Nghị trường “nóng” chất vấn về phòng, chống dịch COVID-19

VNTN- Tiếp tục kỳ họp thứ hai, từ sáng 10/11 Quốc hội bắt đầu phiên chất vấn các thành viên Chính phủ.

Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình) chất vấn

Đây cũng là phiên chất vấn đầu tiên của cả nhiệm kỳ mới, nên người điều hành mới, người trả lời cũng mới, chỉ có đại biểu là có người mới, người cũ.

Nhóm vấn đề chất vấn đầu tiên, với Bộ trưởng Bộ Y tế cũng là vấn đề nóng nhất hiện nay: Công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19 thời gian qua và chiến lược phòng, chống dịch, chiến lược vắc xin trong thời gian tới. Việc bảo đảm nguồn cung và quản lý giá xét nghiệm Covid, thuốc chữa bệnh, trang thiết bị y tế, sinh phẩm xét nghiệm.

Trước phiên chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cũng đã gửi báo cáo về những nội dung trên, song ngay đầu giờ những tấm biển tranh luận đã được sử dụng.

Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường (Quảng Bình) chất vấn, nhiều cử tri sống chung cư lo lắng về việc bắt buộc đưa F1 đưa đi cách ly tập trung mà không xem xét trường hợp cụ thể. Ví dụ, người tiêm 2 mũi, thực hiện 5K, chỉ tiếp xúc vài giây trong thang máy với F0 vẫn phải đi cách ly tập trung 14 ngày, trong khi đủ điều kiện cách ly tại nhà.

Vậy ý kiến Bộ trưởng như thế nào?, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp chất vấn.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long trả lời, dựa trên Nghị quyết về thích ứng an toàn, Bộ Y tế đã có hướng dẫn về việc xét nghiệm, cách ly với trường hợp đi từ vùng dịch trở về. Người đã tiêm đủ hai liều vaccine, chỉ cần theo dõi y tế tại nhà 7 ngày và xét nghiệm ngày thứ nhất. Với F0 khỏi bệnh cũng tương tự như vậy.

Còn với người chưa tiêm vaccine thì phải cách ly tại nhà 14 ngày. Nhưng Bộ trưởng  cũng giải thích, tùy thuộc vào từng địa phương, nhất là khu vực có mật độ dân cư cao như chung cư mà chưa tiêm vaccine nhiều thì cố gắng đảm bảo cách ly linh hoạt để an toàn.

Ngay lập tức, đại biểu Nguyễn Mạnh Cường giơ biển tranh luận. Ông nói: "Tôi thấy câu trả lời của Bộ trưởng chưa rõ, rất nhiều cử tri gọi cho tôi hỏi vấn đề cụ thể và phổ biến là người tiêm đủ hai mũi vaccine, đeo khẩu trang, không tiếp xúc và chẳng may đi cùng thang máy với F0 thì trong trường hợp này có bắt buộc phải cách ly tập trung hay không?".

Tiếp tục trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long thừa nhận việc này đã xảy ra với một vài địa phương, trong đó có Hà Nội. Ông khẳng định đã trao đổi với thành phố Hà Nội, với những trường hợp như vậy, không bắt buộc phải cách ly tập trung 14 ngày, và trong hướng dẫn của Bộ Y tế cũng nêu rất rõ là với những trường hợp này chỉ cần cách ly tại nhà 7 ngày.

Trong phiên truyền hình trực tiếp, người đứng đầu ngành y tế cũng đề nghị các địa phương thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Y tế, "với người tiêm vaccine hai mũi ra sao, người tiêm một mũi, người chưa tiêm và người khỏi bệnh như thế nào".

Bên cạnh vấn đề trên, những chất vấn đầu tiên cũng đề cập vấn đề  rất nóng hai năm qua.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nêu vấn đề về tiêu cực trong ngành y tế thời gian qua, với một số cán bộ vi phạm về đấu thầu. Theo đại biểu thì bác sĩ chuyên môn giỏi nhưng quản trị chưa tốt. Vậy đã đến lúc tách bạch quản lý với chuyên môn chưa? Bộ trưởng có suy nghĩ gì, đại biểu Hoà chất vấn.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, thời gian qua Bộ Y tế đã có nhiều thay đổi về quản lý cũng như bổ nhiệm lãnh đạo bệnh viện. "Với các bệnh viện, chúng tôi đều đề nghị có một lãnh đạo quản lý về kinh tế, có thể là tài chính, kế toán. Thời gian qua một số đơn vị đã triển khai vấn đề này. Chúng tôi xin tiếp thu ý kiến đại biểu để việc quản lý ngành được minh bạch hơn, nhất là quản lý tài chính với các cơ sở y tế công lập", Bộ trưởng nói.

