“Ngân hàng 0 đồng”đang lỗ mỗi năm hàng nghìn tỷ

"GPBank mỗi ngày mất khoảng 3,6 tỷ thì mỗi năm cũng mất gần 1.000 tỷ đồng, cho nên chúng ta phải tập trung giải quyết ngân hàng 0 đồng càng sớm càng tốt”- Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc sốt ruột.

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ sáng 22/5 về tình hình kinh tế - xã hội 2017, Tổng Kiểm toán Nhà nước cho rằng cần phải tập trung giải quyết dứt điểm 3 ngân hàng thương mại được Ngân hàng Nhà nước mua 0 đồng. Là Ngân hàng TNHH MTV Xây dựng Việt Nam, Ngân hàng TM TNHH MTV Đại dương (Ocean Bank)  và Ngân hàng TM TNHH MTV Dầu khí toàn cầu (GP Bank)

Tổng Kiếm toán Nhà nước phát biểu tại phiên thảo luận tổ

Con số cụ thể được Tổng Kiểm toán nêu là ngân hàng GPBank hiện nay lỗ lũy kế đến 13.448 tỉ và âm vốn chủ sở hữu là 10.363 tỷ. OceanBank lỗ lũy kế 15.894 tỷ và âm vốn chủ sở hữu là 11.625 tỷ. Nợ xấu của 3 ngân hàng này là trên 35.000 tỉ.

Theo tính toán, GPBank mỗi ngày mất khoảng 3,6 tỉ thì mỗi năm cũng mất gần 1.000 tỷ, cho nên chúng ta phải tập trung giải quyết được vấn đề này càng sớm càng tốt để giữ được ổn định của hệ thống ngân hàng, ông Hồ Đức Phớc nói.

Theo ông Phớc, kinh nghiệm ở Nhật về tái cơ cấu ngân hàng là nhà nước vẫn bỏ tiền ra mua các ngân hàng lâm vào thua lỗ và tập trung cơ cấu lại, sau khi đẩy cho nó hoạt động bình thường thì bán đi và thu tiền về. Trong khi đó, việc tái cơ cấu các ngân hàng 0 đồng tại Việt Nam thì vẫn đang “dậm chân tại chỗ”.

Sự sốt ruột của Tổng Kiểm toán hoàn toàn có cơ sở, khi mà trước đó kết quả kiểm toán đã nêu hàng loạt con số cho thấy sự bi đát của ba ngân hàng nói trên.

Kết quả kiểm toán cho thấy, tỷ lệ nợ xấu tại 3 ngân hàng 0 đồng rất cao. Cụ thể, nợ xấu của GPbank là 2.800 tỷ đồng, chiếm 59,32% dư nợ; Oceanbank là 14.234 tỷ đồng, chiếm 72,25% dư nợ. Ngân hàng TNHH MTV Xây dựng Việt Nam thì nợ xấu của khách hàng (chưa bao gồm các tổ chức tài chính và tổ chức tín dụng) là 18.073 tỷ đồng, chiếm 95% dư nợ (19.024 tỷ đồng).

Cũng liên quan đến xử lý các ngân hàng yếu kém, trước kỳ họp này của Quốc hội, trả lời đề nghị của cử tri cần làm rõ trách nhiệm đối với các ngân hàng này khi để thua lỗ hàng ngàn tỷ đồng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẳng định việcNgân hàng Nhà nước mua lại bắt buộc 3 ngân hàng yếu kém là có đầy đủ cơ sở pháp lý. Thực tế cho thấy giải pháp mua bắt buộc đã có tác dụng tích cực ngay lập tức đến tâm lý thị trường, người gửi tiền ngừng rút tiền ồ ạt, quay trở lại gửi tiền tại 3 ngân hàng, đồng thời Ngân hàng Nhà nước không phải hỗ trợ thanh khoản cho các ngân hàng này.

Về trách nhiệm đối với các ngân hàng khi để thua lỗ hàng ngàn tỷ đồng, Ngân hàng Nhà nước cho biết đã chủ động triển khai các biện pháp quản lý, thanh tra, giám sát theo quy định của pháp luật. Căn cứ kết quả thanh tra, đối với các trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật, Ngân hàng Nhà nước đã chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra và phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý nghiêm minh. Còn việc để ngân hàng yếu kém, kinh doanh thua lỗ hàng ngàn tỷ đồng trực tiếp thuộc về trách nhiệm giám sát, quản trị, điều hành yếu kém của các cổ đông lớn, hội đồng quản trị, ban kiểm soát, ban điều hành của chính các ngân hàng này.

Nhưng, kết luận của Kiểm toán Nhà nước nêu rõ, việc tái cơ cấu các ngân hàng 0 đồng chậm và chưa triệt để. Kết quả kiểm toán cho thấy, Ngân hàng Nhà nước chưa kịp thời chỉ đạo việc xây dựng, phê duyệt và giám sát triển khai phương án cơ cấu lại GPbank theo quy định tại quyết định số 48/2013/QĐ-TTg ngày 01/8/2013 về việc góp vốn, mua cổ phần bắt buộc của tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt; chậm phê duyệt đề án tái cơ cấu GPbank, Ocean Bank dẫn đến không thể triển khai các biện pháp nhằm giảm suy giảm tài chính của các ngân hàng được mua 0 đồng. Công tác kiểm tra, giám sát đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước còn hạn chế.

Vẫn theo Kiểm toán Nhà nước thì thực trạng tài chính của các ngân hàng 0 đồng không được cải thiện, hoạt động kinh doanh tiếp tục thua lỗ lớn. Trong khi việc thu hồi nợ xấu của các ngân hàng 0 đồng, theo Kiểm toán Nhà nước là khó khăn.

GPbank năm 2016 thu hồi 307 tỷ đồng nợ xấu, đạt 14,99% kế hoạch; ước tính chỉ có thể thu hồi 866 tỷ đồng nợ xấu, chiếm 31,53% tổng nợ xấu. Ocean Bank nợ xấu khó thu hồi do không có tài sản đảm bảo, tài sản đảm bảo chưa đầy đủ tính pháp lý hoặc khách hàng không hợp tác…; tốc độ thu hồi nợ có xu hướng giảm (từ 6/5/2015, thời điểm Ngân hàng Nhà nước mua lại đến 31/12/2015 thu hồi 2.061 tỷ đồng, năm 2016 là 1.964 tỷ đồng, 9 tháng đầu năm 2017 là 757 tỷ đồng).

Có thể “bán hoặc giải thể, phá sản... bằng một biện pháp nào đó để tránh tình trạng lỗ mẹ chồng lên lỗ con”, ông Phớc đã bày tỏ quan điểm trong phiên thảo luận tổ của Quốc hội.

Trúc Bạch