Dư âm bầu cử

VNTN - Sau khi Tổng thống Mỹ Barack Obama về nước, mối quan tâm về cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ mới tạm thời bị gián đoạn khi ông Obama ở Việt Nam lại được hâm nóng một chút trong dư luận.

Nhất là, theo thông tin từ kết quả kiểm phiếu sơ bộ bầu cử đại biểu Quốc hội thì có nhiều khả năng sẽ không bầu đủ 500 đại biểu như dự kiến.

Tại phiên họp thứ 48 ngày 25/5 - 3 ngày sau bầu cử  -  Ủy ban Thường vụ quốc hội đã nghe Hội đồng bầu cử quốc gia báo cáo sơ bộ kết quả bầu cử đại biểu Quốc hội khóa 14 và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016-2021.

Tuy nhiên, đây là nội dung họp kín, không có sự tham dự và đưa tin của báo chí.

Trước đó, thông tin công khai tới báo chí được tập hợp vào lúc 22h ngày 22/5 cho thấy số cử tri đã tham gia bỏ phiếu trong cả nước đạt 98,79%.

Trong 47/63 tỉnh, thành phố có tỷ lệ cử tri tham gia bỏ phiếu đạt từ 99% trở lên có tỉnh Thái Nguyên với  99,60% cử tri đã thực hiện quyền bầu cử cử công dân. Thấp nhất trong cả nước là tỉnh Nam Định với tỷ lệ cử tri tham gia bỏ phiếu đạt 93,45%.

Hội đồng bầu cử quốc gia đánh giá, nhìn chung, không khí dư luận trong nhân dân đều tốt, cử tri phấn khởi, tin tưởng vào sự thành công chung của cuộc bầu cử. Cả nước không có tình huống phát sinh phức tạp nào cần phải xin ý kiến Hội đồng bầu cử quốc gia giải quyết.

Hai chữ thành công được nhìn nhận trên cơ sở tỷ lệ cử tri đi bầu cao như đã nói ở trên. Nhưng, con số này có ý nghĩa đến đâu còn cần một sự minh định về tỷ lệ đi bầu hộ, bầu thay vốn khá phổ biến tại các cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội ở Việt Nam. Và cũng còn cần tính đến mức độ quan tâm thực sự của những người được trao lá phiếu. Bởi, không ít cử tri trực tiếp đi bầu cũng không thể nào nhớ được hết danh tính các ứng viên đại biểu Quốc hội (từ 4 đến 5 người ở mỗi đơn vị bầu cử) chứ chưa nói đến những thông tin về họ.

Vì, bên cạnh các ứng viên đại biểu Quốc hội, cùng ngày hôm đó cử tri còn lựa chọn từ hơn chục vị khác để bầu làm đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp. Trong khi, đa số cử tri chưa một lần được tiếp xúc với các vị ứng cử viên đó. Bức ảnh chân dung cỡ 3x4 cùng vài dòng lý lịch trích ngang, cho dù được gửi đến tận từng gia đình thì cũng không thể nào có đủ thông tin để chọn người lo việc nước.

Việc tiếp xúc cử tri để vận động bầu cử với diện quá hẹp (có nơi chỉ diễn ra trong ba buổi, mỗi buổi vài trăm cử tri) tại một số tỉnh phía Bắc đã khiến một số ứng viên đại biểu Quốc hội băn khoăn, khi mà ở một số tỉnh phía Nam số buổi tiếp xúc có thể nhiều gấp gần chục lần, tất nhiên số lượng cử tri được thấy mặt, được nghe những người ứng cử nói về chương trình hành động nếu trúng cử cũng đông hơn rất nhiều.

Cử tri thấy những người có thể đại diện cho mình ở cơ quan quyền lực cao nhất của Nhà nước quá “lạ” cũng có thể là một trong nhiều lý do khiến đến khả năng không thể bầu đủ 500 vị đại biểu theo dự định, như đã nói ở trên.

Việc các ứng viên Trung ương được giới thiệu về các địa phương ứng cử nhưng không đủ số phiếu thuận của 50% cử tri cũng đã từng xảy ra khi bầu Quốc hội khoá 13. Và lần này, chắc cũng không còn là cá biệt.

Theo Hội đồng bầu cử quốc gia thì cả 870 ứng viên đều đủ tiêu chuẩn để bầu, còn chọn ai là quyền cử tri. Nhưng, cử tri một số nơi đã không chọn đủ số đại biểu họ được chọn.

Chẳng hạn, thành phố Cần Thơ  nơi Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân ứng cử - được bầu 7 đại biểu, nhưng kết quả chỉ có 5 vị trúng cử. Cần Thơ đã đề nghị Hội đồng bầu cử quốc gia cho được tiến hành bầu thêm hai đại biểu và đã được chấp thuận. Như vậy, ngày 29/5 (Chủ nhật) thành phố trung tâm Đồng bằng Sông Cửu Long lại thêm một lần bầu cử.

Cũng bầu thiếu một đại biểu, Sóc Trăng cũng đã báo cáo cáo Hội đồng bầu cử quốc gia xem xét quyết định việc bầu bổ sung cho đủ số lượng 7 người.

Chiều 26/5, một số tỉnh cũng đã công khai kết quả bầu cử, và theo thông tin sơ bộ thì bên cạnh Cần Thơ, Sóc Trăng, một số địa phương khác cũng bầu thiếu số lượng đại biểu Quốc hội.

Tổng thư ký Quốc hội, Chánh Văn phòng Hội đồng bầu cử quốc gia, ông Nguyễn Hạnh Phúc giải  thích, theo luật thì chậm nhất trong 7 ngày, Ủy ban bầu cử các tỉnh phải báo cáo kết quả về Hội đồng bầu cử quốc gia.

Và khi kết quả bầu cử trên cả nước được công bố, mức độ thành công của cuộc bầu cử lần này mới có thể được “đo đếm” rõ ràng hơn nữa.

Sáng 22/5, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sau khi thực hiện quyền công dân qua lá phiếu đã bày tỏ mong muốn tất cả các vị đại biểu tham gia ứng cử lần này được bầu làm đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp sẽ hết lòng vì nước, vì dân.

Vĩnh An