Đánh thức những vùng quê

Tỉnh dậy ở một vùng quê, tôi có cảm giác thật lạ khi âm thanh đánh thức mình không chỉ có tiếng gà gáy sáng mà xen lẫn là tiếng máy cày, máy bừa rộn ràng trên cánh đồng mẫu lớn, tiếng xe cộ đi lại nhộn nhịp, “tiếng” những công trình mới đang vươn mình trong nắng sớm,... Đó là những thanh âm ngọt ngào ở những vùng quê đang được hưởng lợi từ phong trào xây dựng nông thôn mới (NTM) trên địa bàn tỉnh…

Để xây dựng NTM không chỉ là nhiệm vụ

Về xã Dương Thành, huyện Phú Bình ngày cận tết Nguyên đán Nhâm Dần, đi trên những con đường phong quang sạch đẹp, chúng tôi cảm thấy không khí thật trong lành dễ chịu. Vẫn là không gian làng quê thanh bình với cánh đồng, rặng tre, những ngôi chùa cổ, thế nhưng làng quê bình yên ấy đã và đang khoác trên mình một chiếc áo mới. Ông Dương Văn Toàn, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Dương Thành vui vẻ cho biết: Diện mạo nông thôn, hạ tầng giao thông trên địa bàn xã từng bước hoàn thiện, đường làng ngõ xóm được mở rộng, thông thoáng, sạch đẹp; trường học được xây dựng khang trang. Đến nay, 100% đường liên xã, liên xóm, trục xóm đã được bê tông hóa; các trường học, Trạm Y tế xã đều đạt chuẩn Quốc gia... Xã phấn đấu năm 2022 đạt xã NTM nâng cao.

Cùng với các thành phố: Thái Nguyên và Sông Công, thị xã Phổ Yên là địa phương đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Hiện nay, thị xã Phổ Yên chỉ đạo các xã tiếp tục củng cố, nâng cao chất lượng các tiêu chí xây dựng nông thôn mới, NTM nâng cao. Trong quá trình triển khai thực hiện, thị xã đã có nhiều cách làm hay, sáng tạo thúc đẩy phong trào xây dựng NTM trên địa bàn. Tiêu biểu như trong năm 2021, thị xã đã tổ chức thành công Hội thi tuyên truyền về Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) gắn với xây dựng “xóm NTM kiểu mẫu”. Tham dự Hội thi có 10 xóm lựa chọn xây dựng đạt chuẩn “xóm NTM kiểu mẫu” thuộc các xã: Đắc Sơn, Phúc Tân, Phúc Thuận, Minh Đức, Thành Công, Vạn Phái và Hồng Tiến. Mỗi xóm trải qua 2 phần thi gồm: đánh giá trực tiếp tuyến đường kiểu mẫu, sáng, xanh, sạch, đẹp; thi hoạt động của các câu lạc bộ; phần thi sân khấu hóa bao gồm chào hỏi giới thiệu về đội thi của xóm, thuyết trình về xây dựng xóm NTM kiểu mẫu và phát triển sản xuất gắn về Đề án Mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Nội dung tuyên truyền chủ yếu tập trung vào kết quả trong thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP); kiến thức về các tiêu chí xây dựng “xóm NTM kiểu mẫu”; phương pháp, kinh nghiệm trong việc tuyên truyền để cán bộ, nhân dân hiểu và tham gia xây dựng NTM... Mỗi phần thi được thể hiện bằng các hình thức như hát, đồng diễn, thơ... tạo nên sự sinh động, lôi cuốn người xem. Bà Ngọc Thị Lan Thái, người trực tiếp tham gia viết kịch bản cho một số đội thi chia sẻ: Hội thi được tổ chức nhằm đẩy mạnh công tác tuyên truyền về tiến trình và kết quả thực hiện chương trình xây dựng NTM kiểu mẫu gắn với Đề án Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) để các địa phương trên địa bàn Thị xã cùng học tập và làm theo, góp phần thúc đẩy nền kinh tế của địa phương ngày càng phát triển và nâng cao đời sống, tinh thần cho nhân dân. Đây là hình thức tuyên truyền hay, tạo sức lan tỏa sâu rộng nên đã được các địa phương khác trong tỉnh học tập.

