Bảo hiểm xã hội - Những bước chuyển mình

Việc tăng cường ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia đã nâng tầm nhiều hoạt động của Ngành Bảo hiểm xã hội (BHXH) Thái Nguyên lên một tầm cao mới. Những kết quả Ngành đạt được trong chuyển đổi số từ những năm gần đây là minh chứng sinh động, khẳng định BHXH Thái Nguyên đã có đóng góp quan trọng trong xây dựng thành công ngành BHXH Việt Nam số, theo định hướng của Chính phủ số.

“Muôn việc thành bại đều do công tác cán bộ”. Trong thực hiện chuyển đổi số tại BHXH Thái Nguyên quả đúng như thế. Bởi trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, BHXH Thái Nguyên luôn quan tâm đào tạo, nâng cao trình độ nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ công nghệ thông tin, từ đó làm chủ khoa học công nghệ, nên hầu hết các quy trình nghiệp vụ được BHXH Thái Nguyên đang vận hành tự động hóa ở mức độ cao. Đáp ứng yêu cầu đổi mới, nâng cao năng lực, góp phần cùng BHXH Việt Nam thực hiện hiệu quả nhiệm vụ bảo đảm an sinh xã hội thông qua hoạt động phục vụ người dân và doanh nghiệp toàn diện ở các lĩnh vực BHXH, Bảo hiểm y tế (BHYT) và Bảo hiểm tự nguyện (BHTN).

Theo ông Nguyễn Hồng Trường, Phó Giám đốc BHXH Thái Nguyên: BHXH Thái Nguyên đã không ngừng nỗ lực thực hiện chiến lược chuyển đổi số quốc gia và các đề án, kế hoạch chuyển đổi số của tỉnh, nên toàn ngành đã có nhiều chuyển biến sâu sắc, hướng đến mục tiêu phục vụ tốt nhất doanh nghiệp, người lao động và người dân. Cũng từ thực hiện hiệu quả chuyển đổi số, ngành BHXH Thái Nguyên đã tạo ra những bước đột phá quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ thông tin để phục vụ công tác của ngành, người dân, doanh nghiệp theo phương châm “lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ”.

Cùng hệ thống BHXH trên cả nước, BHXH Thái Nguyên phát huy truyền thống đồng thuận, quyết liệt triển khai thực hiện chuyển đổi số trên cơ sở có nguồn nhân lực công nghệ thông tin chất lượng cao, đáp ứng những yêu cầu đòi hỏi mới từ công tác chuyển đổi số; tổ chức bộ máy ổn định và nền tảng cơ sở vật chất công nghệ bảo đảm, thường xuyên được đầu tư, nâng cao. Theo đó các hoạt động quản lý, giải quyết nghiệp vụ của ngành BHXH được thực hiện trên các ứng dụng công nghệ thông tin, bảo đảm thực hiện số hóa hồ sơ trên môi trường mạng.

Hiện BHXH Thái Nguyên đã triển khai thành công việc cài đặt ứng dụng trên nền tảng thiết bị di động của Bảo hiểm xã hội Việt Nam (VssID - BHXH số). Từ năm 2022 đến hết 6 tháng đầu năm nay, trên toàn tỉnh đã cài đặt, duyệt và sử dụng VssID - BHXH số cho gần 874.000 người, riêng 6 tháng đầu năm 2023 đã có gần 459.000 người cài đặt VssID-BHXH số, đạt 38% tổng số người tham gia BHXH, BHYT. Đặc biệt mới đây trên toàn tỉnh đã có hơn 1.172.000 đang tham gia BHXH, BHYT (không tính số người tham gia có quốc tịch nước ngoài...) được rà soát, cập nhật, xác thực đúng với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đạt 98% so với tổng số người đang tham gia bảo hiểm.

