phát biểu của 112 đại biểu từ mọi miền Tổ quốc đã đề cập đến rất nhiều vấn đề, từ ảnh hưởng nặng nề của thiên tai, của COVID-19, kết quả ấn tượng trên nhiều lĩnh vực cũng như những khó khăn, thách thức của chặng đường phía trước.

Đại biểu Hoàng Văn Hùng phát biểu thảo luận.

Phát biểu ngay từ buổi thảo luận đầu tiên, đại biểu Hoàng Văn Hùng (Thái Nguyên) cùng chung nhận định với khá nhiều ý kiến khác là, năm 2020 đại dịch COVID-19 bùng phát, kinh tế toàn cầu suy giảm mạnh, nhưng kinh tế Việt Nam vẫn tăng trưởng đạt trên 2%, vẫn là điểm sáng trong khu vực và thế giới. Kinh tế vĩ mô được giữ vững, an sinh xã hội, đời sống của nhân dân được đảm bảo, qua đó có thể thấy sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự tích cực tham gia vào cuộc của các cấp, các ngành, các địa phương cũng như tinh thần chủ động, sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp - ông Hùng phát biểu.

Tham gia sâu về quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), đại biểu Hoàng Văn Hùng nhìn nhận, những năm qua khu vực đầu tư nước ngoài là một động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế, góp phần quan trọng vào phát triển thị trường quốc tế và hội nhập, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, góp phần đáng kể vào thu ngân sách nhà nước. Năm 2017 thu từ FDI chiếm khoảng 13,31% tổng thu ngân sách nhà nước, năm 2018 khoảng 13,08% và năm 2019 ước 13,55%. Đến nay, các doanh nghiệp FDI đã giải quyết việc làm cho trên 3,6 triệu lao động.

"Hơn 30 năm qua, phải khẳng định rằng Đảng, Nhà nước luôn tạo điều kiện thuận lợi cho khu vực FDI. Gần đây nhất, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 50 ngày 20/8/2019 về định hướng đầu tư nước ngoài đến năm 2030, một lần nữa khẳng định khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài là bộ phận hợp thành quan trọng của nền kinh tế nước ta, được khuyến khích, tạo điều kiện phát triển lâu dài, hợp tác và cạnh tranh lành mạnh với các khu vực kinh tế khác. Song, nhìn nhận khách quan thực trạng hiện nay, quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp FDI còn bộc lộ những hạn chế cần được xem xét, đánh giá cụ thể để Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, điều hành được tốt hơn" - ông Hùng nói.

Tuy nhiên, qua nghiên cứu các tài liệu có liên quan, vị đại biểu Đoàn Thái Nguyên cho rằng, trong thời gian qua vấn đề chuyển giá, trốn thuế diễn biến hết sức phức tạp và có xu hướng chưa thuyên giảm.

Chỉ hơn 3 năm qua, từ thanh tra, kiểm tra khoảng 10% tổng số doanh nghiệp FDI nhưng cũng đã truy thu, truy hoàn và phạt trên 6.036 tỷ đồng, giảm lỗ trên 23.722 tỷ đồng, giảm khấu trừ 188 tỷ đồng và điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế trên 22.675 tỷ đồng. Trong đó thanh tra, kiểm tra xác định lại giá thị trường đã truy thu 2.078 tỷ đồng và giảm lỗ 17.451 tỷ đồng. Điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế trên 19.000 tỷ đồng - ông Hùng phân tích.

Theo đại biểu, đây là những con số rất đáng lo ngại, cần được đặc biệt quan tâm để có những giải pháp hữu hiệu, quản lý chặt chẽ, ngăn chặn những sai phạm trong lĩnh vực này.

Từ những phân tích trên, đại biểu Hoàng Văn Hùng đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chức năng siết chặt triển khai, thực hiện nghiêm Luật Quản lý thuế (sửa đổi), xây dựng quy trình hướng dẫn chống chuyển giá để thống nhất áp dụng và cần có quy định quản lý chặt chẽ đối với công chức và cơ quan liên quan để tránh việc chuyển giá, trốn thuế. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám định chất lượng, giá trị máy móc, thiết bị, công nghệ đầu vào và được sử dụng trong quá trình đầu tư dự án. Tăng cường năng lực đội ngũ thanh tra, kiểm tra chống thất thu ngân sách, chống chuyển giá theo phương pháp phân tích rủi ro. Xây dựng bộ máy đủ mạnh, đủ năng lực và cơ chế kiểm tra liên ngành chuyên ngành để ngăn ngừa, hạn chế tình trạng này đối với khối doanh nghiệp FDI.

