Gang thép Thái Nguyên “nóng” nghị trường

VNTN - Từng gây tranh luận từ phiên thảo luận về kinh tế - xã hội, Dự án mở rộng giai đoạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên không chỉ xuất hiện trở lại mà còn "nóng" trong các phiên chất vấn của Quốc hội.

Tuần làm việc thứ hai (từ 29/10 đến mùng 2/11) Quốc hội đã có ba ngày chất vấn rất sôi nổi với 135 đại biểu Quốc hội đặt câu hỏi chất vấn, 77 lượt đại biểu tranh luận. Và hiếm khi một dự án cụ thể lại được đại biểu nói đến trong cả chất vấn, tranh luận, rồi cả Bộ trưởng Bộ Công Thương và Thanh tra Chính phủ đều phải lên tiếng như thế.

Nguyên nhân đầu tiên phải kể đến là vì Dự án mở rộng giai đoạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên có tên trong 12 đại dự án thua lỗ ngàn tỷ của ngành công thương, kế đến là tiến độ xử lý được cho là chậm trễ, rồi sự phức tạp của những vấn đề liên quan, sự thiếu vắng một số thông tin quan trọng khiến đại biểu sốt ruột.

Đại biểu Nguyễn Tiến Sinh (Hoà Bình) tranh luận về dự án mở rộng giai đoạn 2 Công ty Gang Thép Thái Nguyên

Mở rộng giai đoạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên là dự án đầu tư xây dựng dở dang, được khởi công từ tháng 9 năm 2007 nhưng đã phải tạm dừng thi công từ quí I năm 2013 đến nay.

Lên tiếng về dự án này tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội sáng 27/10 của Quốc hội, ông Hoàng Văn Hùng, Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên cho biết , tính đến thời điểm 31/5/2018, Công ty Cổ phần Gang Thép Thái Nguyên - chủ đầu tư dự án đã phải trả gốc và lãi là 1.313 tỷ đồng. Từ đầu năm 2017 đến nay, mỗi tháng công ty phải trả cho ngân hàng khoảng 47 tỷ đồng. Vì thế, đại biểu Hùng phản ánh sự sốt ruột của cử tri về tiến độ quá chậm khi xử lý dự án này, cử tri tha thiết đề nghị Chính phủ chỉ đạo thực hiện ngay việc thoái vốn nhà nước để công ty còn có cơ hội chủ động kêu gọi nhà đầu tư hợp tác với công ty chủ động xử lý giai đoạn 2.

Tranh luận ngay sau đó, đại biểu Nguyễn Thanh Hồng (Bình Dương) cho rằng việc thoái vốn cần hết sức thận trọng, bởi nếu thoái vốn, cổ phần hóa không tốt thì sẽ thất thoát tài sản nhà nước.

Phiên chất vấn chiều 31/10, đại biểu Nguyễn Tiến Sinh (Hoà Bình) khi đánh giá tiến độ xử lý các dự án thua lỗ ngành công thương còn khá chậm đã nhấn mạnh hai chữ "đặc biệt" đối với Dự án mở rộng 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2. Ông Sinh nói: "Theo văn bản kết luận của Phó thủ tướng Vương Đình Huệ thì dự án này phải thoái vốn tại quý I/2018. Tuy nhiên, nay đã bắt đầu bước vào quý IV và việc thoái vốn vẫn chưa được triển khai thực hiện. Tôi đề nghị Bộ trưởng cho biết lý do sự chậm trễ ở đây là gì. Có lợi ích nhóm trong việc cố tình để kéo dài quá trình thoái vốn tại doanh nghiệp này không và để trục lợi hay không", đại biểu Sinh chất vấn.

Trả lời đại biểu Sinh, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh đã xác nhận dự án Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2 đang chậm so với tiến độ chung trong tổng thể 12 dự án, là do có rất nhiều vấn đề phức tạp. Liên quan đến việc thoái vốn ra khỏi Tổng công ty Thép, Bộ trưởng khẳng định Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt. Tuy nhiên, qua quá trình thực hiện theo quy định của pháp luật lại vướng những vấn đề mới, trong đó có liên quan đến phần cam kết bảo lãnh của Tổng công ty Thép đối với Công ty gang thép Thái Nguyên trong dự án Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2, với khoản vay hơn 1.800 tỷ của Viettinbank.

Bộ trưởng lý giải, nếu tiến hành thoái vốn thì sẽ gây thiệt hại lớn cho tài sản của nhà nước vì Tổng công ty Thép đã cam kết 100% bảo lãnh cho khoản vay này đối với dự án. Chính vì vậy phải giải quyết cho xong khoản giải chấp đối với bảo lãnh của Tổng công ty Thép đối với dự án Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2 thì mới có thể tiến hành thoái vốn một cách có hiệu quả.

Người đứng đầu ngành công thương cũng quả quyết, trong Ban chỉ đạo của Chính phủ cũng như của Bộ Công Thương, không có lợi ích nhóm trong bất kỳ hoạt động nào về xử lý những vướng mắc, tồn tại của những dự án này.

Tranh luận lại, đại biểu Sinh vẫn nhấn mạnh rằng, đối với dự án Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2, dù là có khó khăn nhưng nếu càng để lâu thì tình trạng thiệt hại và khó khăn lại càng gia tăng. Cả về tranh chấp đối với các nhà thầu EPC và cả việc khó khăn cho chủ đầu tư và đặc biệt là đời sống của gần 5 nghìn công nhân gang thép Thái Nguyên. Đại biểu Sinh "đề nghị bộ trưởng hết sức quan tâm về nội dung này."

Vị đại biểu Hoà Bình cũng đề nghị Chủ tịch Quốc hội dành thời gian để cho Bộ trưởng Bộ Công an, Tổng thanh tra Chính phủ trả lời thêm về vấn đề tiến độ xử lý sai phạm xảy ra tại 12 dự án để thuận tiện cho đại biểu Quốc hội và nhân dân tham gia giám sát về hoạt động xử lý các hành vi vi phạm.

Trả lời đại biểu Sinh, chiều 1/11 - phiên chất vấn cuối cùng tại kỳ họp này của Quốc hội, Tổng thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái cho biết dự án cải tạo và mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Công ty gang thép Thái Nguyên nằm trong số các dự án mà Ban Chỉ đạo Trung ương phòng, chống tham nhũng theo dõi và chỉ đạo. Thanh tra Chính phủ đã tiến hành thanh tra và đến giai đoạn hiện nay đã có dự thảo kết luận thanh tra, dự thảo đang tiếp tục hoàn thiện để báo cáo với Chính phủ, báo cáo với Ban Chỉ đạo Trung ương phòng, chống tham nhũng. Khi được thống nhất, Thanh tra Chính phủ sẽ công bố kết luận này trong thời gian sớm nhất.

Đầu kỳ họp này, báo cáo của Chính phủ về xử lý các dự án thua lỗ ngành công thương gửi Quốc hội cho biết, trong số 4 dự án, doanh nghiệp được Thanh tra Chính phủ chuyển hồ sơ sang Bộ Công an do trong quá trình thanh tra đã phát hiện ra một số dấu hiệu vi phạm pháp luật có Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên.

Trúc Bạch