Nỗ lực vì an sinh xã hội

Tác phẩm dự thi “Đưa Nghị quyết của Đảng vào cuộc sống”

VNTN - Đóng vai trò là trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội; năng động triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách thủ tục hành chính, ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam (BHXH) nói chung, BHXH Thái Nguyên nói riêng đã, đang thể hiện vị trí và sự ưu việt, từng bước thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo đảm ổn định, góp phần phát triển bền vững đất nước.

Từ những đổi mới

Những ngày giữa tháng 8/2018, cùng phối hợp với Hội Nông dân tỉnh tổ chức Hội nghị tập huấn chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện và bảo hiểm y tế hộ gia đình cho gần 400 cán bộ, hội viên, nông dân nòng cốt trên địa bàn các huyện Phú Lương, Võ Nhai, Phú Bình và thị xã Phổ Yên, trực tiếp là người truyền đạt, chị Hà Bùi Huệ, cán bộ Văn phòng BHXH tỉnh Thái Nguyên chia sẻ: Đi cơ sở mới thấy người dân nắm bắt thông tin, hiểu biết về quyền lợi tham gia các chính sách BHXH, Bảo hiểm Y tế (BHYT) còn hạn chế. Công tác tuyên truyền là một trong những nội dung mà đơn vị thực hiện và duy trì trong nhiều năm qua, hình thức tuyên truyền ngày càng đa dạng, phong phú; phương pháp cũng ngày càng chủ động, linh hoạt hơn thông qua việc phối hợp với các sở, ban ngành, đoàn thể ký kết Quy chế phối hợp công tác, các văn bản hướng dẫn liên ngành, nhằm tuyên truyền và tổ chức thực hiện tốt chính sách pháp luật về BHXH, BHYT, Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) trên địa bàn. Việc ký kết quy chế phối hợp được cụ thể hóa với những lần truyền thông, đối thoại như thế, là một hình thức “bắc cầu” để chúng tôi cung cấp thông tin liên quan đến các chính sách Bảo hiểm tới đông đảo nhân dân.

Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, đồng chí Vũ Hồng Bắc, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho BHXH tỉnh

Dân hiểu, dân tin, dân tham gia là cả một quá trình, trong đó sự đổi thay từ trong cách nghĩ của người làm công tác tuyên truyền cũng như từ phía người dân là khâu then chốt. Từ các điều khoản trong Nghị quyết, Luật BHXH,BHYT mới, làm thế nào để những người nông dân “hai sương một nắng” được tiếp nhận và thông tỏ là câu chuyện không chỉ của riêng ngành Bảo hiểm. Đi trước và đi sâu tận cơ sở, những buổi tuyên truyền, đối thoại về chính sách BHXH, BHYT với người dân, gần đây như cách làm của Bảo hiểm xã hội huyện Võ Nhai cùng với Ủy ban nhân dân xã Lâu Thượng, Bưu điện huyện Võ Nhai là một điển hình. Một cuộc đối thoại có hơn 60 người đại diện cho 11 xóm trong xã, lĩnh hội thông tin và được thẳng thắn nêu nhiều câu hỏi, những thắc mắc và đóng góp ý kiến về những vấn đề liên quan đến quy trình, thủ tục tham gia các chế độ bảo hiểm… Khi có giải đáp và hướng dẫn cụ thể, kịp thời, người dân hẳn sẽ tự thấy thuyết phục mà tin tưởng tham gia.

Đổi mới khâu tuyên truyền là việc mang tính khai mở để đến gần dân, tiếp nữa là nỗ lực đổi mới, cải cách thủ tục hành chính tạo dựng niềm tin. Trong 3 năm trở lại đây, bộ phận Phòng Tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính của ngành đã được giảm tải đáng kể nhờ thực hiện giao dịch qua dịch vụ Bưu chính.