Đại biểu cũng đề nghị Kiểm toán Nhà nước thực hiện việc, kiểm toán trực tiếp việc chống chuyển giá đối với các cơ quan làm nhiệm vụ quản lý thu thuế và các doanh nghiệp tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào việc điều hành, kiểm soát, góp vốn hoặc đầu tư FDI. Đồng thời, đánh giá các chính sách ưu đãi, khuyến khích đầu tư thu hút của nhà nước ta đối với các doanh nghiệp FDI trong thời gian vừa qua. Kết quả của Kiểm toán Nhà nước sẽ nhìn nhận, đánh giá hiệu quả của các cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ đối với doanh nghiệp FDI và sự phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương và quốc gia. Từ đó có cơ sở điều chỉnh chính sách cho phù hợp, vừa tăng sức cạnh tranh, thu hút và sử dụng vốn FDI, vừa đảm bảo hài hòa lợi ích hợp pháp của các bên nhà nước, doanh nghiệp và người lao động. Đề nghị nữa từ đại biểu là Chính phủ chỉ đạo hệ thống ngân hàng, kho bạc phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng rà soát các giao dịch bất thường có dấu hiệu vi phạm để làm cơ sở cho việc tiến hành thanh tra, kiểm tra. Chỉ đạo các tổ chức tín dụng trong việc kết nối, cung cấp thông tin với cơ quan quản lý thuế liên quan đến giao dịch qua ngân hàng của tổ chức, cá nhân và phối hợp với cơ quan quản lý thuế thực hiện biện pháp cưỡng chế theo quy định của pháp luật.

Nhấn mạnh hoạt động chuyển giá, trốn thuế của doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp FDI nói riêng đã đến hồi cảnh báo, ông Hùng đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cần quyết liệt chỉ đạo các cơ quan chức năng xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, như chuyển nhượng vốn góp với giá trị cao hoặc kê khai giá trị đầu vào cao dẫn đến lỗ và không phải đóng thuế. Hay, lợi dụng sự thông thoáng của Luật Doanh nghiệp, đăng ký thành lập doanh nghiệp nhưng không hoạt động sản xuất, kinh doanh mà mua, bán hóa đơn giá trị gia tăng trái phép để phục vụ mục đích trốn thuế hay hợp thức hóa hàng hóa không có nguồn gốc, xuất xứ, lợi dụng kẽ hở trong khai báo hải quan, nâng khống giá trị hàng hóa lên nhiều lần để chiếm đoạt tiền thuế giá trị gia tăng.

Ngoài việc xử phạt theo quy định của pháp luật, đề nghị công khai kết quả phát hiện hành vi chuyển giá, trốn thuế để tạo áp lực xã hội đối với các doanh nghiệp có hành vi này. Đồng thời, cần có biện pháp xử lý mạnh hơn để răn đe khi phát hiện có dấu hiệu tội phạm cần xử lý ngay, chuyển đến cơ quan điều tra xử lý theo quy định của pháp luật, từng bước chặn đứng tình trạng này, đại biểu Hùng phát biểu.

Tranh luận nảy lửa về sách giáo khoa

Bên cạnh thuỷ điện, nhìn nhận và ứng xử thế nào cho đúng về những sai sót của sách giáo khoa lớp 1 (Bộ sách Cánh Diều) là vấn đề được tranh luận nảy lửa tại nghị trường, không chỉ giữa đại biểu với Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo mà còn cả giữa các đại biểu với nhau. Lên tiếng về vấn đề này, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định Luật Giáo dục quy định rất rõ trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo chịu trách nhiệm về sách giáo khoa ở tất cả các khâu. Uỷ ban Văn hoá, giáo dục, thanh thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội cũng khẳng định điều này. Tuy nhiên, theo Uỷ ban, việc ban hành chương trình giáo dục phổ thông chưa được công bố lấy ý kiến rộng rãi và thực nghiệm một cách đúng quy định của Luật Giáo dục 2019.

Vĩnh An