Tết ở Trường Sa

Đối với cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ trên các đảo thuộc Quần đảo Trường Sa, Tết luôn ắp đầy kỷ niệm và những hương vị khó quên…

Những mùa xuân năm ấy…

Với những người lính lần đầu đặt chân lên quần đảo này, họ được cảm nhận cái Tết đầu tiên ở đảo xa sau ngày giải phóng. Một khung trời mới lạ bâng khuâng. Không thể kể hết những gian nan, vất vả và thiếu thốn.

Đón xuân trên đảo chìm, mấy anh em ở trên một cái chòi cắm trên bãi cạn, mảnh tăng che trên đầu, chơ vơ giữa mênh mang cồn cào sóng nước. Món ăn ngày Tết là gạo sấy, mì tôm. Đêm nằm ôm súng, đầu gối lên ba lô, hát cho nhau nghe để quên đi nỗi nhớ nhà da diết. Ngày ấy, tất cả đều rất trẻ, hồn nhiên, trong sáng, tuyệt nhiên không có ai hoang mang, dao động, rời bỏ vị trí.

Các chuyến hàng Tết từ đất liền được gửi ra Đảo từ những ngày cuối năm (Ảnh: Quang Tú)

Trung đoàn 83 Công binh Cầu đường (đơn vị tiền thân của Lữ đoàn Công binh 83 Hải quân ngày nay), những người lính quần cộc, đầu trần, chân đạp đá san hô sắc lẹm, vác đá bầm vai những ngày đầu xây dựng đảo. Tiên Nữ, Sơn Ca, Sinh Tồn, Song Tử… đảo chìm, đảo nổi, ghi dấu chân các anh cùng với những cái Tết xa nhà. Bữa cơm ngày Tết đơn sơ, cơm canh đạm bạc. Khổ nhất vẫn là thiếu nước ngọt. Mỗi khi có tàu tiếp tế, anh em phải chuyển từng xô nước lên nhà chân cao. Mỗi ngày tiêu chuẩn của cán bộ, chiến sĩ chỉ được 3 đến 4 lít nước. Tắm giặt chủ yếu vẫn dùng nước biển, rồi tráng qua nước ngọt.

Có người lính thuộc Lữ đoàn 146, Vùng 4 Hải quân (tiền thân là Trung đoàn 146 phòng thủ quần đảo Trường Sa) bồi hồi nhớ về cái Tết hơn hai mươi năm về trước. Cuối năm, hàng Tết từ đất liền chuyển ra đảo khá sớm. Không để được lâu ngày, những người lính đành phải gói bánh và ăn Tết sớm. Thành ra đến đúng ngày Tết món ăn chủ yếu vẫn là cá biển. Cá ở đảo chìm có nhiều trên những bãi cạn trải dài hàng cây số. Thủy triều xuống, cá bị mắc cạn, chỉ cần đi một hồi là có đủ thực phẩm tươi ngon cho bữa ăn thường cũng như ngày Tết. Ngoài cá ra còn có hải sâm và ốc biển. Ốc biển to hàng ký, chế biến được nhiều món độc đáo, hấp dẫn.

Hội thi bịt mắt đập heo đất

Tiết mục văn nghệ trong đêm Xuân Tân Sửu 2021

Ngày giáp Tết, ai cũng háo hức, nhất là lính trẻ, tất bật cùng nhau chuẩn bị mâm cỗ và trang trí ban thờ Tổ quốc. Chiều Ba Mươi, mọi người ngồi quây quần, cười nói rôm rả bên mâm cơm có đủ sơn hào hải vị của biển. Trong giờ phút Giao thừa, ai nấy đều hướng về chiếc radio lắng nghe lời chúc Tết từ đất liền. Khói hương bay quyện trong không gian linh thiêng, ai cũng bồi hồi nhớ về những đồng đội đã hy sinh. Từng đợt sóng, gió đập vào nhà chòi, tất cả như muốn đổ sập, bứt tung ra từng mảnh...

Xuân năm ngoái, mặc dù cả nước đang gồng mình chống dịch, nhưng đất liền luôn dành những gì tốt nhất cho Trường Sa. Quà Tết vẫn đủ đầy với những món thân thuộc mang hương vị truyền thống: bánh kẹo, gạo nếp, thịt lợn, lá dong, măng, miến… bên những cành đào, chậu mai, chậu quất chúm chím, rung rinh. Khắp huyện đảo tràn ngập một không khí đón Tết vui tươi, phấn khởi, an toàn, tiết kiệm và sẵn sàng chiến đấu cao. Tiếng cười rộn vui của đám trẻ háo hức bên các chú bộ đội đang tất bật chuẩn bị cho hội thi gói bánh chưng, trang trí hội trường đón năm mới.

Có hai thứ đọng lại trong mỗi người khi rời quân ngũ còn nhắc mãi: đó là mâm cỗ và những trò chơi trong ngày Tết. Mâm cỗ Tết ngoài những món ăn truyền thống dân tộc bao giờ cũng có thêm những món hải sản chế biến theo cách riêng của lính. Thiên nhiên hào phóng đã ban tặng cho Trường Sa những đặc sản không phải nơi nào cũng sẵn. Vì là nguyên liệu tươi rói, chỉ nghe tên đã thấy ngon: cá mú, cá ngừ, hải sâm, mực nang, mực ống… và món nước mắm cá cơm do chính bàn tay anh em chưng cất. Ngày Tết đơn vị tổ chức các cuộc thi gói bánh chưng, hái hoa dân chủ, thi đấu bóng chuyền, đấu cờ người… những thứ mà cuộc sống hiện đại đôi khi chúng ta đã lãng quên.

Hội thi gói bánh chưng xanh, Xuân Tân Sửu 2021

Trò chơi ngày tết trên đảo (Ảnh: Việt Hùng)

Hội thi đấu cờ người

Trường Sa ơi, mùa xuân mới đang về…

Cuối năm nay, thời tiết bất thường. Cơn bão Rai (bão số 9) đổ bộ vào biển Đông, quét qua tất cả các đảo. Sức tàn phá kinh hoàng trên đường đi của nó như muốn cuốn phăng tất cả. Cây to gãy, đổ, bật gốc; vườn rau, chuồng trại bị phá nát. Toàn đảo phải khẩn trương thu dọn để cho kịp chuẩn bị đón Tết. Cánh lính trẻ ra thay quân lần đầu tiên trong trong đời đặt chân lên miền đất mới. Bỡ ngỡ, thích thú với một khung trời mới lạ. Nơi thừa nắng gió, đầy ắp tiếng cười, tiếng nói to khỏe dạn dày. Ban ngày trời trong mây trắng mênh mang, gió thổi mạnh, sóng cuồn cuộn gầm gào từ xa đập chát vào kè chắn sóng, tạo lên những cột bụi nước cao mấy thước. Đường tuần tra bước đi như trong hơi sương, mưa phùn xứ Bắc. Nước da học trò dần sạm đen, chỉ có nụ cười hồn nhiên tỏa nắng.

Vườn rau xanh (Ảnh: Việt Hùng)

Ngày đầu năm, mỗi người tạm quên những lo toan, vất vả của năm cũ để hòa mình vào không khí rạo rực của mùa xuân mới. Những người lính bên nhau trong bình yên tiếng chuông chùa loang xa. Mong một cái Tết đầm ấm, gần gũi hơn với đất liền…

Cháu tập làm phóng viên (Ảnh: Trần Thép)

Xuân Tình