“Duyên núi”, sáng trong vẻ đẹp miền sơn cước

Tìm hiểu tác phẩm nghệ thuật

VNTN - Tác phẩm “Duyên núi” của NSNA Chu Quang Phúc (Vĩnh Phúc) đoạt Huy chương Bạc tại Triển lãm Ảnh Nghệ thuật toàn quốc lần thứ 25 (năm 2008). Dẫu đã qua nhiều năm, nhưng không phải bởi thời gian mà người xem lãng quên một chân dung thiếu nữ H'Mông miền sơn cước. Đúng như cái tên “Duyên núi” mà tác giả đã đặt cho tác phẩm, với cái nhìn giản dị, đôi mắt như “biết nói” đã chạm đến từng tế bào cảm xúc người xem.

Điều khiến tôi thích thú với “Duyên núi”, là vì mới gần đây được nghe tác giả kể lại sự ra đời của tác phẩm này. Ấy là trong chuyến anh đi sáng tác ở một số tỉnh miền núi phía Bắc vào tháng 3 năm 2007, tại bản vùng cao huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái. Nhân vật trong ảnh tên là Giàng Thị Pãng. “Pãng”, tiếng Mông nghĩa là hoa rừng. Khi phát hiện một cô gái H'Mông tuổi trăng tròn ngồi bên khung dệt vải lanh truyền thống trước hiên nhà, anh bước đến và trong đầu đã có ý định chụp chân dung đặc tả. Vì thế đã lấy sẵn các thông số kỹ thuật như ISO, tốc độ, khẩu độ, cho chiếc Canon EOS 20, phần chỉnh nét là chế độ auto. Khi bước lại gần anh giơ tay chào bằng tiếng Kinh: “xin chào”. Cô gái quay lại và cất tiếng (chao). Lạ thật, người H'Mông nơi đây hầu như ai cũng biết nói tiếng Kinh. Rồi cô ta vội thẹn thùng đưa tay lên che miệng, nét đáng yêu chính là bởi ngón tay cái muốn che thêm cả vành mũi, làm cả bàn tay như chuyển động. Anh chỉ kịp chụp được hai ảnh vì thời điểm gần nhau quá nên không khác gì nhau. Và cái tên “Duyên núi” đã hình thành ngay lúc đó.

Chụp ảnh chân dung đời thường các thiếu nữ, luôn luôn có một sức hút mạnh mẽ với các nghệ sĩ nhiếp ảnh. Tác phẩm “Duyên núi” được Nghệ sĩ nhiếp ảnh Chu Quang Phúc cắt cúp khá chặt, lược bỏ đi những thứ không cần thiết ở bối cảnh. Tác giả sử dụng sắc độ ảnh đen trắng càng tăng thêm mức “tinh luyện”. Với kiểu chụp chân dung đặc tả, ánh mắt nhân vật có đường dẫn hướng ngoại tới người chụp, đã đem lại sự giao thoa tình cảm giữa nhân vật với người xem ảnh. Chất lượng ảnh rõ nét từng chi tiết. Ở gương mặt nhân vật, người xem còn nhìn thấy được làn da sạm nắng miền sơn cước. Có rất nhiều ảnh chụp chân dung thiếu nữ, song việc phát hiện đề tài, nhân vật điển hình và ghi lại được cái thần, cái sắc hút mắt người xem, thì lại còn tùy thuộc nhiều ở cá tính sáng tạo của mỗi người cầm máy. Và với “Duyên núi”, tác giả Chu Quang Phúc đã giữ lại được “khoảnh khắc vàng”, xứng đáng là một tác phẩm vượt thời gian về vẻ đẹp sáng trong của người con gái miền sơn cước.

Tiến Thành