Giấc mơ

Truyện ngắn. Trinh Nguyên

Dì nguýt dài, ý chừng bảo: “Biết lý sự giỏi rồi, miễn bàn cãi nữa”. Dì hơn San mười tuổi. Năm tuổi và mười lăm tuổi. Năm tuổi vẫn là trẻ con, mười lăm tuổi đã người lớn lắm rồi.

Dì đi làm. Thi thoảng Chị cõng Em sang hàng xóm chơi, San được giao việc trông nhà. San trông nhà còn nóc theo đúng nghĩa đen của câu này, giống như cách trông nhà của dì mười năm trước, khi ông bà ngoại vẫn còn. Trông nhà mà dì chỉ loanh quanh ở sân hay ngoài cổng. Không bao giờ dì dám vào nhà một mình cả. Chính gian giữa là bàn thờ, hình hoa văn rồng phượng trên bát hương khiến dì nổi da gà, nó khiến dì liên tưởng đến ma. Đến bây giờ, dì vẫn bảo San, đứa trẻ nào hư, không nghe lời người lớn sẽ bị con ma bắt đi. Con ma quả thật là rất đáng sợ.

Quát vậy thôi chứ dì cũng mong hai đứa ngồi đó bạn dì. Em thì nhỏ, ngủ biết gì đâu. Chị với San thì dù sao cũng đã mồm ăn, chân chạy, dù lo chưa tới đầu. Ma thấy nhiều người vậy, ắt hẳn sẽ sợ.

Đấy là câu chuyện ngày và đêm của một tháng bố nằm viện. Em quên hẳn sữa mẹ và bện hơi dì. Trộm mụ, Em bụ bẫm như một đứa trẻ đủ sữa và thường xuyên được bổ sung Pediasure như bọn trẻ bây giờ. Dì trở thành trụ cột tự lúc nào.

Mọi thứ quay trở lại như đã được lập trình, trừ nửa bàn tay trái của bố.

Ruộng thì nhiều mà không có giống tốt, không có phân gio, không có thuốc trừ sâu nên cấy hơn mẫu mà nhà vẫn chẳng đủ ăn. Cắm mạ xuống xong là bỏ đấy, mẹ lên rừng, rừng cách nhà chừng ba tiếng đi bộ leo núi đá. Rừng gần xóm Khuôn Vạc của người Dao. Khi thì đi mót sắn, mùa hè thì đi lấy măng nứa, mùa đông xuân thì đi lấy măng vầu, gần Tết thì đi cắt lá dong, bán lấy tiền đong gạo. Dì thay mẹ chăm lo mọi việc trong nhà. Bố chỉ ba việc luân phiên nhau lặp lại: say, chửi và đánh. Cứ nghe tiếng nói to to ở đầu ngõ thì dù đang chơi ở đâu, dù con ma rồng phượng trên bát hương có đáng sợ đến thế nào đi chăng nữa, San vẫn bất chấp tất cả mà phi vào trong buồng tối, chui thật sâu vào trong gầm giường. Còn dì sẽ lảng đi đâu đó. Góc buồng là chiếc bồ đựng thóc đan bằng nứa. Lũ mọt trong bồ ấy chắc cũng phải có đến vài tập đoàn, thi thoảng tiếng kẽo kẹt của nó lại khiến San liên tưởng tới con ma. Dù thế, con ma ấy cũng không đáng sợ bằng con ma men của bố. Cả bốn dì cháu cùng chung nỗi sợ những con ma, hữu hình và vô hình.

- San, chào chú rể đi con.

Con ma - dượng - thằng câm trôi tuồn tuột vào giấc mơ của San. Những giấc mơ không màu? Hay những mảng màu vỡ vụn?

Mẹ vẫn nghe kể về lời nguyền của ông Tài Thăng, người Dao xóm Khuôn Vạc: “Ai ăn trộm chanh nhà ông, chỉ cần một quả thôi mà bị bắt được thì bị chặt một ngón tay hoặc phải lấy thằng câm làm chồng, nếu không ông sẽ thả thuốc độc cho cả họ nhà người đó chết”. Nhưng cơn khát nước do mải lấy măng cả ngày khiến mẹ không cầm lòng được. Mẹ hái một quả vừa lúc ông Tài Thăng đi tới. Lời nguyền dứt khoát phải thực thi. Người Dao nói là làm. Mẹ không thể bị chặt một ngón tay. Đương nhiên mẹ cũng không thể lấy thằng câm, vì mẹ còn có chồng, có ba đứa con. Mẹ bị giữ lại cho đến khi dì được đưa vào thay thế trong buổi chiều hôm ấy. Đương nhiên là pháp luật năm chín lăm có thể can thiệp cuộc hôn nhân này nhưng nỗi sợ thuốc độc sẽ sát hại cả họ khiến dì chấp nhận tất cả.

