Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT: Đổi mới để đáp ứng nhu cầu của xã hội

VNTN - Một trong những nét mới trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2019-2020 là chuyển từ hình thức thi tuyển kết hợp với xét tuyển sang hình thức thi tuyển, không áp dụng cộng điểm khuyến khích. Sự thay đổi này sẽ giúp cho việc dạy và học đảm bảo theo hướng phân luồng, đáp ứng nhu cầu của xã hội.

Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2019-2020, toàn tỉnh có 12.989 thí sinh đăng kí dự thi. Các Hội đồng thi đều diễn ra an toàn, không có dấu hiệu bất thường trong quá trình diễn ra hoạt động thi. Toàn ngành giáo dục cũng đã huy động hơn 1.000 cán bộ phục vụ kỳ thi này, bảo đảm đúng đối tượng, đủ điều kiện theo Quy chế.

Ban Chỉ đạo Thi của tỉnh kiểm tra công tác tổ chức thi trước giờ khai mạc tại Hội đồng thi Trường THPT Chuyên Thái Nguyên. Ảnh: Trần Nguyên

Khác với những năm học trước đây chỉ thi hai môn toán, ngữ văn, năm học 2019-2020, học sinh thi vào lớp 10 trường THPT công lập và ngoài công lập (không chuyên) thực hiện 3 môn thi, gồm: toán, ngữ văn và tiếng Anh. Đề thi gồm các câu hỏi theo yêu cầu chuẩn kiến thức, kỹ năng thuộc chương trình THCS hiện hành của Bộ GD&ĐT, chủ yếu nằm trong chương trình lớp 9 THCS; được thiết kế với độ phân hóa cao, phù hợp với năng lực của từng học sinh, không đánh đố và không vượt quá nội dung sách giáo khoa. Đề thi môn toán và ngữ văn đảm bảo 4 cấp độ nhận thức: nhận biết, thông hiểu, vận dụng cấp độ thấp và vận dụng cấp độ cao; đề thi môn tiếng Anh chủ yếu ở cấp độ nhận biết, thông hiểu và một số câu vận dụng cấp độ thấp. Các môn thi được chấm theo thang điểm 10, môn toán, ngữ văn tính hệ số 2; môn tiếng Anh hệ số 1. Điểm xét tuyển bằng điểm môn ngữ văn cộng điểm môn toán nhân 2, sau đó cộng điểm môn tiếng Anh và điểm ưu tiên (nếu có). Đặc biệt, năm nay, kết quả thi không thực hiện cộng điểm khuyến khích.

Năm học 2019-2020, toàn tỉnh được giao chỉ tiêu tuyển 12.525 học sinh vào học lớp 10 học hệ công lập với 295 lớp thuộc 32 trường THPT. Trong tổng số hơn 15.000 học sinh lớp 9 tốt nghiệp THCS thì có hơn 2.000 học sinh không đăng ký dự thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT hệ công lập. Điều này đồng nghĩa với việc mức độ cạnh tranh tuyển sinh vào lớp 10 một số trường sẽ không cao, hoặc khó tuyển đủ chỉ tiêu. Vấn đề phân luồng tuyển sinh vào lớp 10 THPT công lập đã có những chuyển biến dần sang các hình thức học nghề, học theo nhu cầu xã hội.

Là huyện miền núi, ngay sau khi nhận được hướng dẫn về đổi mới hình thức tuyển sinh năm học 2019-2020, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Định Hóa đã triển khai tới các trường THCS. Ông Thái Văn Cương, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo cho biết: Năm học 2018-2019, toàn huyện có 1.105 học sinh tốt nghiệp bậc THCS. Như mọi năm học trước đây, hầu như các em đều đăng ký tham gia thi hoặc xét tuyển vào lớp 10 THPT công lập. Tuy nhiên, năm nay, theo báo cáo các trường THCS thì toàn huyện có gần 10% tổng số học sinh không đăng ký thi tuyển sinh vào các trường THPT công lập.

Đây cũng là vấn đề thay đổi theo thực tế nhu cầu xã hội, đáp ứng việc phân luồng đào tạo cho học sinh bậc THPT. Học sinh sẽ căn cứ theo kết quả và năng lực học tập của mình để chọn hình thức học phù hợp, trong đó có nhiều học sinh chọn các trường kết hợp dạy văn hóa và dạy nghề để theo học. Bởi hiện nay, học sinh tham gia học nghề có thể được hưởng chính sách hỗ trợ, khi học xong được công nhận tốt nghiệp cả bằng THPT và bằng đào tạo nghề. Họ có thể tham gia đào tạo tiếp để nâng cao trình độ, hoặc trực tiếp tham gia vào thị trường lao động tại các khu công nghiệp trong và ngoài nước.

