Lựa chọn phương án xây dựng khu liên cơ quan và sân vận động tỉnh

 Nhìn lại tỉnh Thái Nguyên, trụ sở hầu hết các cơ quan hành chính đã xuống cấp, diện tích chật hẹp, mỗi cơ quan một trụ sở, quản lý riêng biệt, việc ứng dụng công nghệ mới trong quản lý hành chính cũng như quản lý tài sản, xe cộ còn nhiều bất cập, gây lãng phí. Thực tế này cho thấy tỉnh rất cần xây dựng LCQ theo hướng tập trung.

Tương tự, Sân vận động (SVĐ) Thái Nguyên có diện tích 3ha, dưới 20.000 chỗ ngồi. Vị trí SVĐ nằm ở khu vực trung tâm Thành phố (phường Trưng Vương), xung quanh nhiều công trình công cộng, giáp khu dân cư, thiếu kết nối giao thông, không đảm bảo yêu cầu SVĐ cấp tỉnh. Việc xây dựng một SVĐ quy mô 30.000 - 40.000 chỗ ngồi, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, văn hóa thể thao của nhân dân và đáp ứng tiêu chí về cơ sở vật chất, hạ tầng của đô thị loại một là rất cần thiết.

Đặt ở phía Đông hay là phía Tây?

Việc cần thiết phải xây dựng hai công trình lớn, mang tầm nhìn thế kỷ có lẽ không cần bàn cãi nhiều. Vấn đề mọi người quan tâm nhất hiện nay là LCQ và SVĐ sẽ được xây dựng ở đâu?

Nhớ lại thời điểm tháng 4-2012, UBND tỉnh Thái Nguyên đã có Quyết định số 729/QĐ-UBND, phê duyệt Quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2.000 Khu đô thị phía Tây TPTN. Gồm các xã: Phúc Xuân, Quyết Thắng, Phúc Trìu, Tân Cương, Thịnh Đức. Khu đô thị phía Tây được quy hoạch trên diện tích khoảng 1.500ha, phân khu thành 18 mục đích khác: Đất xây dựng Trung tâm hành chính tập trung của tỉnh (17,8ha); đất hành chính khu vực và công cộng (77,4ha); đất công trình văn hóa (95,1ha); đất công trình giáo dục (36,4ha); đất công viên (75,8ha); đất cây xanh tự nhiên, cây xanh bảo tồn (153,3ha); mặt nước (40,3ha); đất nghỉ dưỡng (62,1ha). Nơi này được hy vọng trở thành vầng sáng phía Tây Thành phố, có môi trường sống và làm việc lý tưởng. Không những thế, quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 do Tập đoàn Nikken Sekkei - Tập đoàn tư vấn thiết kế xây dựng hàng đầu Nhật Bản thực hiện - đã tạo nên sự đột phá trong quy hoạch phát triển đô thị, có tính chiến lược đến năm 2020, định hướng đến năm 2050.

Theo định hướng Quy hoạch chung TP TN được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt từ năm 2005, thì quỹ đất phía Đông sông Cầu tại các xã: Cao Ngạn, Đồng Bẩm, Linh Sơn, Huống Thượng, Đồng Liên chủ yếu nằm trong hành lang thoát lũ sông Cầu, không được khai thác phát triển đô thị. Do đó khu vực phía Đông sông. Cầu chỉ định hướng phát triển các chức năng khác, chưa có định hướng xây dựng khu LCQ, khu thể thao tại khu vực này. Tuy nhiên, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX chủ trương phát triển đô thị hai bên bờ sông Cầu. Ngày 29/4/2016, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ra Kết luận số 15-KL/TU về chủ trương thực hiện Dự án đô thị hai bờ sông Cầu. Từ đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan liên quan nghiên cứu điều chỉnh quy hoạch phòng, chống lũ các tuyến sông có đê trên địa bàn tỉnh. Quy hoạch đã được phê duyệt tại Quyết định số 2023/QĐ-UBND ngày 9/8/2016, là cơ sở để điều chỉnh quy hoạch chung Thành phố Thái Nguyên đến năm 2035. Theo đó, khoảng trên 1.000 ha đất phía Đông sông Cầu có thể khai thác phát triển đô thị thuận lợi, tạo sự đối trọng, cân bằng phát triển hai bên bờ sông, đưa TPTN trở thành đô thị hai bên sông như mô hình các đô thị lớn trên thế giới. Sau khi nghiên cứu các điều kiện của khu vực, Liên danh Tập đoàn Phúc Lộc (Ninh Bình) - Cienco8 (Tổng Công ty Xây dựng Công trình Giao thông 8) đã đề xuất Dự án xây dựng cấp bách hệ thống chống lũ lụt sông Cầu kết hợp hoàn thiện hệ thống hạ tầng đô thị hai bên bờ sông Cầu theo hình thức PPP (hợp tác công - tư, nhà nước cho phép tư nhân cùng tham gia đầu tư vào các dịch vụ hoặc công trình công cộng của nhà nước). Trong đó, có khu LCQ và SVĐ tỉnh.