Từ cuối năm 2014 bắt đầu phối hợp với Bưu điện tỉnh tổ chức mạng lưới chi trả kịp thời, đúng quy định, đúng lịch chi trả hàng tháng, đảm bảo an toàn tiền mặt, đến tận tay các đối tượng thụ hưởng. Tháng 3/2015 hình thức giao dịch điện tử cũng đi vào hoạt động. Đây được đánh giá là khâu đổi mới quan thiết và mang lại nhiều cải biến rõ rệt. Các khâu nghiệp vụ được áp dụng phần mềm công nghệ thông tin, việc giải quyết và chi trả các chế độ BHXH hằng tháng, ngắn hạn, BHTN cho người lao động thuận lợi, nhanh chóng, chính xác, kịp thời hơn. “Công tác tiếp nhận, xét duyệt, thẩm định hồ sơ, giải quyết các chế độ BHXH, BHTN đã được thực hiện theo quy trình "Một cửa" liên thông. Áp dụng công nghệ thông tin, BHXH tỉnh liên thông được dữ liệu từ cấp cơ sở đến cấp tỉnh. Trước đây, hồ sơ của các đơn vị sử dụng lao động nếu do huyện quản lý và thu, thì chỉ nơi đó làm nhiệm vụ tiếp nhận, thực hiện các chế độ BHXH. Nhưng nay không nhất thiết phải “đúng tuyến” như trước mà đến BHXH tỉnh vẫn được tiếp nhận. Ví như, việc chi trả chế độ tử tuất của các đối tượng hưu trí, thời gian trước hưởng lương ở đâu thì nộp hồ sơ ở đó, nhưng nay có thể nộp tại phòng giao dịch của tỉnh. Giao dịch điện tử giúp giảm áp lực cho cán bộ ngành và các tổ chức, đơn vị doanh nghiệp nhiều lắm” - Trưởng phòng Tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính Nguyễn Tuyết Mai vui vẻ cho biết thêm.

Hiện đại hóa, cải cách thủ tục hành chính bằng việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, BHXH tỉnh đã quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị mới và nguồn nhân lực để triển khai thực hiện phần mềm trong tất cả các lĩnh vực nghiệp vụ của ngành. Từ việc đồng bộ máy tính, đường truyền, cho đến hệ thống phần mềm mới như: giao dịch điện tử về lĩnh vực thu và cấp sổ BHXH, thẻ BHYT, với trên 90% đơn vị sử dụng lao động tham gia; Thống kê tham gia BHYT theo hộ gia đình, hoàn thiện việc cấp mã số BHXH phục vụ cấp thẻ BHYT; Hệ thống thông tin giám định BHYT liên thông với tất cả cơ sở y tế có hợp đồng khám chữa bệnh BHYT…

Tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả tại BHXH tỉnh Thái Nguyên            Ảnh: Bùi Huệ

Một trong những đổi mới vượt trội là sẽ tiến tới cấp thẻ, sổ BHXH điện tử trong năm 2019. Theo anh Nguyễn Mạnh Hà, phòng Công nghệ thông tin, thì ứng dụng công nghệ thông tin sẽ tiết kiệm khá nhiều thời gian và tiền bạc. Tỉ như chuyện cấp sổ BHXH, thẻ BHYT điện tử sẽ giảm lượng lớn kinh phí hàng năm in lại thẻ giấy; rồi tránh bị trùng số do có người hưởng nhiều chế độ bảo hiểm cùng lúc (hưu trí, người có công, chất độc da cam…). Vận hành mạng lưới điện tử, các giao dịch chỉ cần “quẹt thẻ” là xong. Muốn như vậy thì yêu cầu cũng phải đồng bộ và cải tiến, hiện đại hóa công nghệ từ phía ngành y tế nữa.

Giữ vững vai trò trụ cột an sinh xã hội

Được đánh giá là địa phương có số nợ đọng BHXH, BHYT khá thấp so với bình quân chung của cả nước, năm 2017 là 0,82 %, trong khi đó bình quân chung của cả nước là 2,9 %. Hiện nay Thái Nguyên vẫn còn một số đơn vị có số nợ cao và kéo dài như: Công ty Cổ phần Luyện cán thép Gia Sàng (41 tháng, gần 81 tỷ đồng); HTX Công nghiệp và Vận tải Chiến Công (43 tháng; 5,6 tỷ đồng); Công ty Cổ phần Hợp kim sắt Trung Việt (40 tháng, 986 triệu đồng); Công ty Cổ phần Giống cây trồng (34 tháng; 1,5 tỷ đồng)… Tuy nhiên, không thể phủ nhận những thành quả đáng kể mà ngành Bảo hiểm đã làm được với hơn 1,2 triệu người tham gia BHXH, BHYT, BHTN; trong đó số lao động tham gia BHXH (bao gồm cả BHXH tự nguyện) là gần 225 nghìn người, đạt gần 30% lực lượng lao động, Thái Nguyên nằm trong số 12 tỉnh, thành phố đạt tỷ lệ lao động tham gia BHXH cao nhất cả nước; Đối tượng tham gia BHYT đạt tỷ lệ bao phủ 97,8% dân số của tỉnh đã đưa Thái Nguyên nằm top 3 tỉnh, thành phố có tỷ lệ bao phủ BHYT cao nhất cả nước.

