Đuổi theo cái đẹp trong ảnh, sự diệu kì lộ ra

Để nhìn nhận về một người phụ nữ, không phải tự dưng thiên hạ lại chủ tâm quan sát đến việc ứng xử của cô ấy mỗi khi gặp những trở ngại, khó khăn trong cuộc đời. Cũng chẳng phải tự nhiên, người ta liệt phụ nữ thuộc “phái yếu”, một khi đã yếu, thường luôn đồng hành với những nín nhịn, chịu thua thiệt và dễ bị tổn thương…

Sinh năm 1959, là người Hà Nội, Minh Hải có đời sống căn cơ vững chãi, khi có mẹ là anh hùng trong đội nữ du kích Hoàng Ngân. Cha chị là Thiếu tướng Nguyễn Như Thiết, Tư lệnh Quân khu 3, thời chống Pháp ông nổi tiếng với biệt danh: “Hùm xám đường 5”. Ngay từ nhỏ Minh Hải được chiều chuộng yêu thương, được học hành tử tế. Giỏi giang và bản lĩnh như là món quà tự nhiên cô được thừa hưởng từ thân phụ và thân mẫu của mình. Sau này khi đã là một cô giáo, Minh Hải lại càng có ý thức hơn để dạy dỗ các con mình làm sao giữ được nền nếp cha ông.

Rồi cái thời đoạn đất nước đầy khó khăn, cuộc sống của viên chức và người lao động cứ mãi eo hẹp, chật vật, như để hưởng ứng lời khích lệ của người đứng đầu đất nước khi ấy “Hãy tự cứu mình, trước khi trời cứu”, với vốn kiến thức chắp vá về kinh doanh, Minh Hải theo bạn bè lao vào chốn thương trường đầy sự cám dỗ và khắc nghiệt. Va đập với những hơn thua - được mất, thời gian căng giãn tạo nên độ mòn mỏi cho mọi loại vật liệu, nó không còn là phép thử đối với sự bền bỉ, tài trí của một ai.

Người đàn bà xinh đẹp, mạnh mẽ ấy một ngày kia bỗng dưng như nhành liễu bị gió thốc tứ bề, chắn che kiểu gì cũng thấy bị trầy xước. Khi cái lạnh nhân thế ào ạt đến, tưởng rồi nó sẽ cộng hưởng để đè bẹp dũng khí của cô. Nhưng trời cao vốn rộng lượng, chẳng bao giờ khép hết mọi đường sống của một người tử tế, nên đã đặt cái nút bấm của chiếc máy ảnh vào đầu ngón tay của người vốn dĩ lượn sóng tài hoa… Thiên nhiên dẫn dụ một tâm hồn ưa khám phá, chỉ mới quan sát đôi chim nhỏ khi tỏ tình, xây tổ, ấp trứng và nuôi con…, những khuôn hình của gần một tháng chụp cặp chim bố mẹ bận bịu quanh cái tổ đã cuốn hút tâm trí cô. Vẻ đẹp của ánh mắt, của nụ cười Minh Hải đã tươi mềm trở lại, nó như hòa vào những điểm sáng chấp chới lọt qua đôi cánh chim vẽ ra hàng trăm, hàng ngàn bông hoa bung nở trên nền xanh ảo nhòa của lá và của trời. Minh Hải đến với nhiếp ảnh, tự nhiên tựa tiếng chim trong nắng xuân.

Như bừng tỉnh, như chạy đua để bù lại thời gian đã mất, người ta không còn ngạc nhiên, khi thấy Minh Hải có mặt ở hầu khắp những “điểm nóng” mà giới nhiếp ảnh quan tâm. Không tiếc tiền của để sắm thiết bị thích ứng với đề tài mình theo đuổi, không nề hà để học hỏi bạn chơi giàu kinh nghiệm hơn, chỉ sau một thời gian ngắn, những bức ảnh Minh Hải trình làng đã thuyết phục ngay cả nhóm người có chuyên môn sâu và khó tính nhất.

