Những người truyền cảm hứng

VNTN - Tôi vốn không thích đám đông, cũng hiếm khi đưa các con đến những nơi công cộng dịp lễ hội. Đi ăn uống, đi chơi, hay cả việc đi khám bệnh cũng muốn tìm một không gian nhẹ nhàng, vắng vẻ. Trong đám đông ồn ào, tôi thấy mình không đủ sức để cười đùa, để chen lấn, hay đơn giản chỉ ngắm một nhành hoa.

Nhưng có những đám đông làm tôi xúc động. Đó là dòng người dài mấy cây số, trật tự, nhẫn nại nhích từng bước một trong cái nắng gắt gao của mùa thu Hà Nội để có thể đến gần nơi đặt linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp, nhìn lên di ảnh vái vọng từ xa rồi vội quay đi nuốt dòng nước mắt. Ai đó từng kêu ca về văn hóa xếp hàng của người Việt Nam. Nhưng nếu chứng kiến những dòng người tự nguyện đợi chờ hàng 7 - 8 tiếng để viếng Đại tướng suốt cả tuần lễ, kể từ khi ông mất, đến khi đưa ông về cõi vĩnh hằng, thì hẳn người đó sẽ thay đổi quan điểm, hoặc chịu khó tìm hiểu những nguyên nhân sâu xa hơn. Bản thân tôi, vừa xuất viện sau một đợt điều trị dài ngày, cũng hăm hở xếp hàng vào đám đông, di chuyển quãng đường khoảng 2 cây số trong suốt 8 tiếng đồng hồ, để hơn 10 giờ đêm vào được nơi đặt linh cữu Đại tướng ở nhà tang lễ Bộ Quốc phòng. Tám tiếng đồng hồ trong nắng chiều ngột ngạt, vậy mà tôi cùng cô bạn đi cùng không hề thấy khát nước, thấy mỏi chân, hay nhức đầu chóng mặt. Tám tiếng đồng hồ ở giữa những người xa lạ, người từ miền Nam ra, người từ miền núi xuống, vậy mà chuyện trò cứ tâm đầu ý hợp, thấy gắn bó, thấy thân gần như thể họ hàng hay người quen lâu ngày gặp lại. Đó không phải là một điều kì diệu đẹp đẽ sao?

Thời điểm ông Nguyễn Bá Thanh  trưởng Ban Nội chính Trung ương lâm bệnh trọng, những thông tin cập nhật tình trạng sức khỏe của ông trên mạng Internet được truy cập rất nhiều. Nghe tin ông về nước chữa bệnh, hàng ngàn người dân Đà Nẵng đến túc trực ở sân bay, chỉ với mong muốn được nhìn thấy ông, dù thoáng qua. Khi ông mất, bao người lao động đã bỏ dở công việc để tập trung trước cửa nhà ông, nghẹn ngào nói lời chia tay, hoặc phụ giúp gia đình việc ma chay, phúng viếng, đưa ông về nơi an nghỉ cuối cùng tại nghĩa trang quê nhà. Những việc làm ấy nhỏ thôi mà hàm chứa bao điều khó có thể bày tỏ hết thành lời.

Cả tuần nay, người dân ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh lại háo hức chờ đợi chuyến thăm Việt Nam của tổng thống Mỹ Barack Obama. Người ta in ảnh của ông đặt trước cửa hàng cửa hiệu, thay đổi hình đại diện trên mạng xã hội. Người ta chờ đợi ngày ông đến, vào mạng Internet nhiều hơn, cập nhật lịch làm việc của Obama, theo dõi những nơi ông dừng chân, bồng bế cả con nhỏ để chờ đợi nhiều giờ ở những điểm mà đoàn xe hộ tống ông Obama đi qua. Người ta để ý từ màu áo ông mặc, dáng ông đi, hàm răng trắng khi ông cười, cả chi tiết ông tháo nhẫn cưới để bắt tay dân chúng. Đến hôm nay, chủ quán và những thực khách từng có mặt ở quán bún chả 24 Lê Văn Hưu hay quán nước trà đá ở Mễ Trì  Hà Nội hẳn vẫn còn bất ngờ và hạnh phúc khi được bắt tay vị nguyên thủ đứng đầu một đất nước lớn nhất hành tinh mà giản dị, thân gần.

Với những đám đông ấy, có thể có yếu tố tò mò, hiếu kì. Nhưng tôi cho rằng điều ấy không thuộc về bản chất. Tôi tôn trọng họ, và cảm nhận ở đó một tình yêu, một niềm nhiệt huyết. Trong cuộc sống bộn bề vất vả, họ vẫn giữ cho mình góc riêng bé nhỏ đơn sơ, góc riêng của tình cảm vô tư trong sáng. Trong dòng người đến viếng Đại tướng Võ Nguyên Giáp, viếng ông Nguyễn Bá Thanh, đa phần là những người lao động bình thường. Họ không nhận trực tiếp chút lợi ích vật chất nào, cũng không có mối quan hệ cá nhân ràng buộc. Với ông tổng thống Obama, ông là công dân một đất nước mà mấy chục năm trước quân đội và những vũ khí hủy diệt của họ đã tàn phá mảnh đất xinh đẹp này. Nhưng người dân vẫn chào đón ông, bởi ông đại diện cho tinh thần hòa hợp, hữu nghị, cùng xây đắp tương lai. Quanh ông Obama có một đội ngũ bảo vệ an ninh dày đặc với hàng siêu xe sang trọng. Nhưng người dân chỉ nhìn thấy nụ cười ấm áp, bước chân sải nhanh nhẹn, cùng những lời phát biểu thân tình mà ý nghĩa từ ông.

Những con người như Đại tướng Võ Nguyên Giáp, ông Nguyễn Bá Thanh, hay ông Obama có thể khác biệt về tính cách, về trình độ, quan điểm sống. Nhưng điều đó không quan trọng. Con người họ, tư cách của họ, phẩm chất của họ có khả năng thẩm thấu, lan tỏa, truyền cảm hứng. Ở họ thể hiện một tinh thần dân chủ, cởi mở, hướng tới những giá trị gần gũi thiết thực, liên quan trực tiếp tới cuộc sống của mỗi người. Dù giàu hay nghèo thì con người vẫn luôn muốn được bình đẳng, được bày tỏ và được tôn trọng ý kiến cá nhân mình.

Tổng thống Mỹ Barack Obama chụp ảnh kỷ niệm với người dân tại một quán trà đá ở Mỹ Đình

Tôi không dám so sánh thầy Nguyễn Quốc Hùng với Đại tướng Võ Nguyên Giáp, hay ông Nguyễn Bá Thanh, hay ông Barack Obama. Nhưng tôi cũng được truyền cảm hứng từ chính nhân cách, suy nghĩ và quan niệm sống của thầy cùng nhiều trí thức khác. Họ lặng lẽ làm việc, lặng lẽ vun trồng cho thế hệ mai sau không bằng tuyên ngôn to tát mà bằng những việc làm cụ thể. Họ mang một sức mạnh mềm có thể cảm hóa được tiền bạc - thứ quyền lực vẫn được coi là hàng đầu trong xã hội hiện nay.

Anh Thư