Hội thi Tuyên truyền về chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) gắn với xây dựng “xóm NTM kiểu mẫu” thị xã Phổ Yên năm 2021

Là huyện miền núi, bước vào xây dựng NTM, huyện Định Hóa gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên đến nay, với sự vào cuộc sát sao của cấp ủy, chính quyền, sự đồng thuận cao của nhân dân, diện mạo NTM Định Hóa có nhiều khởi sắc. Đến hết năm 2021, huyện có 11/22 xã đạt chuẩn NTM, các xã còn lại đều đạt từ 11 tiêu chí trở lên, bình quân đạt 15,8 tiêu chí/xã. Thu nhập bình quân đầu người toàn huyện đạt 46 triệu/người/năm; hạ tầng giao thông nông thôn được quan tâm đầu tư và nâng cấp, hệ thống chính trị tiếp tục được củng cố, an ninh - quốc phòng được đảm bảo, diện mạo nông thôn có nhiều đổi mới theo hướng văn minh, tiến bộ… Huyện phấn đấu trở thành huyện NTM vào năm 2023. Để hoàn thành mục tiêu, năm 2022, huyện Định Hóa phấn đấu 5 xã về đích (Định Biên, Bình Yên, Phú Tiến, Điềm Mặc, Tân Dương); năm 2023, 6 xã còn lại về đích (Tân Thịnh, Quy Kỳ, Linh Thông, Bảo Linh, Lam Vỹ, Bình Thành). Đồng thời, huyện xây dựng thêm 3 xã đạt chuẩn NTM nâng cao gồm: Sơn Phú, Phú Đình và Kim Phượng. Hiện nay, huyện đang gấp rút chuẩn bị những điều kiện tốt nhất để đón đầu tư vào hạ tầng các cụm công nghiệp, phát triển nông nghiệp công nghệ cao... Đồng thời huy động nguồn lực thực hiện những tiêu chí khó.

Thực hiện phong trào xây dựng NTM, đến nay, huyện Đại Từ đã có một diện mạo mới, khang trang hơn trước rất nhiều; đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao... Trong năm 2021, huyện đã chỉ đạo 28/28 xã xây dựng và triển khai thực hiện Đề án xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025. Tổ chức kiểm tra thực địa, rà soát, điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng, quy hoạch chi tiết khu trung tâm các xã, thị trấn. Tổng các nguồn lực huy động, lồng ghép thực hiện Chương trình xây dựng NTM trên địa bàn huyện đạt trên 202 tỷ đồng. Đến nay, huyện đã tổ chức thẩm tra kết quả và hồ sơ thực hiện 19 tiêu chí NTM, NTM nâng cao của các xã Đức Lương, An Khánh, Tiên Hội. Theo đó, xã Đức Lương, xã An Khánh đạt 19/19 tiêu chí NTM, xã Tiên Hội đạt 19/19 tiêu chí NTM nâng cao. Kết quả này là động lực để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong huyện dành nhiều sự cố gắng hơn nữa trong quãng đường nước rút để về đích trước kế hoạch đề ra. Trên tinh thần phát huy tính chủ động, sáng tạo, quyền dân chủ ở mỗi khu dân cư và của người dân thực hiện Chương trình xây dựng NTM được gắn với điều kiện thực tế, cụ thể, xác định rõ thực trạng về nông nghiệp, nông dân, nông thôn của từng xã, tập trung vào những vấn đề trọng tâm, trọng điểm phù hợp với từng địa bàn, địa phương.

Tiến tới xây dựng thành công NTM nâng cao

Năm 2021, mặc dù trong điều kiện dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, kinh tế - xã hội, song các cấp, ngành, địa phương và nhân dân trong tỉnh đã nỗ lực thực hiện chương trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu và đã đạt được kết quả đáng ghi nhận, tạo diện mạo mới trong xây dựng các vùng nông thôn trở thành những không gian sống mơ ước. Tức Tranh là xã đầu tiên của huyện Phú Lương về đích NTM nâng cao trong năm 2021. Thực hiện phong trào xây dựng NTM, đến nay, xã Tức Tranh đã đạt được nhiều kết quả: Kết cấu hạ tầng, kinh tế, xã hội của xã có nhiều thay đổi rõ rệt, nổi bật nhất là hệ thống đường giao thông, hệ thống điện, cơ sở vật chất các trường học, trạm y tế, cơ sở vật chất văn hóa, công trình thủy lợi,... Các công trình đã cơ bản đáp ứng nhu cầu sản xuất và sinh hoạt của người dân, tạo ra diện mạo mới cho xã. Đến nay thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 46,29 triệu đồng/người/năm, không còn hộ nghèo; có 100% hộ dân sử dụng điện sinh hoạt và sản xuất; có 94% nhà ở đạt tiêu chuẩn theo quy định...

