Đâu phải chuyện riêng mỗi nhà

VNTN - Vụ một cháu trai 7 tuổi ở Hưng Yên bị đàn chó 9 con thả rông cắn chết vừa xảy đầu tháng 4-2019 gây bàng hoàng đau xót trong cộng đồng. Sự việc khiến nhiều người phẫn nộ, bởi quy định về việc nuôi chó an toàn đã ban hành lâu nay nhưng chẳng mấy ai thực hiện. Báo chí liên tục đưa tin chó cắn người tử vong: Tháng 7-2018, một em bé 8 tháng tuổi ở Ba Đình, Hà Nội bị chú chó Ngao Tây Tạng cắn chết; tháng 8-2018, một người đàn ông ở Hà Nội bị một con chó giống từ châu Âu cắn vào cổ, tử vong. Tết 2019, cả nhà anh T. ở xã Trung Sơn, huyện Lương Sơn (Hòa Bình) bị chó cắn, anh T và con trai đã tử vong. Tháng 3-2019, một em bé 9 tuổi ở Yên Bái bị đàn chó 4 con cắn, khiến em cụt dương vật, bại não… Tình trạng người bị chó dại, hoặc chó không dại cắn dẫn đến tử vong xảy ra lâu nay ở hầu hết các địa phương trong cả nước. Theo con số báo chí đưa, chỉ riêng các tỉnh, thành phố phía Bắc, năm 2018, số người chết vì bệnh dại là 86 người, tăng 12 người so với năm 2017. Số phải điều trị dự phòng do chó, mèo cắn trên 400.000 người. Thái Nguyên cũng là tỉnh liên tiếp có ngưởi tử vong do bị chó cắn. Năm 2017 có 2 ca tử vong do bị chó dại cắn. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2017, trên địa bàn tỉnh có trên 5.100 người phải tiêm phòng vắc xin phòng dại, 1.175 người phải tiêm huyết thanh kháng dại sau khi bị chó cắn. 6 tháng đầu năm 2018 có gần 3.500 người bị chó cắn phải điều trị. Đầu năm 2018, một người ở tổ dân phố Thanh Xuân (thành phố Sông Công) bị chó dại cắn dẫn đến tử vong; đầu năm 2019, một người ở xã Thành Công (thị xã Phổ Yên) cũng tử vong sau khi chó dại cắn. Trung bình mỗi ngày, Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh tiếp nhận và tiêm phòng dại cho 25 đến 40 trường hợp bị vật nuôi cắn, trong đó không ít người bị chó thả rông cắn. Những nguy hiểm do chó gây ra đã được những người có trách nhiệm cảnh báo và nhà nước ban hành chế tài quản lý. Gần đây nhất là Quyết định 193 do Thủ tướng Chính phủ ký ngày 13-2-2017, phê duyệt “Chương trình quốc gia khống chế và tiến tới loại trừ bệnh Dại giai đoạn 2017-2021”. Trong quyết định nêu rõ: Người nuôi chó phải đăng ký việc nuôi chó với cấp trưởng thôn hoặc UBND cấp xã, đồng thời cam kết nuôi nhốt (hoặc xích), giữ chó trong khuôn viên của gia đình; phải bắt buộc tiêm phòng vắc xin dại. Theo quy định tại Điều 603 của Bộ Luật dân sự năm 2015, thì chủ sở hữu súc vật phải bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra cho người khác. Ngoài việc bồi thường dân sự, chủ sở hữu để chó cắn chết người thì sẽ bị xử lý hình sự theo Điều 128 Bộ luật Hình sự 2015 tội “Vô ý làm chết người”, mức hình phạt cao nhất là 5 năm tù. Nếu để chó của mình gây chết 2 người trở lên, chủ có thể bị phạt tù đến 10 năm. Các văn bản ban hành rất rõ ràng nhưng khi thực hiện thì địa phương nào cũng lúng túng và nêu ra nhiều khó khăn để trì hoãn. Ví như việc đăng ký nuôi chó tại UBND xã/ phường, với số lượng chó luôn thay đổi (có thể giảm do bán, thịt, chết hoặc tăng do mua thêm, chó mẹ mới đẻ…), các chủ nuôi chó khó thường xuyên đi đăng ký và chính quyền cấp xã cũng khó bố trí nhân lực để làm thủ tục đăng ký cho tất cả các hộ trên địa bàn quản lý. Chưa kể, việc xử phạt các chủ hộ không tuân thủ quy định chưa được áp dụng, khiến người vi phạm lâu nay không “hề hấn” gì. Hiện nay hầu hết các gia đình ở Thái Nguyên đều nuôi chó. Người ta thản nhiên thả chó ra đường đi vệ sinh; đưa chó không đeo rọ mõm ra công viên, nơi công cộng chơi. Số người nuôi các loại chó hung dữ của nước ngoài như Pitbull, Doberman, Boxer, Husky, Ngao Tây Tạng, Ngao Đức… ngày càng nhiều. Không hiếm người coi việc cho chó “tây” cùng đi dạo, chạy bộ là cách thể hiện “đẳng cấp”… Nuôi chó tưởng là chuyện riêng của mỗi nhà nhưng thực tế lại đang ảnh hưởng lớn đến an toàn sức khỏe và tính mạng của cộng đồng. Thiết nghĩ, việc ban hành quy định và chế tài mới chỉ là bước đầu, quan trọng là triển khai bài bản và nghiêm túc thực hiện thì mới có sức răn đe. Tiếc rằng, điều này chúng ta đang làm rất yếu.

Thái Văn