Hoan nghênh ngành thuế

VNTN - Mới đây, một sự kiện của ngành thuế được dư luận hết sức quan tâm, đó là việc Bộ Tài chính công bố thông tin và tổ chức cưỡng chế nợ thuế đối với 600 doanh nghiệp trên toàn quốc, theo quy định của Luật Quản lý thuế. Các doanh nghiệp này “được” đưa vào danh sách theo tiêu chí: Là các đối tượng nộp thuế có số tiền thuế nợ lớn nhất trên địa bàn; có các khoản tiền thuế nợ đã quá 121 ngày, cơ quan Thuế đã dùng nhiều biện pháp đôn đốc, nhắc nhở, phạt vi phạm hành chính, nhưng vẫn chưa thực hiện.

Trong danh sách các doanh nghiệp “được” Bộ Tài chính công khai số tiền nợ thuế, người ta thấy có nhiều cái tên nổi tiếng, như Sông Đà Thăng Long, Thái Phước, Viglacera Hà Nội, Vinaxuki, Bitexco… mà nếu không công khai khoản nợ thuế - vốn là nghĩa vụ cao nhất của doanh nghiệp phải thực hiện đối với Nhà nước, thì người dân vẫn cho rằng đó là những doanh nghiệp làm ăn nghiêm túc, có uy tín và trách nhiệm xã hội.

Trong danh sách này, tỉnh Thái Nguyên đứng thứ 12/63 tỉnh thành, với khoản nợ thuế 123,2 tỉ của 3 doanh nghiệp là Hợp tác xã công nghiệp và vận tải Chiến Công (nợ 75,98 tỉ đồng), Công ty TNHH MTV xây dựng và khai khoáng Việt Bắc (36,4 tỉ đồng) và Doanh nghiệp Anh Thắng (10,8 tỉ đồng). Hợp tác xã công nghiệp và vận tải Chiến Công cũng nằm trong nhóm 30 doanh nghiệp nợ thuế lớn nhất nước.

Đó là danh sách do Bộ Tài chính công bố. Còn ở địa phương, Cục Thuế tỉnh cũng công bố 12 doanh nghiệp có các khoản nợ và chậm nộp thuế từ 1 tỉ đồng trở lên, tổng số tiền là 191,4 tỉ đồng. Trong đó, ngoài 3 doanh nghiệp trên còn có thêm 9 doanh nghiệp khác nữa.

Theo một số thông tin, lãnh đạo Bộ Tài chính nói rằng, phần đã công bố “chỉ là phần nổi của tảng băng chìm”, bởi con số nợ thuế trong cả nước đã lên tới 72.000 tỷ đồng, chiếm 10% số thu, gấp đôi chỉ tiêu Quốc hội cho phép (Quốc hội quy định tỷ lệ nợ thuế tối đa 5% số thu).

Trước đó, để thu nợ thuế, ngành thuế đã áp dụng rất nhiều biện pháp cưỡng chế như: trích tiền từ tài khoản của đối tượng bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế tại ngân hàng thương mại; yêu cầu phong tỏa tài khoản hoặc biện pháp thông báo hóa đơn không còn giá trị sử dụng theo đúng quy định để thu hồi tiền thuế nợ vào ngân sách nhà nước. Nhưng hiệu quả vẫn rất thấp.

 Các chuyên gia kinh tế cho rằng, lỗi một phần do hệ thống pháp luật còn chưa chặt chẽ, do các cơ quan thuế thường không quyết liệt trong việc thu hồi tiền nợ thuế của các doanh nghiệp “đại gia”, nhất là việc truy thu thuế, nên tạo ra tiền lệ cho việc doanh nghiệp chây ỳ, chiếm dụng tiền thuế làm vốn kinh doanh.

Nhưng nhiều người lại cho rằng, các biện pháp đã áp dụng thường chỉ thực hiện riêng lẻ đối với từng doanh nghiệp, và thông tin về việc nợ thuế rất ít khi được công khai. Việc công khai danh sách doanh nghiệp nợ thuế có lẽ luôn là giải pháp sau cùng được áp dụng, giống như việc “cực chẳng đã”.

Vì đâu những thông tin này chưa được công khai sớm hơn?

Lãnh đạo một Cục Thuế địa phương từng than thở: Bản thân ông và các đồng nghiệp cũng phải chịu những áp lực “tế nhị” khi cung cấp thông tin doanh nghiệp nợ thuế cho giới báo chí, bởi các doanh nghiệp thường tìm mọi cách để giấu nhẹm việc này.

 Làng báo cũng từng có chuyện cười ra nước mắt, khi đã từng có những tờ báo địa phương bị “cấp trên” quở trách vì đã viết bài về việc doanh nghiệp nợ thuế, họ cho rằng như vậy là “làm khó cho doanh nghiệp”.

Trên thực tế, kinh nghiệm của nhiều tỉnh cho thấy, việc công khai danh sách doanh nghiệp nợ đọng thuế luôn là giải pháp đúng đắn, hiệu quả. Ngay sau khi danh sách doanh nghiệp nợ thuế được công bố, đã có những doanh nghiệp trong và cả ngoài danh sách công khai nợ thuế chủ động nộp ngay số thuế còn nợ vào ngân sách nhà nước. Bởi cho dù khó khăn đến mấy, một khi coi trọng danh dự, uy tín - một tài sản vô hình có ý nghĩa sống còn - doanh nghiệp sẽ cố gắng thực hiện các nghĩa vụ cần thiết, nhất là nghĩa vụ đóng thuế cho nhà nước. Công khai thông tin cũng là cách các cơ quan nhà nước thể hiện tinh thần thượng tôn pháp luật, buộc doanh nghiệp tôn trọng và chấp hành luật pháp.