Một thông tin vui trong số hóa của ngành BHXH là hiện 100% cơ sở khám chữa bệnh BHYT trên địa bàn tỉnh đã triển khai tiếp đón người bệnh đi khám chữa bệnh bằng thẻ Căn cước công dân (CCCD) có gắn chíp hoặc qua ứng dụng tài khoản định danh điện tử do Bộ Công an cung cấp (VneID); hoặc VssID (đạt 100% tổng số cơ sở khám chữa bệnh BHYT trên địa bàn tỉnh). Bao gồm: Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên; 12 bệnh viện tuyến tỉnh; 24 cơ sở khám, chữa bệnh tuyến huyện và tương đương (trong đó có 13 cơ sở tư nhân); hơn 170 trạm y tế tuyến xã; 8 trạm y tế cơ quan, đơn vị trường học. Theo đó người dân sẽ gặp nhiều thuận lợi hơn khi đi khám chữa bệnh.

Nhờ có sự phối hợp chặt chẽ với các ngành liên quan, trong đó có ngành y tế, nên toàn bộ các cơ sở y tế có đăng ký khám chữa bệnh BHYT trên địa bàn tỉnh đều có kết nối liên thông dữ liệu với BHXH tỉnh. Nhờ đó công tác quản lý khám chữa bệnh, giám định BHYT điện tử và thanh quyết toán chi phí khám chữa bệnh BHYT được nhanh, gọn, rõ ràng, giảm phiền hà giữa các bên BHXH, cơ sở khám chữa bệnh và người dân. Cũng tại thời điểm này trên toàn tỉnh có hơn 1.142.000 CCCD được đồng bộ với thẻ BHYT còn hiệu lực để đi khám chữa bệnh bằng căn cước công dân; hơn 933.000 người dân trong tỉnh đã có hồ sơ sức khỏe, đạt gần 71% số dân toàn tỉnh; hơn 305.000 hồ sơ khám chữa bệnh được nhập lên hệ thống; hơn 469.000 lượt người cài đặt sổ sức khỏe điện tử trên điện thoại thông minh; gần 324.000 lượt tra cứu thành công thông tin thẻ BHYT bằng CCCD gắn chíp phục vụ làm thủ tục khám chữa bệnh BHYT.

Để minh chứng cho tiện ích của CCCD gắn chíp điện tử trong khám chữa bệnh, chúng tôi đến Bệnh Viện A Thái Nguyên để củng cố thêm thông tin. Bác sĩ Trương Mạnh Hà, Phó Giám đốc Bệnh viện cho biết: Với bệnh nhân có CCCD gắn chíp, bệnh nhân chỉ cần mang theo CCCD, không cần mang theo thẻ BHYT giấy đi cùng đến khám chữa bệnh, mà vẫn được giải quyết đầy đủ các quyền lợi về BHYT… Bên ngoài khu điều trị, Bà Nguyễn Thị Vân, bệnh nhân của Bệnh viên A phấn chấn: 5 năm trước tôi bị ốm phải nhập viện, do quên giấy tờ nên phải nằm ghế hành lang chờ người nhà về lấy thẻ BHYT. Lần này có CCCD gắn chíp, tôi đưa cho cán bộ y tế “chấm” vào máy là họ nắm được đầy đủ thông tin của tôi.

Đến Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, anh Đào Duy Kiên, Trưởng Phòng Công tác xã hội chia sẻ: Sử dụng CCCD gắn chíp trong khám chữa bệnh BHYT, bộ phận tiếp nhận bệnh nhân không phải xem thẻ, nhận diện, xác minh và không phải nhập thông tin vào máy. Do đó từ bộ phận tiếp nhận và bệnh nhân không mất nhiều thời gian cho thủ tục giấy tờ. Nhờ đó người bệnh giảm áp lực vì không phải chờ đợi, và vì phải trả lời quá nhiều câu hỏi không cần thiết và nhanh chóng được tiếp cận với với bác sĩ phòng khám cũng như các dịch vụ y tế liên quan. Có mặt ở đó, ông Hoàng Văn Tiến góp vui: Tôi đưa CCCD gắn chip cho nhân viên tiếp nhận, họ đưa lên máy, nghe tiếng “tít” là “đã ok”. Chẳng hỏi tên, tuổi, địa chỉ, họ bảo tôi ra ghế ngồi đợi. Chỉ lát sau đã thấy phòng khám gọi loa rõ họ tên mình và mời vào khám bệnh.

