Nhân Kỳ họp thứ 15, Hội đồng Nhân dân tỉnh Khóa XII: Vượt thu – mừng nhưng vẫn phải lo tiếp

08:07 - 07/12/2015

Copy link thành công
A
A
A

Copy link thành công
A
A
A

VNTN - Sự thẳng thắn trong việc nhìn nhận vấn đề vượt thu ngân sách năm 2015 của Thường trực Hội đồng Nhân dân tỉnh tại cuộc họp báo ngày 2/12 về Kỳ họp lần thứ 15 tới đây cho thấy một cái nhìn thận trọng, đa chiều và trách nhiệm cao đối với tính bền vững trong việc nuôi dưỡng nguồn thu.

Theo thông tin được công bố tại cuộc họp báo, dù chưa kết thúc năm, nhưng kết quả tổng thu ngân sách dự kiến cả năm nay vượt tới gần 2.000 tỷ đồng so với kế hoạch. Tổng thu ngân sách của tỉnh dự ước năm nay sẽ đạt 6.800 tỷ đồng, tức là vượt gần 2.000 tỷ đồng so với kế hoạch đề ra. Đây có lẽ là lần đầu tiên chúng ta lập được kỷ lục về vượt thu ngân sách. Rõ ràng, chuyện vượt thu là niềm vui của các nhà quản lý và của cả tỉnh bởi số tiền vượt thu địa phương sẽ được toàn quyền bố trí cho hoạt động đầu tư phát triển. Trong khi tình trạng nợ đọng xây dựng cơ bản đang là vấn đề nan giải với tỉnh thì nguồn vượt thu cũng giúp giải quyết phần nào. Thực tế, nếu nguồn vượt thu như năm nay cứ tịnh tiến theo từng năm thì khả năng tự lo chi ngân sách những năm tới là không thành vấn đề.

Tuy nhiên, theo đồng chí Dương Văn Lành, Ủy viên Thường trực Hội đồng Nhân dân tỉnh cùng đại diện Ban Kinh tế - Ngân sách và một số lãnh đạo ngành trong tỉnh thì nguồn vượt thu có sự đột biến này sẽ không còn khả năng lặp lại ở năm sau, trong khi đó những nguồn thu mang tính bền vững của tỉnh lại đang gặp nhiều khó khăn.

Theo ông Phạm Văn Chức, Cục trưởng Cục Thuế tỉnh thì nguồn vượt thu này không bền vững, không thể làm tiền đề cho năm 2016 và những năm tiếp theo. Yếu tố tăng thu năm nay tập trung chủ yếu từ khu vực đầu tư nước ngoài mà đều là những mục thuế không bền vững: thuế nhà thầu, thuế thu nhập cá nhân, tiền thuê đất và tiền sử dụng đất.

Nhà đầu tư Samsung rút ngắn thời gian giải ngân dự án trước 2 năm nên nguồn thu từ thuế nhà thầu năm 2015 vượt cao

Sở dĩ nguồn thu khu vực đầu tư nước ngoài đạt cao là nhờ nhà đầu tư Samsung đẩy mạnh tiến độ giải ngân để hoàn thành dự án 5 tỷ USD (cả 2 giai đoạn) ngay trong năm 2015 (đáng lý kéo dài đến năm 2017), kịp thời ra mắt các sản phẩm công nghệ mới. Tính riêng số thuế nhà thầu nước ngoài của Dự án Samsung và các đơn vị vệ tinh đã là 708 tỷ đồng (chiếm 81% tổng số thu của chỉ tiêu này). Khi Samsung kết thúc đầu tư xây dựng và tập trung vào sản xuất thì cũng là lúc thuế nhà thầu không còn nữa. Số thu từ thuế thu nhập cá nhân từ các chuyên gia nước ngoài tại dự án Samsung, Núi Pháo (gồm cả bổ sung từ năm trước) được 298 tỷ đồng. Dự kiến kết thúc năm 2015, các chuyên gia sau chuyển giao sẽ về nước nên nguồn thu này cũng sẽ giảm phần lớn. Ngoài ra, 2 nguồn thu khác là tiền thuê đất và thu tiền sử dụng đất đối với các nhà đầu tư chỉ thu một lần trong cả đời dự án nên năm 2015 đã thu có nghĩa các năm sau không còn khoản thu này.