Việc học sinh cũng như phụ huynh học sinh chủ động chọn hình thức học sau khi được công nhận tốt nghiệp THCS cũng tác động không nhỏ đến việc thực hiện các chỉ tiêu tuyển sinh của các trường THPT. Trong khi một số trường vẫn giữ được lượng hồ sơ đăng kí đông và tỉ lệ cạnh tranh cao thì vẫn còn một số trường, tỉ lệ học sinh đăng kí chỉ vừa đủ chỉ tiêu giao. Ông Nguyễn Văn Dần, Phó Hiệu trưởng trường THPT Điềm Thụy (Phú Bình) cho biết: Năm học 2019-2020, nhà trường được giao chỉ tiêu 450 học sinh với 10 lớp. Vùng tuyển của nhà trường thuộc 6 xã bên sông Cầu: Nhã Lộng, Nga My, Hà Châu, Úc Kỳ, Thượng Đình, Điềm Thụy. Năm nay, có 506 thí sinh đăng kí thi tuyển vào lớp 10 của trường. Để giúp các em học sinh nắm vững được hình thức tuyển sinh, đặc biệt là các nét mới, nhà trường đã cử cán bộ trực tiếp làm việc với các trường THCS trong vùng tuyển để tuyên truyền hướng dẫn các em học sinh nắm được hình thức tuyển sinh, qua đó, có sự lựa chọn phù hợp sau khi hoàn thành chương trình học lớp 9.

Trong khi đó, với các trường THPT thuộc “tốp đầu” của tỉnh thì công tác tuyển sinh trở nên khó khăn hơn bởi tính chất cạnh tranh cao và lượng hồ sơ đăng kí rất đông. Theo hồ sơ đăng ký, Trường THPT Chuyên Thái Nguyên có 1.010 hồ sơ đăng ký dự thi/390 chỉ tiêu tuyển sinh. Trong đó có gần 400 chỉ tiêu đăng ký nguyện vọng 2 vào Trường THPT Lương Ngọc Quyến. Như vậy, sẽ có sự chuyển dịch lớn học sinh không đủ điều kiện vào Trường THPT Chuyên sang Trường THPT Lương Ngọc Quyến, trong khi chỉ tiêu tuyển sinh vào lớp 10 của Trường THPT Lương Ngọc Quyến năm học 2019-2020 chỉ có 675 học sinh. Điều đó sẽ khiến cho điểm trúng tuyển vào Trường THPT Lương Ngọc Quyến năm nay sẽ khá cao, vì gần 60% học sinh nguyện vọng 2 trường THPT Chuyên chuyển sang. Tương tự như vậy, một số trường THPT trong khu vực thành phố như: THPT Chu Văn An, THPT Gang Thép, cũng sẽ có điểm xét tuyển cao, do lượng học sinh đăng ký nguyện vọng 2 của Trường THPT Chuyên tham gia xét tuyển.

Các thí sinh sau khi hoàn thành bài thi.   Ảnh: Trần Nguyên

Hình thức tuyển sinh mới nên các phụ huynh học sinh cũng khá quan tâm đến việc học của con em mình. Họ tham khảo ý kiến rồi dựa trên kết quả học tập của con để có sự lựa chọn phù hợp. Ông Dương Văn Xuân, xã Úc Kỳ, huyện Phú Bình cho biết: Con tôi học lực chỉ trung bình mà năm nay thi vào lớp 10 có vẻ sẽ khó hơn nên tôi khuyên cháu chọn trường nghề. Vừa học văn hóa vừa có nghề trong tay sau này ra trường đi làm công nhân, phù hợp với điều kiện gia đình cũng như lực học của cháu.

Ông Nguyễn Văn Hưng, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thái Nguyên cho biết: Do có sự chuẩn bị chu đáo từ trước nên việc đổi mới hình thức tuyển sinh không khiến cho giáo viên, học sinh và phụ huynh học sinh bị bất ngờ. Các trường THCS có kế hoạch ôn luyện cho học sinh lớp 9 phù hợp, đảm bảo tiến độ. Hình thức tuyển sinh mới này cũng giúp cho học sinh, phụ huynh học sinh có sự lựa chọn, phân luồng ngay từ đầu để phù hợp với điều kiện thực tế. Sau kỳ thi, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh sẽ tổng hợp, đánh giá và rút kinh nghiệm cho kỳ thi tuyển sinh năm sau được thực hiện tốt hơn.

Minh Khôi