Nông dân xóm Đồng Tâm, xã Tức Tranh, huyện Phú Lương vệ sinh đường làng, ngõ xóm xanh, sạch, đẹp

Không chỉ ở Tức Tranh mà phong trào xây dựng NTM đã lan tỏa ra khắp các xã trên địa bàn tỉnh. Xã Tân Đức huyện Phú Bình cũng vừa về đích NTM nâng cao trong năm 2021. Tổng nguồn lực đầu tư xây dựng xã NTM nâng cao của Tân Đức là trên 71 tỷ đồng. Trong đó, nguồn vốn do nhân dân đóng góp bằng tiền mặt, đối ứng công lao động, hiến đất… có tổng trị giá gần 60 tỷ đồng. Nhờ các nguồn lực này, một số tiêu chí khó đã được hoàn thành. Ông Đào Minh Hải, Bí thư Đảng ủy xã Tân Đức chia sẻ: Trong quá trình thực hiện các tiêu chí xây dựng xã NTM nâng cao, xã gặp không ít những khó khăn. Tuy nhiên với sự giúp đỡ của cấp trên cùng với sự đồng thuận của người dân, đến nay xã đã hoàn thành mục tiêu đề ra. Diện mạo nông thôn đã có sự thay đổi đáng kể. Đường trục xã đã cứng hóa 100%. 100% số xóm có nhà văn hóa đạt chuẩn; thu nhập bình quân đầu người năm 2021 đạt 50,3 triệu đồng, không còn hộ nghèo.

Tại huyện Đồng Hỷ, công tác xây dựng NTM cũng được huyện triển khai tích cực. Trong năm, huyện đã chỉ đạo, hướng dẫn xã Văn Hán xây dựng kế hoạch để thực hiện đạt chuẩn NTM nâng cao và xây dựng 03 xóm: Bình Minh, Minh Tiến, Bình Ca của xã Minh Lập đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Đến nay, toàn huyện có 11 xã đạt chuẩn NTM, đạt bình quân 18,2 tiêu chí/xã; còn lại 02 xã: Tân Long, Văn Lăng đạt từ 13 - 15 tiêu chí. Trong năm 2022, huyện Đồng Hỷ xác định sẽ tiếp tục huy động các nguồn lực đầu tư, nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM; xây dựng xóm, xã đạt tiêu chí NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Tăng cường đầu tư nguồn lực, xây dựng xã Minh Lập về đích NTM kiểu mẫu; xã Hóa Trung về đích NTM nâng cao; từng bước hoàn thiện các tiêu chí NTM tại 2 xã Văn Lăng và Tân Long theo lộ trình. Phấn đấu thực hiện mục tiêu xây dựng Đồng Hỷ thành huyện NTM vào năm 2025.

Những ngày cuối năm 2021, Đoàn thẩm định, xét công nhận xã đạt chuẩn NTM của tỉnh tiến hành thẩm định kết quả thực hiện các tiêu chí NTM nâng cao tại một số xã đăng ký hoàn thành trong năm 2021. Đoàn đã đi kiểm tra thực tế kết quả thực hiện một số tiêu chí. Qua báo cáo của các xã và thẩm định thực tế cho thấy, đến nay, các xã đăng ký về đích xã NTM nâng cao đã đạt được nhiều kết quả tích cực, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cùng sự đồng lòng của các tầng lớp nhân dân để xây dựng hạ tầng giao thông nông thôn, mô hình sản xuất, nâng cao đời sống, thu nhập cho người dân…

