Tết và nỗi lo người trồng hoa (Kỳ 1)

Kỳ 1: Nỗi lo hoa nở sớm

Những ngày trung tuần tháng Chạp, có khi vừa hôm trước trời mưa lâm râm cả ngày, hôm sau nắng đã “rủ nhau” về làm nền nhiệt tăng lên. Theo lẽ thường mưa và ấm sẽ làm cây cối tốt tươi, nhưng ở thời điểm này mưa hay nắng đều khiến nhiều người trồng hoa thấp thỏm.

Hoa “cười”, người khóc

Hơn 4 sào hoa cúc vàng của gia đình bà Dương Thị Thinh, xóm Cậy, xã Huống Thượng, huyện Đồng Hỷ dự kiến sẽ được bán từ khoảng 23 tháng Chạp đến Tết Nguyên đán thì ngay rằm tháp Chạp đã cơ bản nở hết. Đến nay hoa đã bán vãn vườn. 

Nhiều diện tích trồng Cúc hoa nở sớm không theo dự kiến của người trồng hoa

Theo bà Thinh, từ đầu vụ đến giờ, hoa cúc vẫn giữ giá từ 3,5 - 5 nghìn đồng/bông, tùy vào nhu cầu mua đổ xô hay mua chọn. Dù trời đã sắp nhá nhem, song đôi tay vẫn thoăn thoắt vặt nhánh của từng bông hoa cúc (chỉ để lại một nụ chính cho bông hoa to đẹp). Bà Thinh cho hay: Thông thường, nếu người đến tận vườn chọn từng bông thì hoa được bán với giá 5 nghìn đồng/bông. Mức này cũng được coi là được giá. Những ngày cận Tết thì không biết thị trường ra sao. Nhưng đắt, rẻ gì thì nhà tôi cũng chỉ còn mấy luống này. Cố gắng để có hoa đi chợ Tết.

Người dân vặt tỉa những nụ nhánh để hoa cúc có bông to, đẹp

Ở vườn bên cạnh, chị Hương cũng đang bẻ hơn nghìn bông hoa cúc còn lại cho buổi chợ sớm mai. Là người có tiếng chăm chỉ và chăm hoa khéo ở làng Cậy, chồng chị làm công việc khác, các con còn nhỏ chưa thể phụ giúp mẹ, một mình chị Hương chăm sóc cả mẫu hoa mỗi năm, trong đó chủ yếu là hoa cúc.

Chị chia sẻ: Năm nay hoa nở sớm nhưng được cái từ đầu mua đến giờ đều dễ bán. Số lượng hoa bán buôn tại ruộng chiếm phần nhiều. Đó cũng là tình trạng chung của mọi vườn. Sau 23 tháng Chạp cùng lắm còn một, hai buổi chợ là hết.

Cùng với Huống Thượng, xã Linh Sơn, thành phố Thái Nguyên hơn chục năm nay cũng là vùng trồng hoa có tiếng. Giữa tháng Chạp, hoa cúc đủ màu sắc đã bung cánh rực rỡ khắp cánh đồng. Ngoài Cúc thì loại hoa người dân Linh Sơn trồng nhiều hơn cả là hoa lay ơn (hoa dơn).

Hoa lay ơn năm nay cũng nở sớm. Toàn xã có khoảng 10 ha trồng hoa, trong đó hoa dơn chiến gần một nửa. Trước Tết độ 2 tuần, nhiều người dân buộc phải bẻ hoa đi bán. Giá bán một bông hoa lay ơn tại thời điểm đó chỉ dao động quanh mức 5 - 6 nghìn đồng/bông. Vào mỗi dịp Tết, hoa lay ơn thường có giá hơn 10 nghìn/bông nên nhiều người khác chọn phương án bẻ hoa và gửi vào kho lạnh chờ Tết mới mang ra bán.

Hoa đào chung phận

Nhiều vườn hoa đào, chủ vườn phải khoanh gốc cây nhiều ngày trước khi xuất bán

Tại Làng đào Cam Giá, thành phố Thái Nguyên những ngày đầu tháng Chạp, nhiều chủ vườn đã phải khoanh gốc cây nhằm làm giảm tốc độ hoa nở.

Nhiều vườn, người dân còn phải vặt bỏ những bông hoa nở sớm để đợi lứa hoa sau. Tuy nhiên, đó cũng chỉ là giải pháp tình thế, chỉ có thể cứu vãn phần nào vì chất lượng hoa chắc chắn bị ảnh hưởng. Theo kinh nghiệm của người trồng hoa thì lứa hoa trổ đầu tiên là những bông hoa to, cánh dày đẹp nhất.

