Hoa hậu và thi hoa hậu

VNTN - Cuộc thi Hoa hậu Việt Nam 2020 vừa kết thúc với nhiều ý kiến khen - chê. Tân hoa hậu Đỗ Thị Hà đang bận bịu cho chuỗi hoạt động đầu tiên dưới cái nhìn soi xét của báo chí và cư dân mạng.

Cách đây 32 năm, Cuộc thi Hoa hậu Toàn quốc Báo Tiền Phong, cuộc thi sắc đẹp cấp quốc gia lần đầu được tổ chức là sự kiện vô cùng đặc biệt, thu hút quan tâm của đông đảo dư luận. Theo ông Dương Xuân Nam, nguyên Tổng Biên tập Báo Tiền Phong, người “khai sinh” Cuộc thi hoa hậu Việt Nam, thì ở Cuộc thi đó Ban Tổ chức không đưa ra tiêu chí về chiều cao mà coi trọng vẻ đẹp gương mặt, sự cân đối hài hòa về hình thể và kiến thức. Các thí sinh tham dự ban đầu không dám ra sân khấu thể hiện phần áo tắm. Người ra trình diễn đầu tiên là Bùi Bích Phương, sau đó mới là các thí sinh khác. Cũng theo ông Dương Xuân Nam, đây là lần đầu tiên trong lịch sử nước Việt Nam thống nhất, phụ nữ “dám” mặc áo tắm bước lên sân khấu.

Kể từ đó cứ 2 năm một lần, Báo Tiền Phong tổ chức thi Hoa hậu Việt Nam dành cho các thiếu nữ toàn quốc đáp ứng đủ điều kiện dự thi. Người giành danh hiệu Hoa hậu sẽ đại diện cho đất nước tham dự Cuộc thi Hoa hậu Thế giới. Các Á hậu cũng là những ứng cử viên được chọn đi thi các cuộc thi sắc đẹp quốc tế.

Chiều cao của các hoa hậu tăng lên nhanh chóng. Nếu như năm 1988 hoa hậu Bùi Bích Phương chỉ cao 1m57, năm 1990 hoa hậu Nguyễn Diệu Hoa cao chỉ 1m58 thì năm 2020 hoa hậu Đỗ Thị Hà cao 1m75. Trước đó, hoa hậu Mai Phương Thúy cao đến 1m79. Chiều cao ấy không đại diện cho chỉ số hình thể của phụ nữ Việt Nam nhưng lại phù hợp để “so găng” trong cuộc thi sắc đẹp quốc tế.

Ngoài phần thưởng, các hoa hậu, á hậu và thí sinh dự thi còn nhận được sự quan tâm của cộng đồng. Họ được mời làm việc ở môi trường tốt, được tham gia nhiều hoạt động mang lại tiền bạc và danh vọng, nhiều người đổi đời nhờ cuộc thi này.

Chính vì lợi ích cuộc thi sắc đẹp mang lại mà không ít người dùng chiêu trò để tham gia và có thành tích. Những thông tin như người đi thi phẫu thuật thẩm mỹ, gian dối bằng cấp, khai man lý lịch; rồi thông tin người này chạy giải, người kia bán dâm, người nọ chửi cô giáo… gây xôn xao dư luận.

Thế nhưng, đáp ứng nhu cầu thực tế, các cuộc thi nhan sắc vẫn liên tục được tổ chức. Từ trung ương đến địa phương, mỗi năm ngoài Hoa hậu (HH) Việt Nam còn có đến hàng trăm cuộc thi sắc đẹp khác như: HH Hoàn vũ, HH Biển, HH Đại dương, HH Bản sắc Việt, HH Quý bà, HH Thể thao, HH Áo dài, HH Mô tô... Danh hiệu Hoa khôi (HK) cũng nhan nhản: HK Thời trang, HK Du lịch, HK miền Trung, HK Đồng bằng sông Cửu Long… Chưa kể còn danh hiệu Người đẹp, Nữ hoàng... Ngay như ông Dương Xuân Nam cũng nhận xét: Hiện nay loạn hoa hậu, loạn danh hiệu, loạn cuộc thi, tiêu chí không phải đưa cái đẹp lên hàng đầu mà là phục vụ những mục đích khác.

Ngược lại với Việt Nam, nhiều nước không mặn mà với thi hoa hậu. Kể cả Cuộc thi Hoa hậu Thế giới (Miss World) cũng bị đánh giá là nhàm chán và không phù hợp trong xã hội văn minh. Ở Thụy Điển và Phần Lan, người ta phản đối thi hoa hậu vì lý do nữ quyền, còn người Pháp thờ ơ với danh hiệu Hoa hậu. “Bản đồ” sắc đẹp hiện nay đang tô đậm ở châu Á, đặc biệt là Đông Nam Á.

Báo chí nhiều lần đặt câu hỏi: Thi hoa hậu để làm gì? Khi hình ảnh của họ đối với lợi ích cộng đồng mờ nhạt; khi các sự kiện lớn của đất nước ít thấy hoa hậu tham gia; khi chưa một quỹ tương trợ nào dành cho phụ nữ mang tên hoa hậu? Trong khi nhan nhản hình ảnh hoa hậu thành người của showbiz, đại diện nhãn hàng này nọ, lấy chồng đại gia hoặc ra nước ngoài sống cuộc đời vàng son.

Vẻ đẹp ngoại hình đang thời lên ngôi và nhan sắc được coi là quyền năng của người sở hữu. Tuy thế, cái đẹp của người phụ nữ toát ra từ tâm hồn tinh tế, từ trái tim nhân hậu, từ trí óc mẫn tiệp… thì không bao giờ phải tranh cãi, dù ở bất cứ thời đại nào.

Thái Văn