Sức nặng 3 chỉ số kinh tế trụ cột

VNTN - Kinh tế Thái Nguyên năm 2017 tiếp tục có bước khởi sắc, trong đó nhiều chỉ số tăng trưởng vượt trội, tạo nền tảng chắc chắn cho năm 2018 và những năm tiếp theo. Theo các chuyên gia kinh tế, có 3 chỉ số trụ cột mà Thái Nguyên đạt cao trong năm qua là tốc độ tăng trưởng, giá trị sản xuất công nghiệp và kim ngạch xuất khẩu. 

Tăng trưởng gấp gần 2 lần cả nước

Kết thúc năm 2017, cả nước phấn khởi vì tốc độ tăng trưởng kinh tế cao hơn dự báo, tức là đạt mức 6,81%. Đây là con số kỷ lục mà từ năm 2008 đến nay mới có. Con số này cũng khiến các tổ chức tài chính uy tín quốc tế bất ngờ bởi trước đó họ đều dự đoán GDP của Việt Nam chỉ có thể đạt mức 6,7%.

Với Thái Nguyên, tốc độ tăng trưởng kinh tế mấy năm gần đây đều duy trì ở mức cao so với bình quân chung cả nước. Năm 2017, kế hoạch đề ra của tỉnh sẽ đạt tăng trưởng 12%, tuy nhiên kết thúc năm mức tăng đã vượt 0,6%. Như vậy, so với cả nước, chúng ta tăng gấp gần 2 lần. Điều đáng nói là từ năm 2014 trở lại đây, gần như năm nào GDP của chúng ta cũng vượt xa so với bình quân chung cả nước.

Sản xuất tai nghe, loa điện thoại và linh kiện điện tử

tại Công ty TNHH điện tử Glonics Thái Nguyên

GDP là tổng hợp sức đóng góp của tất cả các khu vực kinh tế. Năm qua, khu vực đóng góp cao nhất vào tốc độ tăng chung của tỉnh vẫn là khu vực công nghiệp và xây dựng, góp 10,02 điểm phần trăm; hai khu vực đóng góp thấp hơn là dịch vụ, thuế sản phẩm góp trên 2 điểm phần trăm và nông, lâm nghiệp, thủy sản góp 0,4 điểm phần trăm. Sự chênh lệch giữa các khu vực thể hiện rõ cơ cấu kinh tế của tỉnh là công nghiệp, xây dựng - dịch vụ - nông, lâm, thủy sản.

Kinh tế tăng trưởng ổn định tạo điều kiện để tăng thu nhập bình quân đầu người (GRDP) của tỉnh. Hiện nay, GRDP của chúng ta đạt 65 triệu đồng/người/năm (tương đương 2.880 USD), tăng 7 triệu đồng/người/năm so với năm 2016 và vượt tới 16,5 triệu đồng/người/năm so với bình quân chung cả nước.

Công nghiệp vượt ngưỡng 570 nghìn tỷ

Đây là con số mà cách nay mấy năm, trong mơ chúng ta cũng chưa dám nghĩ tới. Tuy nhiên, thực tế thì con số này sẽ chưa dừng lại ở đó mà còn tiếp tục tăng mạnh vào những năm tiếp theo. Lật lại số liệu thống kê từ năm 2010 đến nay, mới thấy hết được sự tăng trưởng nhanh chóng của ngành công nghiệp Thái Nguyên. Từ năm 2010 đến 2013, giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh chỉ đạt từ khoảng 25 đến 34 nghìn tỷ, con số rất khiêm tốn so với những tỉnh lân cận dù chúng ta có truyền thống công nghiệp hơn hẳn. Bắt đầu từ năm 2014, khi Tập đoàn Samsung và một số doanh nghiệp phụ trợ cho Samsung đầu tư và chính thức vận hành dây chuyền sản xuất, giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh đã tăng vọt lên trên 208 nghìn tỷ đồng. Và từ đó, mỗi năm ngành công nghiệp tăng trung bình từ 100 đến 200 nghìn tỷ đồng. Đến năm 2017, giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh đã vượt ngưỡng 570 nghìn tỷ đồng, tăng gần 19% so với năm 2016. Trong đó, khu vực công nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chiếm tỷ trọng lớn nhất (92,1%) với mức đóng góp 533,3 nghìn tỷ đồng. Theo đánh giá của Giám đốc Sở Công thương, ông Nguyễn Ngô Quyết thì sản xuất công nghiệp trên địa bàn đang duy trì tốc độ phát triển khá. Những mặt hàng chiếm ưu thế là sản phẩm điện tử, viễn thông và sản xuất trang phục. Trong đó, dù sản lượng nhóm điện tử, viễn thông không gia tăng nhiều về số lượng, nhưng giá trị sản phẩm lại tăng khá cao (giá trị điện thoại thông minh tăng tới 18,4%, máy tính bảng tăng 20,4%).