Năm nay, điều mừng với người trồng hoa đào so với năm ngoái là Chính phủ đã cho phép “mở cửa” nên đã có thương lái ở các tỉnh xa đến mua sỉ. Tuy nhiên giá bán cũng chỉ ở mức bằng và thấp hơn so với trung bình nhiều năm.

 Dẫn tôi đi thăm vườn đào đã được khách đặt tiền trước khoảng 50% số cây hiện có, ông Trần Văn Kính, tổ 5, phường Cam Giá cho biết: Ngoài bán buôn cho khách sỉ thì xu hướng khách lẻ đến tận vườn chọn và thuê đào về chơi năm nay rất nhiều. Nếu phục vụ cho nhu cầu chơi đào Tết tại gia đình, thông thường khách hàng hay chọn các cây có mức giá từ 2 - 4 triệu đồng. Những cây to, đẹp ở Cam Giá có mức giá cho thuê từ 6 - 8 triệu đồng. Mua “đứt” thì giá khác, sẽ phải cao hơn.

Người dân vặt bỏ những bông hoa nở sớm để “kích” lứa hoa sau

Bên cạnh các vườn đào lâu năm, nhiều nhà vườn cũng trồng các loại đào nhỏ hơn với giá bán từ 200 - 400 nghìn đồng/cây.

Theo tính toán của ông Kính và nhiều hộ trồng đào, với giá bán hiện tại, nếu vườn nào hoa nở sớm thì coi như hết lãi. Bởi sau khi trừ đi số tiền phải chi phí cho khâu trồng, chăm sóc và nhân công đánh cây, vận chuyển thì một cây đào có giá 5 - 6 triệu cũng chỉ có thể lãi được vài trăm nghìn đồng là nhiều. Ông cho biết thêm: Tiền công các nhà vườn thuê nhân công một ngày cho việc đánh cây và vận chuyển là 400 nghìn đồng/người. Ngoài ra, mỗi chuyến xe chở đào chạy quanh thành phố Thái Nguyên nhà vườn phải trả thêm 200 nghìn đồng, nếu chạy đi các huyện trong tỉnh cộng thêm 100 nghìn đồng nữa.

Đã thế sau rằm tháng Chạp trời lại mưa lớn và kéo dài khiến hoa bị dập cánh cũng ảnh hưởng đến thẩm mỹ của cây đào. Biết bao nhiêu thứ phải lo, nhưng điều mà nhiều trồng hoa nói chung lo hơn cả những ngày giáp Tết là chỗ ngồi bán hoa. 

Ông Vi Văn Thép, xóm Bình Minh, xã Minh Lập, huyện Đồng Hỷ chỉ mong: Giá như tầm 17 - 18 tháng Chạp chúng tôi được mang hoa ra chợ bán thì đỡ. Chứ sau 20 thì cập rập vô cùng. Mấy năm trước, cứ đến ngày là mang đào đi bán, còn mấy năm nay chỗ ngồi khó khăn hơn nhiều. Hai năm rồi tôi không bốc thăm được chỗ, muốn có chỗ bán, phải xin ngồi ké ở một ô nào đó. Bán hoa đào mà diện tích chật hẹp không đủ thì khó bày bán lắm. Tôi chỉ lấy làm lạ là năm trước chúng tôi là người có nhu cầu bán sản phẩm mình làm ra bằng thật thì chỗ ngồi không thuê được. Trong khi đó lại vẫn có người rao bán cùng lúc nhiều chỗ ngồi sau buổi bốc thăm. Tất nhiên là giá họ giao bán lại cao hơn nhiều lần so với giá ban đầu.

Chợ hoa đào tại Quảng trường Võ Nguyên Giáp những ngày áp Tết

Nỗi lo về vị trí bày bán hoa trên thực tế đã có từ vài năm nay, nhiều người dân đã phải nộp những khoản lệ phí “trên trời” để có được chỗ ngồi bán sản phẩm do mình trồng ra. 

Liệu có ai đang thôn tính dịch vụ này? Thông tin sẽ có tiếp ở bài sau. Mời các bạn cùng theo dõi.

Kỳ 2: Góc “tối” ở ngay nơi sáng nhất

Nhóm P.V