MV đề tài đồng tính có nên thành trào lưu?

VNTN - Trong năm 2019, liên tiếp các MV khai thác chủ đề cộng đồng những người đồng tính (LGBT) đã được phát hành, thu hút sự chú ý của dư luận. Nếu như nhiều năm về trước đây là một đề tài nhạy cảm thì ở năm 2019, các nghệ sĩ và ngay chính khán giả dường như phóng khoáng hơn với chủ đề này. Nhưng chính sự rộ lên của “cả bầu trời những MV đề tài LGBT” mà không ít những ý kiến trái chiều lại được đưa ra.

Cùng với việc xuất hiện đa dạng các sản phẩm nghệ thuật hướng tới nhiều đối tượng người nghe với đa dạng xu hướng giới tính, nên nhiều MV có yếu tố LGBT đang có chiều phát triển như một trào lưu (không chỉ trong âm nhạc mà đã manh nha trên phim truyền hình và điện ảnh Việt). Tuy nhiên, một số hình ảnh trong các MV chưa thật sự phù hợp với mọi lứa tuổi khán giả xem - nghe đang khiến dư luận dè dặt nên hay không nên trở thành một trào lưu và có nên dán nhãn 18+ vào MV?

“Nghe nói anh sắp kết hôn”, sản phẩm của Văn Mai Hương hợp tác cùng Đồng Ánh Quỳnh

Bùng nổ MV về đề tài LGBT

Đề tài LGBT không còn là đề tài mới lạ được Vpop khai thác, được nghệ sĩ Việt đưa vào các sản phẩm âm nhạc. Tuy nhiên trong năm 2019, đặc biệt nửa cuối năm, liên tiếp các MV như "Sáng mắt chưa", "Tự tâm", "Nghe nói anh sắp kết hôn" đều tạo được hiệu ứng mạnh mẽ trên mạng xã hội và nhận được sự yêu thích của đông đảo khán giả trẻ.

Sau MV “Màu nước mắt” nói về đồng tính nữ, ca sĩ Nguyễn Trần Trung Quân và Denis Đặng thực hiện tiếp MV “Tự tâm” khai thác chủ đề đồng tính nam. Với hình ảnh, kỹ xảo đẹp mắt; nội dung không ít cảnh khoe da thịt, màn yêu đương nóng bỏng..., “Tự tâm” nhanh chóng cán đích 1 trên Top Trending (xu hướng hàng đầu) YouTube với hơn 4 triệu lượt xem trong chưa đầy 24 giờ ra mắt. Sau 2 ngày MV đã cán mốc trên 6,1 triệu lượt xem và sau khoảng 2 tuần, “Tự tâm” vẫn chưa hết “nóng” trên các diễn đàn âm nhạc. Ngoài “khuấy đảo” mạng xã hội trong nước, MV còn thu hút nhiều chú ý tại một số nước lân cận như Trung Quốc, Myanmar, Thái Lan, Lào... “Tự tâm” là câu chuyện tình đam mỹ với những cú “cốt truyện xoắn” liên tục khiến khán giả không khỏi choáng ngợp. Bộ ba Nguyễn Trần Trung Quân - Denis Đặng - Quỳnh Lương đã thành công trong việc khắc họa một bức tranh tình tay ba đầy oan nghiệt trong thế giới cổ trang tưởng tượng của mình, những yêu hận, tình sầu đan xen liên tục khiến người xem cảm thấy nhập tâm vào câu chuyện và xót thương cho số phận của cả ba sau khi MV kết thúc.

Trước đó ca sĩ Văn Mai Hương cũng nhập cuộc trong nụ hôn đồng giới với Đồng Ánh Quỳnh (Á quân The Face 2017) trong MV “Nghe nói anh sắp kết hôn”. Như một “cú lừa” khi khán giả đang chìm trong khung cảnh đám cưới lung linh của Văn Mai Hương và chồng sắp cưới thì Đồng Ánh Quỳnh xuất hiện. Những tưởng cô có thể là người yêu cũ của chú rể thì những hình ảnh tiếp theo hé lộ Đồng Ánh Quỳnh lại là tình cũ của cô dâu. MV khai thác chủ đề đồng tính nữ và nỗi đau khi những cô gái trong cộng đồng LGBT phải kết hôn để vẹn chữ hiếu với cha mẹ. Sau 2 tuần ra mắt, MV đã đạt tới 6,7 triệu lượt xem trên YouTube.

Tiếp theo là MV “Sáng mắt chưa” của Trúc Nhân khiến khán giả phải bật cười khi khai thác đề tài đồng tính một cách dí dỏm, hài hước, đúng thương hiệu của nam ca sĩ. MV mở đầu bằng một đám cưới truyền thống, ai nấy nói cười vui vẻ, tuy nhiên đến kết, clip hé lộ trước khi lấy vợ, chú rể từng yêu... Trúc Nhân. Ngoài các MV nói trên, còn có rất nhiều MV khác khai thác đề tài LGBT như “Thật lòng” của Đào Bá Lộc, “Đừng hỏi về anh” của Mai Tiến Dũng, “Người mình yêu chưa chắc đã yêu mình” của Gil Lê…

Trong xã hội hiện đại với cái nhìn cởi mở hơn của công chúng với cộng đồng LGBT, việc các ca sĩ cho ra mắt những MV đề tài này có thể xem là hình thức lan tỏa thông điệp ủng hộ, sẻ chia với người trong giới đáng được tôn trọng. Chưa kể, những MV này được sản xuất bởi những ca sĩ có tên tuổi, có tầm ảnh hưởng trong xã hội nên việc các sản phẩm âm nhạc thu hút được sự chú ý của khán giả cũng là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, những nụ hôn LGBT, hay cảnh thân mật trong trang phục có phần “thoáng” đang gây nhiều tranh cãi bởi ranh giới giữa nhạy cảm và phản cảm rất “mỏng”, cũng như câu chuyện gán mác phân loại độ tuổi người xem cho MV cũng đang được dư luận chú ý.