Ngoài nhóm sản phẩm đang là thế mạnh nói trên, chúng ta còn trông vào một số sản phẩm truyền thống đang có sự cải thiện đáng kể đó là sắt thép tăng 30,9% so với cùng kỳ; nước máy thương phẩm tăng 19,1%; vonfram và sản phẩm của vonfram tăng 8,2%; điện thương phẩm tăng 16,4%; đồng tinh quặng tăng 8,6%.

Lần đầu đạt mức xuất siêu kỷ lục

Giá trị xuất khẩu của tỉnh năm 2017 cũng đạt mức kỷ lục từ trước đến nay với 23 tỷ USD, tăng trên 20% so với năm trước. Tuy nhiên, điều đáng nói hơn cả là năm qua lần đầu tiên chúng ta xuất siêu ở mức rất cao.

Tiếp tục lật lại con số thống kê từ năm 2010 cho thấy, giai đoạn này kim ngạch xuất khẩu của tỉnh chỉ dao động từ khoảng 100 triệu USD đến trên 200 triệu USD, nhưng bước sang năm 2014, chỉ số này đã tăng lên trên 7,9 tỷ USD và đến năm 2016 đã ở mức hơn 19 tỷ USD.

Do mặt hàng xuất khẩu chủ yếu là nhóm điện thoại thông minh, máy tính bảng được sản xuất bởi Samsung nên tỷ trọng xuất khẩu của khu vực có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài chiếm gần như toàn bộ tổng kim ngạch xuất khẩu cả tỉnh. Khu vực kinh tế trong nước chỉ chiếm khoảng 318 triệu USD với một số mặt hàng truyền thống như may mặc, sản phẩm kim loại màu, quặng kim loại màu, sản phẩm từ sắt thép. Không giống một số địa phương khác, hình thức xuất khẩu của chúng ta chủ yếu là trực tiếp với thị trường tương đối rộng, đứng đầu là thị trường châu Á (chủ yếu ở Tây Á và Đông Á), chiếm tỷ trọng 37,7%, thứ hai là châu Âu chiếm tỷ trọng 30,2%...

Năm 2017, xuất khẩu và nhập khẩu có sự chênh lệch rất lớn về giá trị, trong khi kim ngạch xuất khẩu đạt 23 tỷ USD thì nhập khẩu chỉ đạt 14 tỷ USD (chênh tới 9 tỷ USD). Một vài năm trước, tỷ lệ chênh lệch giữa xuất và nhập đã bắt đầu có, song số chênh chưa nhiều như năm vừa qua. Như vậy, chúng ta đang xuất siêu ở mức cao. Việc xuất siêu thể hiện nền kinh tế đang theo xu hướng phát triển từ bên trong, tỷ lệ nội địa hóa ngày một tăng. Với chúng ta, công nghiệp và xuất khẩu đang phụ thuộc phần lớn vào khu vực đầu tư trực tiếp nước ngoài thì việc gia tăng tỷ lệ nội địa hóa sẽ giúp kinh tế phát triển bền vững hơn. Điều đó chứng tỏ các đơn vị, doanh nghiệp nội địa của chúng ta đang tham gia tích cực vào chuỗi giá trị công nghệ cao từ khu vực kinh tế nước ngoài. Được biết, trước đây có thời điểm cán cân xuất nhập khẩu của tỉnh đảo chiều, tỷ lệ nhập khẩu cao hơn xuất khẩu.

Theo các nhà chuyên môn, chỉ cần nhìn vào một vài chỉ số quan trọng là có thể đánh giá chính xác một nền kinh tế yếu hay mạnh, chưa phát triển hay đang trên đà phát triển, trong đó, không thể thiếu 3 chỉ số trụ cột nói trên. Khi 3 chỉ số này đạt ở ngưỡng cao chắc chắn các chỉ số đi kèm như thu ngân sách, giải quyết việc làm, thu nhập bình quân đầu người... sẽ không thể thấp.

Nguyễn Nguyễn