Cân nhắc ưu, khuyết giữa hai khu vực

Việc đặt lên “bàn cân” hai khu vực để đi đến lựa chọn cuối cùng là việc làm hết sức cần thiết. Tại Văn bản số 228/UBND-TH ngày 14-10-2016, các cơ quan chức năng của UBND tỉnh đã phân tích ưu, khuyết của từng vị trí để có cái nhìn khách quan. Khu đô thị phía Tây có những ưu điểm: 1- Đã được duyệt phân khu tỉ lệ 1/2.000, phù hợp với nội dung điều chỉnh quy hoạch chung TPTN đến năm 2035 đang trình Chính phủ phê duyệt. 2- Có kết nối giao thông khá thuận lợi từ nút giao đường tránh TPTN và kết nối với các đô thị trong tỉnh như thị xã Sông Công, thị trấn Hùng Sơn (Đại Từ); 3- Là khu vực phát triển mới nên có điều kiện thuận lợi trong việc bồi thường giải phóng mặt bằng, xây dựng công trình. Về nhược điểm: 1- Nằm tách biệt hẳn với khu vực hiện hữu của TPTN nên thiếu sự gắn kết về hạ tầng kỹ thuật, không gian đô thị. 2- Khu quy hoạch  nằm trên địa bàn 5 xã (Phúc Xuân, Quyết Thắng, Phúc Trìu, Tân Cương, Thịnh Đức) trong đó có 3 xã (Phúc Trìu, Phúc Xuân, Tân Cương) sẽ thuộc đô thị Núi cốc trong tương lai. Việc quản lý chia tách đơn vị hành chính sẽ rất phức tạp. Khu LCQ tỉnh có thể nằm giữa ranh giới của 2 đơn vị hành chính cấp huyện. 3- Khu vực quy hoạch phần lớn diện tích đất thuộc xã Tân Cương (555,71ha), Phúc Trìu (347,27ha), là vùng trồng chè đặc sản. Việc xây dựng các công trình công cộng sẽ ảnh hưởng cảnh quan tự nhiên, mất quỹ đất trồng chè. 4- Cách nghĩa trang tập trung 2,5km nên ảnh hưởng cảnh quan, môi trường và một số vấn đề xã hội khác. 5- Động lực phát triển của khu vực chưa cao. Sau gần 5 năm quy hoạch được duyệt nhưng chưa có nhà đầu tư quan tâm, chưa có dự án nào được triển khai trong khu vực.

Vị trí phía Đông sông Cầu cũng được phân tích ưu, khuyết. Về ưu điểm: 1- Kế thừa và triển khai quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt từ năm 2005 và phù hợp với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX về phát triển đô thị hai bên sông Cầu. 2- Cân đối phát triển đô thị giữa hai khu vực bên sông, kết nối không gian kiến trúc cảnh quan đô thị giữa cũ và mới. 3- Kết nối giao thông, hạ tầng kỹ thuật, không gian đô thị thuận lợi, tạo khu vực xây dựng tập trung cho phần nội thị. 4- Có quỹ đất lớn để xây dựng công viên, khu vui chơi giải trí ven sông. 5- Là khu vực phát triển mới, chưa có dự án đầu tư, mật độ xây dựng thấp nên thuận lợi cho đền bù giải phóng mặt bằng. 6- Có nhà đầu tư đề xuất thực hiện theo hình thức BLT (hợp đồng xây dựng - thuê dịch vụ - chuyển giao), không phải bố trí ngân sách. Bên cạnh 6 ưu điểm trên, khu vực này cũng có những nhược điểm sau: 1- Kết nối giao thông đối ngoại chưa thuận lợi (xa đường tránh TPTN, Quốc lộ 17 và đường vành đai TPTN). 2- Cốt nước hiện trong vùng hành lang thoát lũ của sông Cầu. 3- Việc đầu tư xây mới toàn bộ hạ tầng kỹ thuật sẽ rất tốn kém kinh phí và phụ thuộc vào Dự án xây dựng cấp bách hệ thống chống lũ lụt sông Cầu kết hợp hoàn thiện hạ tầng đô thị hai bờ sông Cầu.