Năm 2021, việc triển khai Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM cũng gặp một số khó khăn nhất định. Do đây là năm đầu tiên thực hiện Chương trình giai đoạn 2021 - 2025, các cơ chế, chính sách của trung ương, tỉnh, huyện giai đoạn 2016 - 2020 đều đã hết hiệu lực nên việc triển khai thực hiện gặp khó, đặc biệt là việc bố trí nguồn vốn. Thêm vào đó, dịch COVID-19 cũng ảnh hưởng đến tiến độ, kết quả xây dựng NTM. Tuy nhiên, với sự quyết tâm, nỗ lực cao của cả hệ thống chính trị, sự chỉ đạo tập trung và quyết liệt của các địa phương, Chương trình vẫn hoàn thành kế hoạch đề ra. Toàn tỉnh có 7 xã về đích NTM và 8 xã đạt chuẩn NTM nâng cao. Xây dựng NTM ngày càng đi vào chiều sâu, hạ tầng, cảnh quan môi trường nông thôn ngày càng thay đổi rõ nét; liên kết, hợp tác phát triển sản xuất có nhiều chuyển biến tích cực.

Có thể khẳng định, thời gian qua, xây dựng NTM và NTM nâng cao không chỉ là nhiệm vụ mà đã trở thành phong trào thi đua sôi nổi, rộng khắp ở các vùng quê và đạt được những kết quả tích cực. Năm 2022, toàn tỉnh phấn đấu có 6 xã trở lên cán đích NTM, 8 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 4 xã đạt NTM kiểu mẫu; trong đó, trọng tâm là việc thực hiện cơ chế, chính sách, huy động và sử dụng nguồn lực của nhân dân; tổ chức đánh giá chất lượng các công trình kết cấu hạ tầng. Cùng với đó, định kỳ tổ chức điều tra về sự hài lòng của người dân đối với tiến độ và kết quả xây dựng NTM trên địa bàn.

Ông Trần Nho Hưởng, Phó Chánh Văn phòng điều phối Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM tỉnh cho biết: Để thúc đẩy việc xây dựng NTM nâng cao có hiệu quả, thực chất và bền vững, thời gian tới, chúng tôi tham mưu cho UBND tỉnh tăng cường công tác kiểm tra, giám sát kết quả việc thực hiện tại các địa phương. Đồng thời, phát huy hiệu quả, vai trò phản biện, giám sát của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và cộng đồng dân cư đối với xây dựng NTM. Qua đó, giúp phát hiện và kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của các địa phương, đơn vị; đồng thời phát hiện những cách làm hay, sáng tạo, những mô hình hiệu quả trong xây dựng NTM để tuyên truyền và nhân rộng.

Thực tế, trong quá trình triển khai xây dựng NTM nâng cao, mỗi địa phương lại có cách làm riêng, sáng tạo, phù hợp với tình hình thực tế, huy động nguồn lực xã hội hóa, phát huy sáng kiến và những chính sách xây dựng NTM phù hợp với thực tiễn địa phương. Đồng chí Dương Văn Lượng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định: Với tinh thần xây dựng NTM có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc, sau khi được công nhận, các địa phương đều có kế hoạch tiếp tục triển khai nâng cao chất lượng các tiêu chí để tiến tới xây dựng NTM kiểu mẫu. Tỉnh ban hành nhiều cơ chế, chính sách trong xây dựng NTM phù hợp với tình hình thực tế như: Hỗ trợ xi măng cho các địa phương xây dựng đường giao thông, kênh mương thủy lợi, hạ tầng khu sản xuất; đơn giản hóa trình tự, thủ tục thanh, quyết toán kinh phí thực hiện xây dựng NTM; thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp với quy mô lớn, ứng dụng công nghệ, kỹ thuật cao vào quá trình sản xuất giúp tiết kiệm chi phí sản xuất, nâng cao giá trị sản xuất trên một đơn vị diện tích canh tác,…

Những kết quả đã đạt từ việc thực hiện Chương trình MTQG về xây dựng NTM của các địa phương trên địa bàn tỉnh hôm nay là sự kết tinh từ sức mạnh tổng hợp, đoàn kết, thống nhất giữa ý Đảng với lòng dân. Đây cũng chính là “quả ngọt”, nền tảng vững chắc để các địa phương tiếp tục duy trì, nâng chất lượng các tiêu chí đã đạt, xây dựng đạt chuẩn NTM và NTM nâng cao trong thời gian tới.

Phú Thái