Trong 5 năm (2012 - 2017), BHXH tỉnh có tổng số thu đạt 17.544 tỷ đồng, với mức tăng trưởng bình quân 25 %/năm; giải quyết chi trả các chế độ BHXH cho trên 858 nghìn lượt người. Tích cực cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ trong quản lý và giải quyết nghiệp vụ chuyên môn, chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2018, ngành bảo hiểm đã cấp được 24.614 sổ BHXH, hơn 269 nghìn thẻ BHYT; bàn giao được 250.222 sổ BHXH cho người lao động. Trên 75 nghìn đối tượng được chi trả lương, trợ cấp BHXH hàng tháng đầy đủ và kịp thời.

Xác định ưu thế là một trung tâm đào tạo nguồn nhân lực lớn thứ 3 của cả nước (sau Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh), với 34 trường Đại học, Cao đẳng và trung học chuyên nghiệp, trung tâm dạy nghề; thời gian qua ngành Bảo hiểm đã nỗ lực thực hiện BHYT học sinh, sinh viên khá hiệu quả. Lực lượng này chiếm trên 20% dân số toàn tỉnh (khoảng trên 250 nghìn) tham gia BHYT có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện lộ trình tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân. Con số 95,56% từ năm 2017 dự kiến sẽ đạt mức 100% trong năm 2018.

Công tác tại một cơ quan nhà nước với mức lương hơn 5 triệu đồng/tháng, một mình nuôi hai con ăn học, phải vào viện 2 lần trong vòng một tháng vì viêm ruột thừa và biến chứng viêm dính ruột sau mổ, chị Đoàn Bích Hạnh (tổ 14, phường Phan Đình Phùng T.P Thái Nguyên) thở phào nhẹ nhõm vì có BHYT san sẻ phần lớn kinh phí điều trị. Chị chia sẻ: mình ý thức rõ rằng, đóng BHXH là trách nhiệm và quyền lợi của người lao động. Những lúc nguy khó mà không có sự trợ giúp từ quỹ bảo hiểm thì không biết xoay xở thế nào. Cả hai con đi học mình đều mua BHYT, một năm mấy trăm nghìn mà an tâm khi bất trắc.

Hiệu quả của tham gia BHYT đã được chứng minh qua thực tiễn, với mức chia sẻ, hỗ trợ không nhỏ với đối tượng tham gia. Cụ thể, em Vũ Đình Nguyên (10 tuổi, xã Bá Xuyên, thành phố Sông Công) điều trị nhiễm trùng ở các vị trí không xác định, đã được quỹ BHYT chi trả hơn 105 triệu đồng chi phí khám, chữa bệnh; hoàn cảnh như em Phan Duy Tùng (20 tuổi, xã Tân Phú, thị xã Phổ Yên) điều trị tổn thương sọ não được chi trả hơn 66 triệu đồng; trường hợp của Đỗ Thị Khánh Linh (8 tuổi, xã Tân Cương, thành phố Thái Nguyên) điều trị bỏng tổn thương 20-29% bề mặt cơ thể đã được chi trả hơn 60 triệu đồng… Cùng với đó, hàng trăm học sinh, sinh viên khác cũng đã được quỹ BHYT chi trả từ vài triệu tới hàng chục triệu đồng, giúp các em điều trị, giảm gánh nặng kinh tế cho gia đình và xã hội. Sự ưu việt mà chính sách bảo hiểm chăm lo cho đối tượng học sinh, sinh viên không chỉ được khám, chữa bệnh BHYT theo quy định mà còn được chăm sóc, bảo vệ, tư vấn sức khỏe tại y tế trường học. Cụ thể như khám sức khỏe định kỳ; giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên…

Với những thành quả đáng kể vì an sinh xã hội, BHXH tỉnh Thái Nguyên đã vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất vào ngày 19/7/2018 vừa qua. Chúng ta hiểu rằng, có được sự ghi nhận đó là bởi ngành đã thực sự nỗ lực trong thời gian dài với những đổi mới vượt trội để đưa chính sách an sinh đến với người dân, đi vào đời sống và tạo biến chuyển tích cực; sự đóng góp của ngành BHXH hẳn đã góp sức để Thái Nguyên là một trong 3 tỉnh đứng đầu cả nước về Chỉ số hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính.

Lê Đình