Nỗi niềm 2k3

Hai năm dịch giã đã tạo nên “trạng thái tâm lí mới” cho tất cả mọi người, trong đó có học sinh, sinh viên. Từ những ngày đầu chập chững làm quen với những Meet, Zoom, Team,… đến nay, dường như các em đều đã thích nghi với môi trường giáo dục trực tuyến. Thậm chí, tình thế đặc biệt lại là cơ hội giúp nhiều người tận dụng ưu điểm của công nghệ để vượt qua hạn chế của chính mình. Thực tế cho thấy, có những thầy cô giáo tự tin hơn về trình độ tin học sau mấy kì dạy học từ xa, có những học trò hứng khởi hơn khi được “học mà chơi” qua các công cụ làm bài và kiểm tra trực tuyến - điều mà ở lớp học thường, chưa chắc đã được áp dụng. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng, khi cuộc sống chưa trở về với “trạng thái bình thường”, thì những “tối giản” hay “giãn cách” vì điều kiện dịch bệnh vẫn để lại khoảng trống khiến người trong cuộc ít nhiều hụt hẫng.

Trong hành trình đi học của đời người, có mấy mốc quan trọng mang đến cảm xúc. Đó là ngày tựu trường đầu tiên, là mấy lần chuyển cấp, là buổi học cuối cùng chia tay thời áo trắng, và cả những ngày đầu háo hức trước cuộc sống độc lập tự do khi các chàng trai, cô gái tuổi mười tám chạm tay vào giấc mơ Đại học. Chờ đón những dấu mốc ấy là hứng khởi, trải nghiệm những dấu mốc ấy là hạnh phúc, đi qua những dấu mốc ấy là kí ức sâu đậm không thể nào quên. Thế nhưng, 2k3 - những bạn trẻ sinh năm 2003, tốt nghiệp THPT và dự thi Đại học năm 2021, đã bị COVID-19 cướp đi cơ hội trải nghiệm hai trong những điều tuyệt vời ấy, theo đúng nghĩa của nó.

30/4/2021, dịp nghỉ lễ đánh dấu sự trở lại lần thứ 4 của dịch bệnh đã bất ngờ “bẻ lái” lộ trình của học trò cuối cấp. Như biết trước sự khủng khiếp của “làn sóng thứ 4”, các trường phổ thông đều khẩn trương đẩy nhanh tốc độ học tập, khép lại chương trình và sẵn sàng tâm lí cho tình huống khẩn cấp. Thời gian và điều kiện ấy chỉ cho phép các hoạt động giáo dục “thiết yếu”: hoàn thiện chương trình, kiểm tra kì 2, đánh giá cuối năm, họp phụ huynh tổng kết. Cuộc đua với COVID-19 không cho phép thầy trò lớp 12 chùng chình cho những “hạng mục” chỉ đáp ứng nhu cầu cảm xúc: chụp ảnh kỉ yếu, liên hoan cuối năm, giao lưu văn nghệ, viết lưu bút, khắc tên lên hàng cây, ghế đá hay tặng nhau một cái ôm khi tiết học cuối cùng kết thúc… Những nghi thức ấy “xưa như trái đất”, “mỗi năm mỗi mùa đều làm đi làm lại”, nhưng lại chỉ đến duy nhất một lần đối với mỗi con người, vào năm họ mười tám tuổi. Và hầu hết học trò 2k3 đã không kịp trải nghiệm điều đó, khi mùa phượng cuối cùng diễn ra qua ô cửa classroom và tín hiệu khép lại 12 năm phổ thông không phải tiếng trống trường mà tiếng “tít” bé xíu mang tên “rời khỏi cuộc họp”.

Thời tiết mấy hôm nay dịu dàng. Lá ngoài đường lại rơi và trên không bắt đầu thấy những đám mây bàng bạc. Mùa tựu trường vẫn về theo đúng lộ trình của nó. Nếu không có Covid, đây sẽ là thời điểm tuyệt vời cho các tân sinh viên “xách ba lô lên và đi” để bắt đầu một hành trình mới. Họ sẽ được làm quen với cuộc sống xa nhà; được khám phá một thành phố lạ lẫm; được làm quen với giảng đường, kí túc, phòng trọ, quán cơm; được hát “Bài ca sinh viên” để đánh dấu một bước ngoặt trưởng thành đặc biệt... Nếu không có Covid, thành phố Thái Nguyên giờ này chắc đã tấp nập xe vào xe ra, mang theo bao ước mơ lập nghiệp của các tri thức trẻ. Nhưng 2k3 lại một lần nữa trải nghiệm “cái buổi ban đầu lưu luyến ấy” qua nền tảng công nghệ: nộp hồ sơ qua bưu điện, nhập học trực tuyến, họp lớp online, vào học bằng một cú “click”… Có bạn trẻ lo lắng vẩn vơ: “Biết đâu chưa kịp nhìn thấy ngôi trường ước mơ đã học xong năm thứ nhất?”. Có bác phụ huynh háo hức chuẩn bị chiếu, chăn, hòm xiểng cho con, nhưng đành ngậm ngùi cất trên gác, chờ ngày có công văn, báo ngày Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh đã sẵn sàng, để đón sinh viên về học.

“Nhập học” nhưng chưa “nhập thân” - ấy là hiện trạng mà học sinh, sinh viên 2k3 đang trải nghiệm - với tư cách một thế hệ học trò “lịch sử” đã bị dịch bệnh đánh mất cơ hội được “ra trường” và “nhập trường” trong những lễ thức thiêng liêng, như bao thế hệ đi trước. Xin chia sẻ với các bạn, song chúng tôi tin rằng, sự đặc biệt ấy cũng là một ký ức thật sự đáng nhớ. Cầu cho đất nước sớm bình yên, và giảng đường sẽ mở cửa đón chào các em - những chiến binh tuổi Quý Mùi!.

Thái Văn