Người Việt Nam tại Pháp: Tổ chức lễ hội đầu xuân, hướng về quê hương

VNTN - Hàng năm, cứ vào dịp sau tết là cộng đồng người Việt Nam tại Pháp đều nhất nhất tổ chức những buổi gặp gỡ chung vui, chúc mừng năm mới lẫn nhau, đồng lòng nhất tâm về quê hương, hồi hướng công lao sinh thành của cha mẹ tổ tiên.

Cộng đồng người Việt Nam tại Pháp có mặt trên khắp lãnh thổ Pháp, từ Paris phồn hoa đến các miền quê hẻo lánh. Đặc điểm để nhận dạng thì cũng dễ, khi tôi đi du lịch khắp miền quê trên đất Pháp đều thấy đâu đó những nhà hàng với chữ Việt Nam, hoặc các lễ hội ở vùng cao đều thấy thấp thoáng những tà áo dài truyền thống. Người Việt nổi tiếng tại Pháp bởi những đức tính khiêm nhường, hiếu học và cần cù, hòa nhập nhanh cùng cộng đồng bản xứ và ít đòi hỏi như các cộng đồng nhập cư khác, nên đều được lòng dân chúng Pháp và các Tòa thị chính. Tại Pháp cũng có đông đảo các hội đoàn Việt - Pháp, Pháp - Việt, mỗi hội đoàn đều có tiêu chí hoạt động riêng tùy theo nghề nghiệp và sở thích, nhưng đều có những hoạt động văn hóa tích cực hướng về Việt Nam thông qua việc giới thiệu, truyền bá và lưu giữ văn hóa truyền thống Việt Nam trên đất khách. Và tổ chức lễ tết, gặp gỡ thăm hỏi chúc tụng nhau đầu năm đều nằm trong mục đích đó.

Hội Người Việt Nam tại Pháp là một Hội kiều bào lớn nhất do Hồ Chủ tịch, khi ấy còn là Nguyễn Ái Quốc và một số người thành lập từ năm 1919, có lịch sử lâu đời nhất và năm 2019 vừa qua, Hội đã tiến hành tổ chức lễ kỷ niệm 100 năm ngày thành lập. Vào năm 1919, Nguyễn Ái Quốc đại diện cho Nhóm người An Nam yêu nước gửi bản yêu sách đến Hội nghị Hòa bình Versailles gồm tám điểm bằng tiếng Pháp. Bản Yêu sách này ký tên Nguyễn Ái Quốc đứng đầu một nhóm mang tên Ngũ Long (Năm con rồng) đã tham gia soạn thảo gồm Nguyễn Ái Quốc, Phan Châu Trinh, Phan Văn Tường, Nguyễn An Ninh và Nguyễn Thế Truyền. Nhóm đã tranh thủ sự ủng hộ của những người Pháp ưa chuộng hòa bình và dân chủ để đấu tranh giành hòa bình độc lập cho tổ quốc Việt Nam. Và đây chính là tiền thân của Hội Người Việt Nam tại Pháp sau này.

Ngày nay, dẫu không còn hoạt động mạnh mẽ như trước đây, nhưng Hội thường xuyên tổ chức các sự kiện lớn với ý tưởng tập hợp các hội đoàn và thường xuyên thu hút được khá đông kiều bào tham gia. Trong buổi lễ hội gặp mặt đầu xuân năm nay, có rất nhiều người tự nguyện tham gia phục vụ kiều bào miễn phí, các nghệ sỹ đều biểu diễn hết mình để cống hiến cho kiều bào những khoảnh khắc dễ chịu nhất, dịu dàng và nồng ấm, mang đậm hương vị mùa xuân Việt Nam.

Ngày mùng 1 tháng Hai vừa qua, tại Biệt thự Baltard thuộc thành phố Nogent-sur-Marne, ngoại ô Paris, Hội Người Việt Nam tại Pháp đã tổ chức một ngày hội mừng xuân tưng bừng dành cho kiều bào tại Paris và vùng phụ cận. Tham dự lễ hội có ngài đại sứ toàn quyền Việt Nam tại Pháp Nguyễn Thiệp và phu nhân, Đại sứ Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào tại Pháp Yong Chanthalangsy và phu nhân, cùng đông đảo các cán bộ thuộc cơ quan đại diện của Việt Nam tại Pháp, cùng rất nhiều hội đoàn Pháp - Việt, Việt - Pháp tại Pháp. Đây là lễ hội thường niên được Hội Người Việt Nam tại Pháp tổ chức. Đặc biệt trong phần văn nghệ năm nay, chương trình được đón đoàn gồm các nghệ sỹ danh tiếng của Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam, với các Nghệ sỹ nhân dân Thu Hiền, Thái Bảo, Đỗ Đức Long, Vân Anh và Mai Thy. Lễ hội đã diễn ra rất sôi nổi thu hút gần hai ngàn kiều bào và khách quốc tế đến tham dự. Chương trình đã kéo dài từ 14 giờ đến 1h sáng hôm sau.