Trên trang facebook cá nhân, bạn bè thấy Minh Hải vừa mới xúng xính trong bộ đồ của một nữ du mục cạnh túp lều người Mông Cổ; rồi lại xuất hiện kềnh cang với trang phục của người Eskimo vùng Siberia; thời gian sau chợt thấy ấm lòng - khi nhìn Minh Hải giữ lá cờ Tổ quốc vẫy theo gió trên tảng băng ở Châu Nam Cực… Bất kể ở đâu, trên sa mạc Sahara, hay hòa trong vũ điệu cùng những người Phi Châu, trên khuôn mặt của Minh Hải luôn đính theo nụ cười ngập tràn sự thỏa mãn. Người ta không thể nhận ra: Minh Hải đang chìm vào thực tại nơi mình đến, hay mụ mẫm ẩn vào cảnh quan thiên nhiên đang bày ra trước mặt. Minh Hải đánh đu cùng chiếc máy ảnh với khao khát để được cùng trải nghiệm, chứ không chỉ là đi săn ảnh đơn thuần.

Tham gia sinh hoạt trong CLB nhiếp ảnh Chiến sĩ, rồi CLB Phụ nữ với Di sản… Minh Hải cũng muốn thử xem những khám phá của mình đang nằm ở đâu trong mặt bằng chung của giới ảnh. Lần đầu tham gia dự thi, cô đoạt ngay Huy chương Đồng của cuộc triển lãm “Phụ nữ với cuộc sống 2021”. Cũng trong năm 2021 Minh Hải được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tặng Bằng khen vì đã có nhiều thành tích đóng góp vào thành công của triển lãm “Di sản Văn hóa Danh thắng Việt Nam & Sản phẩm thủ công truyền thống” tại Ninh Bình.

Được đà, cô tham gia vào tất cả các cuộc thi mà bạn bè giới thiệu. Người ta thấy Minh Hải như bén duyên với những vòng hoa trên cổ ở các cuộc triển lãm từ cấp tỉnh, cấp khu vực, rồi cấp trung ương và quốc tế. Ngày khai mạc triển lãm quốc gia Biển đảo quê hương năm 2023, Minh Hải đang chụp ảnh ở Nam Cực. Khi được bạn bè báo tin mình đoạt Huy chương Đồng của cuộc thi, cô đã trào những giọt nước mắt ấm áp vì niềm vui và cả vì nỗi nhớ quê hương. Một lần tôi từng hỏi: Đã gặt hái thành công rồi, Minh Hải có còn tiếp tục lặn lội thức khuya, dậy sớm đi chụp ảnh nữa không? Cô nhìn tôi với ánh mắt đầy ngạc nhiên rồi trả lời: “Còn chứ! Em vẫn đi và vẫn chụp, mặc kệ người ta có tổ chức những cuộc thi nữa hay không!”.

Sắp tới nhân ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10/2024, Minh Hải lại tiếp tục mở triển lãm ảnh cá nhân tại Bảo tàng Phụ nữ (36 Lý Thường Kiệt, Hà Nội). Cuộc triển lãm nhìn trước thấy sẽ thành công, không phải chỉ do sự tháo vát của chủ nhân phòng ảnh, mà nhờ chủ yếu vào chất lượng của từng tác phẩm được trưng bày.

Khi viết về Minh Hải, tôi thực tâm không có ý ngợi ca một nữ nhiếp ảnh tài hoa và nhiệt huyết. Tôi chỉ đang định vị một suy tưởng phảng phất tính duy tâm, rằng giữa con người và nghề nghiệp phải chăng có mối tương giao kiểu như “duyên hợp”? Nhiếp ảnh đã bỏ bùa Minh Hải, hay Minh Hải đã phải lòng nhiếp ảnh (?). Đó hẳn sẽ là một câu hỏi không có lời kết bởi nó luẩn quẩn và lẩn thẩn. Còn giả như chẳng có ma lực nào xui khiến đôi bên, thì Minh Hải đã phát huy tổng lực tính nhạy bén đầy bản năng của phái nữ, khi định mệnh chỉ một lần lướt qua để trao tặng nghiệp nhiếp ảnh cho mình.

Nhiếp ảnh vốn đồng hành, lưu giữ và chắp cánh cho cái đẹp thì ai cũng biết. Nhiếp ảnh còn có khả năng cứu rỗi và như người bạn tri kỷ luôn bên cạnh để chữa lành vết thương lòng. Triển lãm của Minh Hải lần này là sự giãi bày, vẻ lộng lẫy của tự nhiên được tãi rộng trong từng khuôn hình mở, cá tính được bộc lộ qua mỗi lần bấm máy và thế giới của cái đẹp đầy quyến rũ hẳn sẽ khiến người xem cảm nhận ra, nhưng lại không biết nó khởi nguồn từ đâu…

Chúc Minh Hải thành công và nụ cười đẹp luôn nở trên môi!

Vũ Kim Khoa

Ảnh: Minh Hải