Trong khi đó, năm nay đang có ít nhất 3 nguồn thu chủ đạo, mang tính bền vững lại không đạt được tốc độ thu bình quân và khả năng không đạt kế hoạch đề ra, gồm: Thu từ doanh nghiệp (DN) Nhà nước Trung ương và địa phương; thu từ khu vực dịch vụ ngoài quốc doanh và thu phí, lệ phí.

Lý giải về nguyên nhân khiến 3 chỉ tiêu trên không đạt, đại diện Cục Thuế tỉnh cho rằng, hoạt động sản xuất kinh doanh của các DN Nhà nước Trung ương và địa phương cũng như DN ngoài quốc doanh trên địa bàn có sự sụt giảm; các ngành chủ lực của tỉnh như sắt thép, xi măng, khoáng sản… thời gian gần đây tuy đã bắt đầu lấy lại đà tăng trưởng sau một thời gian dài trầm lắng nhưng vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Nhiều DN lớn được kỳ vọng sẽ có số thuế nộp lớn nhưng thực tế lại không đạt được như mong muốn. Đơn cử như Công ty CP Gang thép Thái Nguyên năm 2015 được kỳ vọng sẽ nộp vào ngân sách nhà nước hơn năm trước từ 10-15%, nhưng đến nay chưa có phát sinh thêm nếu không muốn nói là thụt đi; Nhà máy cán thép Thái Trung dự kiến năm 2015 sẽ nộp 30 tỷ đồng nhưng nay cũng chỉ nộp được khoảng 5 tỷ đồng. Hay như đối với Công ty CP Nhiệt điện An Khánh, một trong những dự án được xác định là trọng điểm của tỉnh, năm 2015 dự kiến sẽ thu được 40-50 tỷ đồng nhưng nay cũng chỉ nộp được vài ba tỷ đồng tiền thuế thu nhập cá nhân và nộp thay cho nhà thầu nước ngoài gần 7 tỷ đồng. Công ty CP Thương mại Thái Hưng dự kiến nộp khoảng 100 tỷ thì nay chỉ nộp được khoảng 1/3...

Đối với phí, lệ phí, nguồn thu chủ yếu từ hoạt động khai thác khoáng sản nhưng do thực hiện các quy định mới, mức phí đã giảm rất nhiều. Hơn nữa, hầu hết các đơn vị khai thác khoáng sản đều giảm sản lượng, đặc biệt là than do sự cạnh tranh của sản phẩm nhập khẩu.

Đồng chí Dương Văn Lành, Ủy viên Thường trực Hội đồng Nhân dân tỉnh chủ trì họp báo

Theo đánh giá của Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh và một số chuyên gia kinh tế khác thì, nhiều khả năng số thu ngân sách từ thuế năm 2016 của tỉnh giảm đáng kể so với năm nay, do một số nguồn thu sẽ không còn, trong khi đó, nguồn thu mới hầu như không có, hoặc có cũng khó bù đắp được sự thiếu hụt. Một số doanh nghiệp có số nợ thuế lớn hàng tỷ đồng, thậm chí hàng chục tỷ đồng từ nhiều năm nay hiện vẫn rơi vào tình trạng bế tắc, dù rằng ngành Thuế đã đưa ra nhiều biện pháp nhằm giải quyết vấn đề này. Còn theo lãnh đạo Cục Thống kê tỉnh thì nếu trông vào nguồn thu từ DN vốn đầu tư nước ngoài, đứng đầu là Samsung với thời gian ưu đãi thuế cả chục năm thì phải khá lâu nữa chúng ta mới có tổng thu lớn. Bởi vậy, nộp ngân sách bền vững nhất chính là các DN trong nước. Do đó, để nuôi dưỡng nguồn thu, rất cần sự quan tâm, tạo điều kiện để các thành phần kinh tế trong nước phát triển, nhất là ở thời điểm khu vực này vẫn chưa hết khó khăn.

Trường Lâm