Bà con kiều bào và bạn bè Pháp đều rất hân hoan được tham dự một lễ hội gặp mặt lớn nhất và thu hút nhiều người tham dự nhất trong năm. Đây không chỉ là cơ hội gặp gỡ thăm hỏi đầu xuân năm mới, mà chương trình còn có nhiều gian hàng của nhiều hội đoàn trong cộng đồng để giới thiệu và quảng bá những hoạt động của mình. Chủ yếu là thủ công mỹ nghệ và quảng bá du lịch văn hóa Việt Nam, hoặc những hoạt động nhằm trợ giúp các trường học tại các vùng sâu vùng xa tại Việt Nam. Và các món ẩm thực Việt cũng được quảng bá nhiều, được phục vụ chu đáo tại chỗ cho bà con trong lễ hội này.

Bà con ngất ngây trước các màn biểu diễn văn nghệ đa dạng, uyển chuyển và cháy hết mình của các nghệ sỹ. Chương trình dành nhiều thời gian cho tiết mục phỏng theo câu chuyện Sơn Tinh Thủy Tinh gồm múa hát và kể chuyện do các thành viên của Hội Người Việt Nam tại Pháp thể hiện. Màn diễn tái hiện lại màn cầu hôn của hai vị Thần Núi và Thần Sông, những trận đánh nhau nảy lửa của Thủy Tinh nhằm cướp lại người đẹp Mỵ Nương, nhưng Sơn Tinh đã không chịu thua trận, trổ hết tài năng chống đỡ để cuối cùng đưa nàng Mỵ Nương xinh đẹp về dinh của mình.

Dàn hợp ca quê hương biểu diễn

Ngoài ra còn nhiều những tiết mục khác, múa cổ truyền như mMúa quạt, múa võ và múa lân, các tiết mục ca múa của các nghệ sỹ chuyên và không chuyên thuộc các hội đoàn Việt Pháp, Pháp Việt tại Pháp, hát hợp xướng với dàn hợp ca quê hương. Lễ hội được tổ chức với sự chung tay của nhiều người, nhiều hội đoàn, làm việc tự nguyện, miễn phí. Theo ông Vương Hữu Nhân - Chủ tịch Hội Người Việt Nam tại Pháp thì “Có nhiều ê kíp, và mỗi ê kíp đảm nhận một công việc cụ thể, như quản lý hậu cần, trình diễn, ẩm thực… Cho một lễ hội gặp gỡ đầu xuân như hôm nay, có chúng tôi bảy trăm người cùng làm việc”. Cũng vẫn theo lời ông Huân: “Có rất nhiều gia đình đến dự. Lễ hội gặp gỡ đầu năm ở Baltard là điểm hẹn của cộng đồng người Việt Nam tại Pháp. Năm nào cùng vậy, đây là cuộc hẹn gặp gỡ quan trọng. Tại đây ta có thể gặp gỡ tất cả các cô bác, anh chị em họ, như người Việt Nam vẫn thích gọi thế - ông Nhân cười và nói, - cả các cháu bé nữa...”

Đồng bào rất xúc động được nghe những bài hát về quê hương, những điệu dân ca nồng ấm thân thương được chính các nghệ sỹ tên tuổi của Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam trình bày. Giọng hát trữ tình mượt mà đậm đà chất dân ca của nghệ sỹ Thu Hiền, giọng nam cao và cách biểu diễn chân thực giản dị, có sức truyền cảm cuốn hút của nghệ sỹ Đức Long để lại trong lòng kiều bào những ấn tượng tốt đẹp. Nghệ sỹ Thái Bảo lại có hình ảnh độc đáo đã trở thành biểu tượng của chị. Chị biểu diễn độc tấu đàn bầu, sau đó tiếp tục hát với cây đàn ghi ta. Chị được nhiều người nhận xét là sở hữu một giọng hát không quá trẻ mà cũng chẳng chịu già. Chị như người đứng giữa hai thế hệ ca hát để mang thông điệp tình yêu đến cho mọi người. Quách Mai Thy đã giành ngôi vị quán quân của giải Liên hoan Tiếng hát truyền hình toàn quốc giải Sao Mai 2019 trong phong cách dân gian. Tại lễ hội gặp mặt mừng xuân của kiều bào năm nay, chị mang đến những ca khúc đậm chất xẩm, ấm nồng, day dứt, như nhắc ta nhớ về một thời dĩ vãng xa xưa nào đó, có thể là mái đình cây đa, có thể là những cánh cò xoải cánh mải miết mãi trong ráng chiều hoàng hôn nơi thôn dã.