Hình ảnh trong MV “Tự tâm”

Có nên khuyến khích dòng MV đề tài LGBT?

Trong xã hội ngày nay, quan niệm về giới LGBT cùng những xu hướng tình dục khác biệt đã cởi mở hơn, điều này đã được phản ánh tương đối phong phú qua lăng kính của nghệ thuật từ phim ảnh đến âm nhạc, thậm chí có những giai đoạn hình ảnh người LGBT, nhất là “đam mỹ” còn được phim ảnh châu Á, trong đó có Việt Nam khai thác khá nhiều, trở nên méo mó trong quan niệm của công chúng. Nên việc xuất hiện những MV ca nhạc nói về đề tài LGBT với cái nhìn đồng cảm, chia sẻ, là một sự tất yếu của dòng chảy đời sống. Nắm bắt được tâm lý đã phần nào đón nhận với giới LGBT, nhiều nghệ sĩ đã có cách thể hiện táo bạo hơn với các cảnh quay thân mật, nhưng nhiều nghệ sĩ cũng băn khoăn mỗi khi quyết định làm dự án về đề tài này, bởi ít nhiều sẽ bị ảnh hưởng tới hình ảnh của mình.

Ở Việt Nam hiện nay, độ cởi mở của dư luận về cộng đồng LGBT dù đã cải thiện hơn nhưng vẫn chưa như nhiều nước phát triển trên thế giới. Thực tế, đồng tính, song tính, chuyển giới đơn giản chỉ là sự lựa chọn của mỗi cá nhân nhưng vì lựa chọn này quá khác biệt với số đông dẫn đến nhiều tranh cãi. Việc được phổ biến mà không có bất cứ giới hạn nào về độ tuổi trên các phương tiện thông tin đại chúng đang khiến nhiều khán giả, đặc biệt là các bậc phụ huynh lo ngại con em chưa đủ tuổi mà vẫn xem. Thậm chí, một số phụ huynh còn lo ngại chúng sẽ bắt chước hành động trong các MV dẫn đến lệch lạc giới tính, bởi một số trẻ có thói quen bắt chước thần tượng của mình, nhất là khi chưa đủ 18 tuổi thì rất dễ gây nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến tâm sinh lý lứa tuổi.

Có thể thấy, các MV này đã truyền đi thông điệp rõ ràng về sự ủng hộ đối với cộng đồng LGBT, tuy nhiên ngược lại, việc khai thác về mặt hình ảnh một cách trực diện, “trần trụi” và có yếu tố gây sốc đã khiến khán giả trở nên vô cùng nhạy cảm. Dẫu trong số nhiều cảnh quay MV không thật sự phù hợp với lứa tuổi dưới 18 nhưng các nghệ sĩ vẫn khá ngại trong việc gán mác 18+, bởi nếu làm điều này, các sản phẩm âm nhạc của họ sẽ mất đi một bộ phận khán giả, dẫn đến sức lan tỏa cũng giảm đi. Ngay bản thân những người trong cộng đồng LGBT, thông qua những bình luận trên mạng xã hội trong các nhóm kín của họ cũng cho rằng các nhà sản xuất nên dựa vào nội dung MV để phân loại đối tượng xem, gắn mác là một chuyện nhưng nên xem xét từng trường hợp MV cụ thể để có xử lý phù hợp.

Nhà phê bình âm nhạc Nguyễn Quang Long đưa ra góc nhìn riêng: “Nghệ thuật là phản ánh cuộc sống, thi vị hóa cuộc sống theo cách riêng của nó, việc các ca sĩ đã phản ánh đúng một góc khuất vốn tồn tại song hành cùng đời sống nếu đạt giá trị nghệ thuật là điều cần được trân trọng. Dù trân trọng nhưng cũng cần nhìn nhận một cách thẳng thắn rằng không nên khuyến khích mảng đề tài này. Nghệ thuật còn có nhiều chức năng khác nữa, một trong số đó là tính định hướng, cho nên tôi nghĩ là với đề tài đồng tính chỉ nên dừng lại ở mức độ vừa phải....”.

Ở góc độ tâm lý học giáo dục lứa tuổi, thiển nghĩ chúng ta cũng không nên quá lo ngại cho việc lệch lạc tâm lý hay quan niệm giới tính của trẻ. Việc xem những MV ca nhạc về đề tài LGBT hoàn toàn không ảnh hưởng đến sự phát triển của giới tính nếu trẻ được sống trong môi trường giáo dục lành mạnh. Cha mẹ cũng không nên cấm bởi nếu cấm sẽ càng kích thích trí tò mò của trẻ, mà thay vào đó nên phân định để trẻ nhận thức được và tự cân nhắc khi xem.

Quan điểm văn minh và cởi mở về cộng đồng LGBT là một điều đáng tôn trọng, nhưng để khai thác đề tài này làm sao cho thật tinh tế và không ảnh hưởng đến giới trẻ vẫn còn là một điều đáng lưu ý. Rõ ràng việc giới hạn độ tuổi xem - nghe MV LGBT sẽ phần nào làm hạn chế lượt người xem sản phẩm, và là một điểm trừ mà không phải nghệ sĩ nào cũng có thể sẵn sàng thực hiện. Tuy vậy, để những sản phẩm âm nhạc vô hình chung bị gắn mác nhạy cảm không trở thành phản cảm thì đây cũng sẽ là một điều mà các nghệ sĩ cũng như ekip của họ phải suy nghĩ.

Minh Châu