Một số tác phẩm của tác giả Nguyễn Doãn Long

ANH CÓ VỀ BẢN CÙNG EM?

Anh có về bản với em

Lên nhà sàn mình cùng đi chân đất

Ngồi bên bếp lửa hồng

Uống hết bát rượu này

Anh sẽ thấy hoa rừng khoe sắc thắm

Mỏi chân, anh ngồi xuống chiếu này.

Sàn trên là nơi cha tiếp khách

Đãi anh

Mẹ nhóm bếp lên đun nước mổ gà

Em đem váy chàm ra sân sau đón nắng

Gió thoảng hương rừng vào trong.

Anh có về bản cùng em

Thì nắm tay nhau qua hết ngọn dốc dài

Thấy bản mình đắp chăn mây chưa ngủ

Khói đã thơm mùi thức ăn bò sát nóc nhà.

Anh về bản cùng em

Mình cùng gieo mùa xuân trên núi...

UỐNG RƯỢU NHÀ SÀN.

Trên mái lá, dưới sàn tre

Xung quanh hàng cột dui mè bóng đen

Giữa nhà khói bếp bay lên

Mẹ ngồi vun hết bốn bên gió lùa.

Rượu rót mời khách đung đưa

Chụm ly uống cạn say sưa tình làng

Mâm trên các cụ cười vang

Rượu men lá cứ nhẹ nhàng mà thơm.

Ba mươi sáu cột nhẵn trơn

Vịn vào, tay chạm lưng còng đục cưa

Ngồi uống rượu, nhớ ngày xưa

Cầu thang ngồi đợi cơn mưa tách mầm...

TỰ KHÚC CÁNH ĐỒNG

Mẹ tôi cấy lúa ngoài đồng

Nắng trưa đổ bóng lưng còng gãy thêm

Ruộng sâu, bùn nhão ruột mềm

Bàn chân tẽ ngón ngập bên rãnh cày.

Mùa được gửi cả gió mây

Hai tay mẹ đỡ những cây lúa nằm

Bù nhìn áo rách quanh năm

Mỏi chân ngã xuống bờ nằm chỏng chơ.

Giật mình với cả giấc mơ

Gà con trốn nắng, mắt ngơ ngác sầu

Nắng như cháy rực ngọn cau

Mưa úng ngập khoảng sân sau xế chiều.

Mẹ đi dáng mỏng liêu xiêu

Nắng mưa nhuộm đã muối tiêu mái đầu

Mùa gieo mọc được cây đau

Mẹ cong đòn quẩy cơn ngâu qua làng!...

EM ƠI.

Mình uống chung dòng nước máng

Tắm cùng nguồn suối này

Lên nương lên rẫy tránh sao những lúc xem rõ mặt nhau

Con gà biết sang vườn nhà bên tìm thóc

Dây bí dây bầu nhà em leo qua vườn nhà anh đậu quả

Cây khế anh trồng em lấy em ăn

Anh sang xin mế cho em đi chơi hội

Con chó quen hơi mừng quẫy đuôi.

Hai nhà có lần mượn nhau lọ muối

Chúng mình cùng ngồi sưởi ấm bên bếp lửa sàn

Tay anh ủ vào tay em hết lạnh

Xua tan đi giá rét núi rừng.

Vậy mà

Có người muốn đến xin em về làm dâu khác họ

Bờ rào nhà em ai đem buộc lại

Dây bí dây bầu không còn chỗ leo héo quắt

Cây khế anh trồng chín rụng xuống đầy sân

Anh xót lòng xót dạ

Em ơi!

KỂ CHUYỆN NGÀY XƯA.

Ngày xưa cha lên rừng tìm đất trồng ngô

Mẹ chọn nơi hợp mùa đem gieo đỗ

Năm tuổi con theo cha đi rừng

Buổi trưa ăn cơm nắm muối vừng

Khát thì uống nước mạch nguồn trong khe núi

Lớn lên có làn da sạm nắng

Giọng nói khác người miền xuôi.

Tay cha vẹt mòn trơn cán cuốc

Xoa vào nhau cho đỡ rát

Lưng áo mẹ bạc thêm theo những lần tra hạt

Có những vụ mất mùa

Cơn đói dạy con biết tìm nơi cây măng trên rừng mọc

Biết chọn thân dây cây củ mài ăn xuống đất

Đem về nấu cháo tía tô.

Cha mẹ giờ tóc trắng như bông lau bên vách núi

Mắt cứ nhìn xuống bước chân

Con cháu về thăm hay kể chuyện ngày xưa

Ngày xưa ông bà ta đi mở đất.

HỒI SINH BÔNG LÚA.

Giọt giọt mồ hôi

Chảy xuống cánh đồng hồi sinh cây lúa

Tháng Sáu về như giấc ngủ trưa

Chập chờn mà lo mưa ướt lên bện thóc

Còn mơ thấy Lang Liêu gói bánh

Hiếu thảo dâng lễ Tổ tiên.

Nằm nghe truyện kể sự tích dây trầu ôm lấy thân cau

Thơm như miệng trầu bà đựng đầy kho cổ tích

Lời ru giữ cánh cò trong mơ ở lại

Môi cười đu lệch vành nôi.

Ú ớ cơn mê

Buổi trưa đuổi theo lũ cào cào áo xanh không ngủ

Lấm bùn đồng lúa

Xanh mướt tuổi thơ.

Mồ hôi rịn xuống luống cày

Thành vị phèn chua nuôi bông lúa lớn

Tháng Sáu

Có hạt thóc khô vàng

Ngập bùn nứt vỏ hồi sinh.