Khám chữa bệnh bằng CCCD gắn chíp điện tử chỉ là một trong các lĩnh vực cải cách hành chính ngành BHXH Thái Nguyên triển khai thực hiện thành công. Theo bà Trần Thị Huệ, Trưởng phòng Truyền thông (BHXH Thái Nguyên): Ngành BHXH đang tích cực tổ chức các hoạt động tuyên truyền, từng bước nâng cao nhận thức của mọi người dân về một xã hội số. Tạo thuận lợi cho mọi người dân được tiếp cận trực tiếp các ứng dụng mới nhất trong chuyển đổi số. Đó cũng là giải pháp giảm bớt thủ tục hành chính cũng như tiết kiệm được chi phí đi lại và thời gian trong việc kê khai các thủ tục hồ sơ về BHXH và BHYT, BHTN.

Với các doanh nghiệp, hằng tháng hoặc theo định kỳ đều có nghĩa vụ thực hiện nộp tiền BHXH vào quỹ BHXH theo quy định của luật BHXH. Việc này, bà Trần Thị Diệu Thúy, kế toán Công ty TNHH Một thành viên Vạn Xuân (TP. Sông Công) chia sẻ: Việc nộp theo cách truyền thống trước đây làm doanh nghiệp mất nhiều thời gian, thậm chí còn nhiều sai sót. Chính vì thế doanh nghiệp chúng tôi đăng ký nộp BHXH cho người lao động qua cổng dịch vụ công. Với ông Tang Guang Liang, Tổng giám đốc Công ty TNHH công nghệ tấm lát sàn Ausda (TP. Phổ Yên) cho biết: Doanh nghiệp chúng tôi xác định việc nộp tiền BHXH cho người lao động vừa là trách nhiệm, đồng thời là nghĩa vụ của cá nhân và doanh nghiệp. Chúng tôi cũng nhận thấy việc nộp tiền BHXH điện tử là một hình thức có nhiều ưu điểm, nhanh, chính xác, không mất nhiều thời gian. Còn ông Nguyễn Văn Khang, Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Vạn Xuân (TP. Sông Công) cho biết: Trước đây khi nộp tiền BHXH, nhân viên của Công ty phải đến tận nơi, làm rất nhiều các thủ tục giấy tờ để chứng thực mới có thể nộp được tiền. Còn việc nộp tiền BHXH điện tử thì toàn bộ các thủ tục giấy tờ được cắt bỏ. Chỉ cần có mã đăng ký nộp điện tử, liên kết với Ngân hàng có trong danh sách liên kết cung cấp dịch vụ nộp tiền BHXH điện tử là hoàn tất nghĩa vụ.

Bằng nhiều giải pháp tích cực, từ năm 2021 BHXH Thái Nguyên đã kết nối thành công với Cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư, góp phần giảm thiểu chi phí và thời gian cho người dân khi làm các thủ tục hành chính liên quan đến thông tin cá nhân; tăng cường tính minh bạch và công khai trong quản lý Nhà nước và giao dịch của cơ quan, tổ chức, cá nhân; phòng chống hiệu quả các hành vi giả mạo thông tin cá nhân, xâm phạm quyền lợi của người dân. Điển hình trong kết nối, liên thông dữ liệu với Bộ Tư pháp là việc đăng ký khai sinh và cấp thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi. Chỉ tính từ năm 2022 đến hết tháng 6/2023, BHXH Thái Nguyên đã cấp hơn 14.500 thẻ BHYT trẻ em qua liên thông dữ liệu với Bộ Tư pháp, trong đó năm 2022 cấp hơn 8.000 thẻ; 6 tháng đầu năm cấp hơn 6.500 thẻ. 100% trẻ em được cấp thẻ BHYT ngay sau khi có đăng ký khai sinh.

