Rau bẩn vào siêu thị và lòng tin bị thách thức

Người tiêu dùng lại được phen bàng hoàng khi biết bấy lâu nay họ phải ăn rau bẩn, dù đã cẩn thận mua trong siêu thị với giá cao hơn nhiều giá bán ngoài chợ. “Lừa dối, tẩy chay, xử lý nặng”… là những từ thể hiện sự phẫn nộ của người tiêu dùng với các cơ sở bán hàng. “Kiểm tra, ngừng nhập, rút kinh nghiệm sâu sắc, xin lỗi”… là những từ các siêu thị đưa ra để xoa dịu dư luận.

Quả thực, nếu không có phóng viên Báo Tuổi trẻ dành cả tháng trời theo dõi, thâm nhập, thu thập chứng cứ đưa ra công luận thì những túi/khay rau củ bọc ni lông có dòng chữ "Rau củ quả an toàn", kèm tên Công ty TNHH nông sản Trình Nhi (trụ sở tại Đà Lạt) vẫn nghễu nghện trên kệ các siêu thị nổi tiếng như WinCommerce, TikiNGON, 3Sạch. Với vỏ bọc là các tấm giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm; giấy chứng nhận VietGAP, Global Gap; giấy chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng ISO 22000:2005 cùng cam kết chắc như “đinh đóng cột” rằng: “Tất cả các sản phẩm của công ty được kiểm soát chặt chẽ từ nguyên liệu đầu vào cũng như quá trình sản xuất được chế biến đảm bảo chất lượng đến tay người tiêu dùng”. Công ty dễ dàng qua mắt quản lý siêu thị để “treo đầu dê bán thịt chó”, chưa kể không loại trừ khả năng có việc “bắt tay” giữa công ty và siêu thị để cùng lừa dối khách hàng.

Tuy nhiên, bình tĩnh nhớ lại thì thấy, sự việc thực phẩm bẩn được phù phép để vào siêu thị, đội lốt thực phẩm sạch, an toàn, đáp ứng tiêu chuẩn này nọ… là chuyện “diễm xưa”. Các bài báo cách đây 3, 5, 7, 9 năm trước về những bê bối này vẫn lừng lững trên mạng. Nhiều siêu thị đình đám như BigC, Metro, Le's Mart... từng được báo chí “điểm danh” vì bán hàng kém chất lượng.

Có rất nhiều nguyên nhân được các cơ quan chức năng phân tích khi sự việc xảy ra. Nào là chính sách thu mua trực tiếp khó khăn, vùng nguyên liệu nhỏ lẻ, nhiều thủ tục hóa đơn rườm rà khiến siêu thị phải nhập hàng qua trung gian. Nào là mặc dù số cơ sở trồng trọt toàn quốc áp dụng các tiêu chí an toàn đã tăng nhiều lần nhưng không đủ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng. Nào là giá thành sản xuất rau an toàn cao trong khi siêu thị muốn bán giá thấp… Dù lý giải thế nào, thì cuối cùng người tiêu dùng vẫn là nạn nhân, niềm tin bị đổ vỡ lây lan sang cả doanh nghiệp làm ăn đứng đắn.

Ở Thái Nguyên, không ít người lựa chọn siêu thị để mua thực phẩm, nhất là mặt hàng rau, thứ sử dụng nhiều nhất và dễ bị nhiễm bẩn nhất. Khi sự việc xảy ra, họ không khỏi chạnh lòng lo lắng khi cầm trên tay mớ rau, khay đỗ ghi nơi sản xuất tận ở Đà Lạt, Vĩnh Phúc, Nam Định… trong khi ngay trên địa bàn không ít nông trại được cấp chứng nhận đủ tiêu chuẩn an toàn.

Hầu hết các cơ sở sản xuất rau an toàn của Thái Nguyên hiện nay đang tự lo đầu ra, bằng các mối tiêu thụ như nhà hàng, trường học, bếp ăn tập thể hoặc bán lẻ đến tận nhà khách hàng qua Zalo, Facebook. Có thể kể đến một số cơ sở như Công ty TNHH Minh Vân (xã Đồng Liên), trang trại Hoàng Nam (xã Phúc Trìu, TP. Thái Nguyên), Hợp tác xã Bình Minh, xóm Náng, xã Nhã Lộng; HTX rau, củ, quả an toàn Dương Thành (xóm Nguộn, xã Dương Thành (Phú Bình)…

Cuộc sống càng phát triển, con người càng quan tâm bảo vệ sức khỏe, trong đó có việc sử dụng thức ăn sạch. Tuy nhiên, người tiêu dùng đang rất lúng túng khi lựa chọn thực phẩm cho bữa ăn gia đình. Họ đang cần một cơ sở đủ chắc để đặt lòng tin. Người tiêu dùng Thái Nguyên mong muốn cơ quan chức năng cung cấp thông tin minh bạch về các cơ sở sản xuất thực phẩm an toàn, công bố trên báo chí, các trang mạng của tổ chức thẩm quyền; đồng thời kết nối doanh nghiệp với người dân như là một bên đứng ra đảm bảo về chất lượng cho người tiêu dùng yên tâm.

Tuy nhiên, trước khi nhận được sự bảo vệ ấy, thì người tiêu dùng vẫn phải tự bảo vệ mình bằng nhận biết cảm quan như nhìn, ngửi; rửa rau thật kỹ dưới vòi nước chảy, hạn chế tối đa việc ăn sống; tự kiểm tra, đánh giá, “chọn mặt gửi vàng” một cơ sở sản xuất tin tưởng nhất để cung cấp thực phẩm cho bữa ăn của mình.

Thái Văn