Đầu tư hạ tầng KCN: Cơ chế linh hoạt

VNTN - Thu hút đầu tư hạ tầng khu công nghiệp (KCN) từ lâu là bài toán khó đối với Thái Nguyên. Thực tế cho thấy, doanh nghiệp (DN) đầu tư thành công chưa nhiều, trong khi không ít đơn vị trầy trật để chậm tiến độ hoặc bỏ dở dự án. Trường hợp của Công ty CP Đầu tư APEC hay DN Lệ Trạch là điển hình cho sự thất bại trong đầu tư hạ tầng KCN tại Thái Nguyên. Trong bối cảnh ngân sách khó khăn, DN đầu tư hạ tầng yếu kém, một phương án tối ưu để cải thiện tình hình chính là vận dụng linh hoạt cơ chế.

Sau thành công của Công ty CP Đầu tư Yên Bình với Dự án hạ tầng KCN Yên Bình diện tích 400ha, thu hút được nhà đầu tư lớn là Samsung, điều đáng buồn là không có nhà đầu tư hạ tầng nào đủ năng lực tham gia, trong khi nhu cầu thu hút đầu tư vốn FDI vào các KCN của tỉnh ngày càng lớn. Với vai trò tham mưu phát triển các KCN, Ban Quản lý (BQL) các KCN tỉnh đã mạnh dạn đề xuất với tỉnh cho phép được đứng ra cáng đáng nhiệm vụ này. Lúc đầu, đề xuất bị phản đối bởi những hoài nghi liệu có “vừa đá bóng vừa thổi còi”? Nhưng trên thực tế, điều này không chỉ phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành mà còn giải được bài toán khó với tỉnh về xây dựng hạ tầng KCN hút luồng đầu tư mới. Do vậy, năm 2012 UBND tỉnh đã quyết định giao cho BQL các KCN làm chủ đầu tư Dự án hạ tầng KCN Điềm Thụy A, diện tích 180ha, với tổng mức đầu tư 1.417 tỷ đồng. Đây được xem là dự án thí điểm, thành công hay thất bại còn chưa rõ, nên việc triển khai dè dặt là điều dễ hiểu. Bởi thế, tỉnh chỉ cấp 2,4 tỷ đồng kinh phí hỗ trợ bồi thường giải phóng mặt bằng và xây dựng kết cấu hạ tầng KCN.

KCN Điềm Thụy khu A do BQL các KCN tỉnh triển khai đầu tư hạ tầng theo cơ chế “ứng tiền thuê hạ tầng nộp một lần”

Trao đổi với chúng tôi, ông Phan Mạnh Cường, Trưởng BQL các KCN tỉnh chia sẻ: Đó là thách thức lớn đối với chúng tôi, nhưng “cái khó ló cái khôn”. Sau khi nghiên cứu, phân tích và vận dụng cơ chế chính sách, Ban đã mạnh dạn đề xuất với tỉnh cho phép sử dụng toàn bộ tiền ứng trước thuê đất có hạ tầng 1 lần (50 năm) của nhà đầu tư thứ cấp để tập trung giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng thay vì tiền thuê đất hàng năm như thông thường. Sau khi được tỉnh chấp thuận, nhà đầu tư đồng tình, BQL đã triển khai ngay cơ chế này tại KCN Điềm Thụy. Đáng mừng là điều đó đã mang lại kết quả ngoài mong đợi. Đại diện Công ty ALuko Hàn Quốc - một trong những đơn vị thuê hạ tầng đầu tiên tại KCN Điềm Thụy - cho hay, đây là cách làm mang lại hiệu quả kép, vừa giúp cải thiện môi trường đầu tư cho tỉnh vừa tạo điều kiện để nhà đầu tư sớm có mặt bằng và hạ tầng thực hiện các dự án.

Tìm hiểu cụ thể, chúng tôi được biết, từ việc vận dụng linh hoạt cơ chế “ứng tiền thuê hạ tầng nộp một lần”, BQL đã huy động được trên 1.500 tỷ đồng từ các nhà đầu tư. Và chỉ sau gần 2 năm, BQL đã thực hiện xong nhiệm vụ bồi thường giải phóng mặt bằng cho 180ha đất trong KCN, 13ha đất tái định cư và xây dựng hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đáp ứng được yêu cầu của nhà đầu tư và người dân trong vùng dự án. Từ năm 2013 đến nay, sức hút đầu tư vào KCN này đã đạt kỷ lục với tỉ lệ lấp đầy 100%, tức là có 76 dự án được đầu tư vào KCN. Số vốn đăng ký kinh doanh của DN FDI tại KCN tăng từ 11 triệu USD lên 989 triệu USD, hàng năm đóng góp đáng kể vào giá trị sản xuất công nghiệp, giá trị xuất khẩu và ngân sách của tỉnh.

Từ thành công với Dự án đầu tư hạ tầng KCN Điềm Thụy, BQL đã tạo được niềm tin để tiếp tục được giao thực hiện đầu tư hạ tầng KCN Sông Công II, diện tích 250ha. Tỉnh xác định đây là KCN trọng tâm thu hút đầu tư vào địa phương giai đoạn tới nên rất quan tâm và đòi hỏi cao về tiến độ thực hiện. Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt chủ trương đầu tư hạ tầng KCN Sông Công II, trong đó chỉ rõ, nguồn vốn thực hiện là nguồn huy động từ ngân sách địa phương và nguồn vận động nhà đầu tư ứng trước tiền thuê đất có hạ tầng. Thực hiện chủ trương đó, BQL các KCN đã kết nối với một số nhà đầu tư FDI đủ năng lực và có nhu cầu đầu tư vào tỉnh, cùng cam kết phối hợp thực hiện.

Theo đó, đến nay BQL đã tiến hành giải phóng được gần 50ha đất trong KCN, hoàn thành giải phóng đường 36m dẫn vào KCN, giải phóng một phần đất tái định cư..., dự kiến bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư thứ cấp vào cuối năm nay.

Không chỉ vận dụng linh hoạt cơ chế, chính sách, thời gian qua BQL các KCN còn thực hiện tốt vai trò quản lý, tạo điều kiện thuận lợi để có không gian chính sách thông thoáng cho các nhà đầu tư. BQL đã thực hiện tốt cơ chế “một cửa, tại chỗ” giúp các nhà đầu tư giải quyết các thủ tục nhanh chóng, tiện lợi. Ông Ham Sang Hun, Giám đốc Công ty Emtec Vina TN CO.LTD - KCN Điềm Thụy cho biết: Thông qua đơn vị đầu mối là bộ phận “một cửa, tại chỗ”, chúng tôi không phải đến gặp trực tiếp các phòng chuyên môn của BQL như trước, nên đã tiết kiệm được khá nhiều thời gian giải quyết hồ sơ. Chúng tôi cũng đánh giá cao nguyên tắc công khai về thủ tục, phí và lệ phí của bộ phận tiếp nhận và trả kết quả tại BQL…

Được biết, không chỉ có vậy, BQL các KCN còn thường xuyên gặp gỡ, trao đổi với đại diện người Việt Nam tại các DN FDI để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh. Bên cạnh đó, chú trọng đẩy mạnh hoàn thiện hệ thống hạ tầng các KCN; đôn đốc, nhắc nhở các doanh nghiệp chậm tiến độ và thực hiện đúng quy định pháp luật về bảo vệ môi trường. Qua đó, giúp đảm bảo hoạt động sản xuất và môi trường sống tại các KCN.

Nguyễn Nguyễn