Một năm dì ra ba lần, một lần vào ngày giỗ ông ngoại, một lần vào ngày giỗ bà ngoại và một lần vào dịp Tết Nguyên Đán. Từ ngày lấy chồng, không bao giờ dì được ngủ qua đêm ở nhà San.

Nhưng San thì biết hết.

Trong nhà, bố chồng là người quyết định tất cả. Mẹ chồng chỉ việc cun cút nghe theo. Dượng câm bị hất ra khỏi mọi quyết định trong nhà. Câm thì làm được gì, lại còn đần độn nữa. Mẹ chồng làm một cái bóng. Dì làm một cái bóng. Đi lấy măng, đi làm rẫy, đi tra mố,… hai cái bóng bầu bạn nhau trong mọi công việc. Mấy lần dì toan bỏ đi nhưng nỗi ám ảnh cả dòng họ sẽ bị chết bởi thuốc độc khiến dì khựng lại. Mà cả dòng họ thì cũng đâu có nhiều. Nhà ông ngoại có hai anh em trai, mồ côi cha mẹ từ rất sớm, quê tận Hưng Yên. Lớn lên, hai người chia hai ngả, làm dân khai hoang. Ông ngoại lên Việt Bắc. Em trai ngược Tây Bắc. Ông ngoại sinh được có hai người con gái. Ông bà ngoại mất cùng năm dì mười lăm tuổi. Bỏ đi căn nhà tạm bợ, dì về sống với chị gái. Mười năm sau khi về ở chung với gia đình San thì xảy ra việc lời nguyền với quả chanh. Gọi là họ cho to, chứ chỉ có gia đình San thôi. Cái chính là dì thương chị gái và ba đứa cháu, nhất là Em. Bị thả thuốc độc, Em sẽ sùi bọt mép ra, đau đớn, quằn quại rồi chết dần, chỉ nghĩ thôi dì đã thấy rùng mình, đứt từng khúc ruột. Nếu đã là chủ ý, người thả thuốc độc có thể thả bất kỳ lúc nào. Thế nên dì tự nguyện lấy dượng câm.

Cạnh nhà có một cái khe, thực ra là lớn hơn cái khe một chút, nhưng nếu gọi là suối thì nó hơi nhỏ. Rìa khe có một phiến đá to cỡ hơn nửa cái giường, nhô cao, mặt phiến đá bằng phẳng. Dì hay ra đó ngồi, im lặng hoặc tâm sự vui buồn với phiến đá. Tâm sự với San thì chỉ được phần nào thôi, thời gian ít ỏi quá. Chỉ có phiến đá là kiên nhẫn lắng nghe, nâng đỡ dì. Dượng và phiến đá, không bao giờ nói gì cả nhưng đều yêu thương dì vô điều kiện.

- Chị dâu không có quyền. Ma nhà này đã nhận nó. Nó sống làm người nhà này, chết là ma nhà này. Nếu nó mà ra, tôi sẽ thả thuốc độc cho cả họ nhà nó chết.

Dì có thai. Được hơn tháng thì dì bị ra huyết, đau bụng quằn quại. Chú chồng với dượng cho dì lên võng, mỗi người một đầu đòn, khiêng ra viện. Chửa ngoại dạ con. Dì bị u nang buồng trứng, để bảo toàn tính mạng, bác sĩ quyết định cắt cả hai buồng trứng. Dì mất khả năng sinh con.

Chỉ qua đỉnh Đèo Đất, qua Đèo Bạc, rồi qua đỉnh Lân Mu thôi, trong suy nghĩ của mẹ chồng, sẽ là một cuộc sống khác, với dì. Cuộc sống đẹp. Cuộc sống đa sắc màu. Nếu một màu, cuộc sống đó chỉ màu hồng.

Dì sống với người Dao, ăn ở với người Dao, mặc quần áo của người Dao, nói tiếng của người Dao. Giờ dì đã là một người Dao chính hiệu rồi. Mẹ chồng cũng thân cô thế cô. Dì bỏ đi sao đành. Hai cái bóng, cần nương tựa vào nhau.

Giờ, với dì, cả với San, hình ảnh lưỡng long chầu nguyệt in trên mỗi bát hương không còn khiến hai người sợ nữa. Nó chỉ là sự nhắc nhở về tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên đã có từ ngàn đời của cha ông ta, nhắc nhở dì và San, dù bận bịu nơi rừng núi hay bon chen nơi phố thị vẫn nhớ về nhà ít nhất là bốn ngày trong một năm, nhằm ngày giỗ ông bà nội, ông bà ngoại. Hình ảnh bố say rượu cũng không còn khiến hai dì cháu sợ nữa. Giờ nó gợi lên trong hai nguời nỗi thương cảm, sự tủi thân, một chút buồn, pha chút oán hờn và sự xấu hổ, ... Một cảm giác khó gọi tên. Một cảm giác không màu. Hay những mảng màu vỡ vụn?