Công khai xin ý kiến nhân dân

Hiện có nhiều luồng ý kiến khác nhau về chọn địa điểm xây dựng khu LCQ và SVĐ ở phía Tây hay phía Đông thành phố. Các câu hỏi được đặt ra: Khu đô thị (KĐT) phía Tây đã quy hoạch rồi, giờ có mất giá trị không? Số tiền thuê tập đoàn tư vấn thiết kế xây dựng hàng đầu Nhật Bản thực hiện có bỏ phí không? Ai là người chịu trách nhiệm về số tiền này? SVĐ có tuổi đời gần 60 năm còn là di tích lịch sử cấp tỉnh, nơi Đại tướng Võ Nguyên Giáp, thay mặt Ủy ban Khởi nghĩa toàn quốc, tuyên bố xóa bỏ chính quyền phát xít Nhật, thành lập Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Thái Nguyên; nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh 2 lần nói chuyện với hàng vạn cán bộ và nhân dân Thái Nguyên (năm 1960 và 1964). Việc bảo tồn di tích như thế nào và tại địa điểm này sẽ xây dựng công trình gì cho phù hợp? Để đi đến quyết đáp, đồng chí Trần Quốc Tỏ, Ủy viên TW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh yêu cầu UBND tỉnh tổ chức hội thảo và lấy ý kiến nhân dân. Trong tháng 10/2016, UBND tỉnh đã tổ chức 2 cuộc hội thảo khoa học.

Hội thảo lần 1 tiến hành ngày 10/10, lấy ý kiến của lãnh đạo các sở, ban, ngành của tỉnh; lãnh đạo TPTN, huyện Đồng Hỷ, Phú Lương, Phú Bình; Hội Kiến trúc sư Việt Nam, Hội KTS và Hội Xây dựng tỉnh; đơn vị tư vấn lập đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP… Sau khi thảo luận để lựa chọn địa điểm xây dựng khu LCQ và SVĐ, 71 đại biểu đã bỏ phiếu kín. Kết quả, 2 phiếu đồng ý chọn địa điểm ở phía Tây TP, 55 phiếu đồng ý chọn địa điểm ở phía Đông, 14 phiếu yêu cầu làm rõ, tập trung vào bổ sung thông tin, phương án lựa chọn, đánh giá toàn diện phương án mới, làm rõ tính khả thi của phương án, nguồn lực đầu tư. Hội thảo lần 2 tổ chức ngày 13/10, tham gia hội thảo là các đồng chí nguyên lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ, các lão thành cách mạng, đại diện các sở, ngành: Xây dựng, Kế hoạch Đầu tư, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài Nguyên - Môi trường, Giao thông vận tải… Đa số các đại biểu ủng hộ lựa chọn vị trí LCQ và SVĐ ở phía Đông sông Cầu. Tuy nhiên, cần đảm bảo tính bền vững trong quy hoạch, đảm bảo an toàn khu vực phía Đông và thoát lũ lụt sông Cầu; tiếp tục sử dụng quy hoạch đã có ở phía Tây để phát triển lâu dài.

Đến thời điểm này, tỉnh chưa “chốt” phương án chọn địa điểm xây dựng LCQ và SVĐ ở phía Đông hay phía Tây. Nói như đồng chí Bí thư Tỉnh ủy: Đây là việc lớn, phải tính toán khoa học, khách quan, thận trọng, đặt lợi ích của nhân dân lên trên hết. Vì vậy, cần tiếp tục tổ chức hội thảo, lấy ý kiến rộng rãi của nhân dân mới đi đến quyết định.

Riêng tôi, người sinh ra và lớn lên bên dòng sông Cầu, tôi mơ về một thành phố hai bên bờ sông. Trong mong muốn của tôi, cầu Gia Bẩy rực ánh điện bắc qua dòng sông thương nhớ, là điểm nhấn thẩm mỹ, xứng tầm một thành phố vừa hiện đại vừa lãng mạn. Tôi tin, đó không chỉ là ước mơ của riêng mình.

Minh Hằng