Cùng thời gian, đông đảo người dân và doanh nghiệp đã hiểu đầy đủ hơn về tiện ích của BHXH số. Nếu như trước đây, cán bộ hưu trí và những người đang hưởng chính sách trợ cấp BHXH phải đến một địa điểm nào đó như: Trụ sở UBND xã, phường; nhà bưu điện văn hóa xã, hoặc nhà văn hóa xóm để nhận tiền mặt. Thì nay đã có đông đảo người dân tham gia dịch vụ công trực tuyến bằng cách đăng ký nhận lương hưu; nhận trợ cấp BHXH không dùng tiền mặt qua các phương tiện thanh toán điện tử. Với doanh nghiệp và nhiều người tham gia BHTN cũng đã thực hiện nghĩa vụ nộp, chuyển tiền vào tài khoản chuyên thu của cơ quan BHXH bằng cách thanh toán trực tuyến, thông qua dịch vụ của các ngân hàng mà không phải đến cơ quan BHXH làm các thủ tục nộp tiền như trước đây. Đặc biệt từ hơn 2 năm gần đây người dân Thái Nguyên đã có thể sử dụng hình ảnh thẻ BHYT trên ứng dụng VssID để đi khám, chữa bệnh BHYT trên toàn quốc.

Môi trường số đã làm thay đổi nhanh chóng tư duy, quan niệm của mọi người trong cộng đồng xã hội. Bởi nhiều hoạt động của BHXH và giao dịch của các đơn vị, doanh nghiệp và người dân với BHXH được thực hiện an toàn, hiệu quả. Ngoài giảm thời gian và chi phí không cần thiết cho việc đi lại, làm việc trên môi trường số còn mang đến cho doanh nghiệp, người lao động nhiều tiện ích trong quá trình xử lý hồ sơ, đối chiếu số liệu và tự kiểm tra lại mức được thụ hưởng chính sách của bản thân.

Không gian số đã góp phần công khai, minh bạch hóa quy trình giải quyết chế độ, chính sách, nâng cao tinh thần, thái độ và phong cách phục vụ của đội ngũ viên chức trong toàn ngành BHXH Thái Nguyên. Đó cũng là giải pháp hiệu quả nhất để củng cố uy tín, thương hiệu và nâng tầm BHXH Thái Nguyên lên một tầm cao mới, đủ năng lực phục vụ doanh nghiệp và người dân toàn diện hơn, đáp ứng được yêu cầu đổi mới trong thời đại số hóa và hội nhập thế giới. Không dừng lại ở đó, BHXH Thái Nguyên tiếp tục đổi mới, nâng cao phương thức hoạt động thông qua việc tiếp tục đơn giản hóa các thủ tục hành chính, bảo đảm thuận tiện nhất cho doanh nghiệp và người dân. Việc tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính được đa dạng hóa các hình thức; đồng thời đẩy mạnh chi trả qua các tổ chức dịch vụ công, chi trả không dùng tiền mặt theo chỉ đạo của Chính phủ và của ngành BHXH Việt Nam.

Với quyết tâm chuyển đổi số theo hướng toàn diện, BHXH Thái Nguyên tiếp tục phối hợp với các cấp, ngành của tỉnh để cùng điều chỉnh những yếu kém tồn tại, phát huy ưu điểm để phục vụ tốt hơn doanh nghiệp và người dân. Trực tiếp là với Sở Y tế về việc khắc phục một số vướng mắc trên phần mềm quản lý dữ liệu khám chữa bệnh; thanh toán BHYT cho bệnh nhân.

Không giới hạn thời gian, địa điểm, môi trường số kết nối chặt chẽ giữa Ngành BHXH với người dân, doanh nghiệp. Hầu hết các thủ tục hành chính cần thiết giữa các bên được thực hiện bằng cú nhấp chuột là “OK”. Tất cả nhanh, gọn, tiện ích. Ưu việt hơn nữa là thông qua dịch vụ công trực tuyến, mọi người dân và doanh nghiệp có thể thực hiện các thủ tục tham gia, thụ hưởng chế độ, chính sách BHXH, BHYT, BHTN ở bất cứ nơi nào.