Gia đình anh chị Phạm Thị Nhung và Nguyễn Trịnh Hoàng Anh định cư tại Pháp từ 14 năm nay. Hai con của anh chị là các cháu Nguyễn Hoàng My và Nguyễn Trịnh Hoàng Duy đều sinh tại Pháp. Anh chị thường xuyên cho các cháu về Việt Nam nhưng chưa có dịp về thăm ông bà vào dịp Tết ở Việt Nam. Hôm nay, các cháu xúng xính trong bộ áo váy truyền thống Việt đến dự lễ hội, chị Nhung đã rất hồi hộp chia sẻ: “Tôi thấy vui được tham gia buổi lễ này. Buổi lễ được tổ chức hàng năm và năm nào nhà tôi cũng đi. Năm nay, tôi đã cố gắng cho các cháu mặc trang phục truyền thống để các cháu có một chút gì đó về Việt Nam. Hôm nay tôi rất vui khi được xem các nghệ sỹ ưu tú biểu diễn như Đức Long, Thu Hiền và Thái Bảo và nhiều ca sỹ trẻ của nhà hát ca múa Việt Nam”. Chị Nhung cũng cho biết ở nhà, chị thường ngày nói chuyện với các con bằng tiếng Việt, mua sách tiếng Việt dạy cho các con, tập cho con những nét văn hóa Việt cơ bản để các con không quên tiếng Việt và có thể trò chuyện với ông bà và các cô chú tại Việt Nam qua điện thoại, qua màn hình trên mạng Internet. Về Tết cổ truyền, chị cũng giảng giải cho các con, kể cho các con chuyện sự tích bánh chưng bánh tét. Rằng bánh tét là của người miền Nam, còn bánh chưng là đặc trưng của người miền Bắc…

Tiếc tối ẩm thực của lễ hội

Ông Vương Hữu Nhân là tân Chủ tịch Hội Người Việt Nam tại Pháp, vừa đảm nhận trách nhiệm Chủ tịch từ cuối năm 2019 chia sẻ với tôi một số dự định mà Ban Chấp hành Hội dự kiến sẽ thực hiện trong năm nay, nhằm thực thi trách nhiệm tập hợp, đoàn kết kiều bào của một hội đoàn lớn và có bề dày lịch sử nhất; đặc biệt quan tâm đến lĩnh vực văn hóa, điều mà họ đã hơi chểnh mảng trong những năm gần đây. “Theo đó, chúng tôi sẽ tái tổ chức một Liên hoan văn hóa gọi là Liên Hoan Việt Nam Ở Đây, - ông nói. Trong liên hoan này, chúng tôi giới thiệu rất nhiều nghệ sỹ. Năm nay sẽ là các nghệ sỹ nước ngoài gốc Việt và một số nghệ sỹ Việt Nam nữa”. Và ông hào hứng nói tiếp: “Thậm chí, chúng tôi còn có dự định sẽ làm ngược, tức là sẽ về Việt Nam giới thiệu các nghệ sỹ gốc Việt Nam để cho đồng bào sống ở Việt Nam thấy những gì mà văn hóa Việt Nam đem lại cho một người Việt sống ở nước ngoài…” Ông nói, trước mắt sẽ làm như vậy, sau đó họ còn có rất nhiều các dự án khác đang hình thành.

Những năm gần đây, số lượng thành viên trực tiếp của Hội Người Việt Nam tại Pháp giảm đáng kể, nhưng phải chăng số lượng thành viên không quan trọng, bởi mục đích của Hội Người Việt Nam tại Pháp là tập hợp kiều bào, đương nhiên là tập các thành viên vào Hội, nhưng cũng còn tập hợp các hội đoàn khác thuộc cộng đồng người Việt tại Pháp để cùng tham gia các sự kiện lớn do Hội tổ chức. Và có vẻ như Hội đã thành công.

Paris 03/02/2020

HIỆU CONSTANT