Học thuộc lòng

VNTN - Tốt nghiệp Đại học sư phạm môn văn, ra trường, tôi xin dạy ở một trường cấp 2 (nay gọi là trung học cơ sở). Ông hiệu trưởng đón tiếp tôi vui mừng như vớ được của:

- Hay lắm, đào tạo cấp cao, có bài bản lại xinh gái, môn nào mà chả dạy được. Đã dạy văn hầu như phải dạy thêm môn sử hoặc địa. Có gì đâu, đọc sách, dự giờ vài lần là dạy được. Tôi hiệu trưởng đào tạo môn toán, cô hiệu phó môn sinh hóa, còn chỉ đạo chuyên môn cả trường thì dạy chéo môn là chuyện bình thường.

Trước khi hết thời gian tập sự, cả hiệu trưởng, hiệu phó, tổ trưởng đến dự giờ. Ai cũng khen tôi dạy môn sử tốt hơn cả môn văn, xứng đáng vào biên chế. Thực bụng tôi thấy xấu hổ nhưng được khen thì cứ cho qua, tội gì chả nhận.

Biết đâu cái nhận vơ ấy lại không gây họa. Cũng năm học sau, huyện mở kỳ thi giáo viên dạy giỏi, nhà trường đăng ký cho tôi dạy môn sử với trích ngang: giáo viên dạy giỏi 3 năm cấp trường. Giật mình toát mồ hôi khi nghe công bố. Sợ hãi tôi gặp hiệu trưởng xin rút nhưng ông động viên:

- Cô cứ yên tâm. Trường phải có giáo viên dạy giỏi huyện mới thành trường tiên tiến. Năm nay có 4 người thi môn Sử, cô có phần trội hơn. Ăn chắc trên 60%.

Tôi khóc lóc nói thật sự yếu kém, chẳng qua mấy lần tổ dự giờ tôi đạt vì chịu khó học thuộc lòng giáo án chị tôi dạy ở trưởng bên. Tưởng ông tha cho, nào ngờ ông cười rung cả tóc:

- Thế thì tốt rồi. Tôi sẽ có cách áp dụng đúng năng khiếu của cô.

Hôm sau anh Dũng là cán bộ chuyên môn, phòng giáo dục đến. Anh bảo, sáng mai em lên bốc thăm, được bài nào anh sẽ hướng dẫn cho.

May mắn bài bốc được không khó lắm. Soạn bài xong anh đưa cho tôi và dặn:

- Đây là giáo án chi tiết, em học thuộc xong đọc chậm thử xem mất khoảng bao nhiêu phút, mai anh đưa giáo án tóm tắt, nội dung vấn đáp, nội dung thuyết trình thêm… mỗi phần lại xem thời gian. Xong, anh sẽ xuống dự giờ em dạy thử.

Tôi làm theo và cảm thấy anh quả là bậc cán bộ chuyên môn hơn hẳn tôi một cái đầu. Cứ thế này chắc là sẽ đạt yêu cầu. Tuy vậy tôi vẫn hồi hộp. Dạy giỏi cấp huyện có phải trò đùa đâu.

Đúng giờ, tôi bước lên bục giảng. Nhìn xuống hàng ghế cuối cùng có hai giám khảo trong đó có anh Dũng. Tôi cũng vững tin.

Mặc dù đã thuộc lòng nhưng vì diễn đạt hơi nhanh nên chưa hết giờ đã xong bài, chưa biết nói gì thêm hai phút nữa thì anh Dũng đứng lên:

- Tốt lắm, xin cô giáo hai phút để giám khảo kiểm tra xem học sinh nhận thức đến đâu.

Tất nhiên giờ dạy của tôi đạt loại giỏi, kém người xuất sắc có một điểm. Tưởng đã làm khoán là yên ổn. Nào ngờ hiệu trưởng về công bố tôi được phòng chọn đi thi giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh. Nghe mà choáng váng. Thế này có mà phải cáo ốm đi viện. Anh Dũng điện xuống:

- Yên tâm nhé, vì được giao chọn hai người nên em vào danh sách. Anh sẽ quan tâm.

Bài tôi nhận khó quá. Tôi sợ nhất dạy diễn biến cuộc khởi nghĩa. Nó vừa có số liệu, địa điểm, có cả quá trình, biết phân tích. Những tiết dạy kiểu này tôi đều dạy ào ào cho qua. Anh Dũng lại xuống động viên. Ngoài cách làm như đi thi cấp huyện, anh còn cho tôi thêm hai phần học thuộc là: câu hỏi phát vấn và câu trả lời nhờ cô dạy sử ở trường đăng cai cho học trò học trước. Khó nhất là bản đồ mô tả diễn biến, mới đầu nhìn vào bản đồ tôi rối hết mắt: mũi tên đỏ, mũi tên xanh, mũi tên thẳng, mũi tên cong, mũi vào, mũi ra…Tôi cứ theo bài viết của anh học trước. Lần thứ ba anh mới bảo, mũi tên sẽ ghi bút chì đánh dấu số vào để đỡ nhầm thứ tự. Quả là cách làm hay. Ngồi dưới không thể nhìn thấy nét chì mờ mờ. Tất cả nhuần nhuyễn, giờ dạy tôi vừa đủ công nhận dạy giỏi cấp tỉnh. Anh Dũng quả là chuyên gia luyện thi giáo viên.

Đến bây giờ đã về hưu, là nhà giáo ưu tú, có ai cần hỏi kinh nghiệm tôi vẫn cười và bật mí cho ba chữ “Học thuộc lòng”.

Nguyễn Đình Tân