Cũng ngay từ đầu giờ, đại biểu Phạm Văn Hoà đã chất vấn “liệu có lợi ích nhóm trong vấn đề loạn giá xét nghiệm?” và đại biểu Đặng Hồng Sỹ (Bình Thuận) chất vấn “vì sao Việt Nam đã sản xuất được kit, test xét nghiệm COVID-19 nhưng vẫn phải nhập ở nước ngoài”.

Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long trả lời rằng, về trang thiết bị y tế và sinh phẩm chẩn đoán, trước đây, không thuộc mặt hàng quản lý theo Luật giá. Giá cả của các mặt hàng này cũng khác nhau giữa các hãng, các nước. Giá sinh phẩm cũng khác nhau qua từng thời điểm, nếu cung ít - cầu nhiều thì giá thành cao hơn.

Ông Long cũng nhắc  lại hồi đầu năm 2020, giá khẩu trang, găng tay, máy thở do khan hiếm đã bị đẩy lên cao, các quốc gia có tình trạng tranh mua trong thời điểm đầu. Song thời gian qua do nhiều doanh nghiệp tham gia vào nên đã làm giảm giá những mặt hàng này.

Biện pháp của Bộ Y tế được Bộ trưởng cho biết là từng bước minh bạch hóa việc cung ứng trang thiết bị, vật tư y tế, yêu cầu các công ty công khai, niêm yết giá trên Cổng thông tin của Bộ Y tế. Bộ cũng liên tục yêu cầu các doanh nghiệp tăng nguồn cung, hạ giá thành sản phẩm, tăng cường cấp phép để tạo cạnh tranh giữa các đơn vị.

Hiện nay chúng ta đã cấp phép cho 131 sản phẩm sinh phẩm chẩn đoán, trong đó test nhanh là 60, PCR là 43, và kháng thể là 28, ông Long thông tin. Bên cạnh đó, người đứng đầu ngành y tế cho biết, đã tăng cường vận động, hỗ trợ từ các nước với khoảng trên 50 triệu test. Ngành y tế cũng nêu ra yêu cầu về việc giảm giá thành, Bộ đã có hướng dẫn về gộp mẫu với cả test nhanh (gộp 3 - 5) và test PCR (gộp 10 - 20). Điều này được cho phép về mặt chuyên môn và giảm giá thành.

Bộ trưởng cũng khẳng định Bộ Y tế liên tục có điều chỉnh về việc xét nghiệm tùy từng thời điểm, mức độ dịch trên quan điểm hiệu quả, tiết kiệm.

 “Do quá bận về công tác phòng, chống dịch nên đến tận tháng 9, khi Bộ chỉ đạo giá test chỉ được thu theo đúng giá đầu vào, thì các đơn vị nhận lỗi do mải mê quá nên không thực hiện được. Chúng tôi đã yêu cầu các địa phương nghiêm khắc nhắc nhở và chấn chỉnh việc thu như vậy”, ông Long trả lời đại biểu.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long trả lời chất vấn

Bộ trưởng cũng khẳng định Bộ đã có văn bản và Thủ tướng đã liên tục nhắc nhở các địa phương phải thực hiện đúng quy định về pháp luật, đảm bảo không có lợi ích nhóm, không được tiêu cực, tham nhũng, lãng phí.

Đại biểu Phạm Văn Hòa dùng quyền tranh luận để tiếp tục chất vấn là có hay không chuyện Bộ Y tế buông lỏng giá xét nghiệm COVID-19, dẫn đến mỗi địa phương một giá.  Ông Hoà quả quyết  cho rằng đây là một thiếu sót.

Trả lời, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết giá xét nghiệm COVID-19 không thuộc mặt hàng quản lý giá theo quy định của Luật giá và có sự chênh lệch giữa các nơi.

“Đối với giá xét nghiệm, theo quy định của Bộ là thực thanh thực chi, mặt khác đối với các đơn vị tư nhân, chúng ta không áp dụng hình thức quản lý giá, do đơn vị tự chịu trách nhiệm, phải niêm yết, công khai”, Bộ trưởng giải thích.

Như vậy, chỉ trong những phút đầu tiên, đã có những tranh luận cần thiết để làm rõ  những vấn đề cử tri quan tâm. Điều này cũng đúng với lưu ý của Chủ tịch Quốc hội khi phát biểu khai mạc, đó là các vị đại biểu có thể tranh luận với người trả lời chất vấn nhưng không dùng quyền tranh luận để tranh thủ đặt câu hỏi và không không tranh luận với nhau, để dành nhiều thời gian cho Bộ trưởng trả lời.

Vĩnh An