MỒ HÔI ANH.

Rịn xuống gối làm em giấc ngủ say

Đêm rừng làm gì có điện

Nụ hôn anh khét mùi thuốc lào

Cho em bình yên tận hưởng và không hoài nghi.

Gối lên cánh tay vạm vỡ của anh ngủ hết cả mùa thai nghén

Thấm ra bắp tay anh săn chắc như thanh củi rừng

Giữ bước chân em không rời xa anh, xa bản

Hơi thở anh ấm hơn bếp lửa

Sưởi ấm em đi suốt thời đông.

Nhỏ xuống mỗi lần vào bếp

Vụng về nấu được món ăn em thích

Món ăn chỉ là rau rừng

Anh vượt qua chín suối mười khe.

Đầm đìa trán anh mỗi lần em vượt cạn

Giọt mong giọt chờ

Chảy xuống má em

Cho sự hồi sinh tình yêu đôi lứa.

TỎ TÌNH

Anh không đi xe máy

Sang tới nhà em bằng đôi chân dính đầy đất đỏ

Đến gầm sàn rửa chân mất mười lăm phút

Lên nhà ngồi gần bếp lửa hơ khô chân rồi kéo ống quần xuống

Lúc đó bắt đầu nói vài câu xã giao.

Cha em ngồi sàn trên hút thuốc lào say đã ngủ

Mế bắt con vịt dưới ao lạc đàn không biết đường vào chuồng.

Bếp lửa đã rực lên

Ấm nước bắt đầu sôi

Em e dè cời những viên than đượm về phía chân anh cho bớt lạnh

Chưa uống chén rượu nào

Mà mặt anh cứ đỏ lên.

Mỗi lần như thế

Anh như để quên mất cái miệng ở nhà

Tay anh thấy thừa ra

Đành lấy củi cho thêm vào bếp

Ấm nước sôi rồi cạn

Củi hết lại thêm vào

Cứ cháy sáng cả đêm.

Anh không biết nói lời hoa mĩ

Hôm sau đến nhà em

Vác trên vai một bó củi to

Để em đun nồi nước chàm nhuộm váy cưới

Cha đang nhâm nhi thử chén rượu mời

Mế bảo anh:

Mày vào bếp mà làm cơm

Ăn no cái bụng rồi bàn...

TỔ TÒ VÒ

Em giống con Tò vò

Một mình lấy đất xây thành chiếc tổ

Vừa đắp xong đã nứt

Em xây đến cạn nước mắt

Cho mỏi cánh bay

Được chiếc tổ tròn.

Anh như con ngựa hoang trên núi

Đi không biết mỏi bàn chân

Em không giữ nổi dây cương kéo anh ở lại

Cùng đắp xây chiếc tổ cho mình.

Anh là con ngựa đã ăn cỏ núi này

Uống cạn nước suối này

Sao anh không nhớ đường về?

Có con sâu trong chiếc tổ đang nằm

Đợi ngày rời kén.

Anh thành con ngựa lạc lối

Ăn cỏ núi xa không tìm thấy đường về

Người ta giữ được dây cương buộc lại

Anh thành con ngựa nhà người.

Chiếc tổ Tò vò em xây lửng lơ trên kẽ vách

Nắng mưa làm nó vỡ mất rồi

Em một mình vò võ

Em một đời đắp xây

Xây chưa xong đã nứt

Anh ơi!

UỐNG RƯỢU CHỢ TÌNH.

Mỗi lần nhấc bát rượu lên

Vợ vỗ vai

Bảo thôi không uống nữa

Ngựa đã mỏi chân thồ

Ngô thì tràn ra chợ

Đuôi ngựa mòn trơn hơn phiến đá đường về

Chiếc ô cũ, rách như mái nhà trên núi.

Giữa chợ chảo thắng cố thơm theo khói lên

Mùi thảo quả nhắc ta nhớ rừng

Không uống say thì làm sao tẽ hết hạt ngô trên núi?

Thằng bạn nợ tình gặp nhau

Nước mắt nó chảy khi gặp người yêu cũ

Người yêu cũ đẻ năm đứa con

Ngày nào chồng nó cũng uống say

Đến lúc không còn nhận ra tiếng chân ngựa nhà mình

Đêm nào cũng hí vang vách núi

Mà không tìm thấy lối về!

Uống thêm bát nữa

Nhà mình sẽ nhòa như sương

Uống nốt bát rượu đầy này

Say thì ngựa thồ về núi.

Thì thôi

Chợ tình bữa nay nhạt rượu

Nhà mình có cả đàn con

Mùa thảo quả trên rừng đã chín

Thì mình dìu nhau về núi trỉa ngô.

VÙNG CAO.

Cha đưa nhát đục vào thân cây thành mộng

Giữ cho nếp nhà đứng vững

Cha vung nhát cuốc bổ xuống

Núi rỉ ra nước và sỏi đá

Lẫn vào hạt bắp mế trồng

Đã mọc lên cây.

Mây trắng bay ngang hàm răng sữa non

Dạy con tập quen những bữa ăn mèn mén

Cha lấy lá ủ vào thân cây làm bầu rượu núi

Ngàn năm lạnh sắc đá cao nguyên.

Con có đôi vai vạm vỡ núi rừng

Bàn chân leo qua trùng trùng phiến đá

Uống đến khi hết rượu chợ tình

Tiếng khèn gọi bạn va vào vách núi

Cạn đêm trăng lạnh

Đá thấm giọt giọt mồ hôi.