Bức vẽ với chất liệu “lấy ở trong tim”

VNTN - Ngày 28/4/1975, họa sĩ, đại tá Lê Duy Ứng tham gia đoàn quân giải phóng tiến vào Sài Gòn với nhiệm vụ ghi chép hình ảnh quân ta chiến đấu. Khi đến căn cứ Nước Trong, ngoại vi Sài Gòn, ông bị thương vào mắt, tỉnh dậy, trước mắt ông là một màu đen tối. Giữa sự sống và cái chết, ông đã nghĩ đến Bác Hồ, dồn hết tâm lực, ông dùng ngón tay và dòng máu chảy ra từ đôi mắt vẽ chân dung Bác Hồ và ghi dòng chữ “Ánh sáng niềm tin! Con nguyện dâng Người tuổi thanh xuân”.

Sau khi bị thương ở mắt, phải trải qua hai cuộc phẫu thuật ghép giác mạc, mắt khi sáng, khi mờ đục, có lúc tối hẳn, nhưng Lê Duy Ứng vẫn miệt mài sáng tác. Và đề tài Bác Hồ và chiến tranh cách mạng luôn là nguồn cảm hứng vô tận trong sáng tạo của ông. Đến nay, ông đã có hàng ngàn bức tranh chân dung Bác Hồ, hàng trăm tác phẩm điêu khắc, hơn hai ngàn bức ký họa về chiến trường; họa sĩ tham gia gần năm chục cuộc triển lãm cá nhân và nhận khá nhiều giải thưởng Mỹ thuật trong nước và quốc tế.

Nói đến bức chân dung Bác Hồ “Ánh sáng niềm tin! Con nguyện dâng Người tuổi thanh xuân”. họa sĩ bộc bạch: “…cách cửa ngõ Sài Gòn 30km, tôi bị thương ở đầu, ngực và nặng nhất là hai mắt. Trong phút hoảng loạn vì đau đớn, cận kề cái chết, bỗng hình ảnh của Bác ùa về trong tâm trí. Với tất cả niềm mến yêu và kính trọng, tôi lấy hết sức lực cuối cùng, dùng các đầu ngón tay thấm dòng máu nóng đang chảy tràn ra từ hai khóe mắt, ký họa thật nhanh chân dung của Bác”.

Họa sĩ Lê Duy Ứng sinh năm 1947 tại thôn Cổ Hiền, xã Hiền Ninh, tỉnh Quảng Bình. Ông là một đại tá của Quân đội Nhân dân Việt Nam, hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam. Năm 1971, khi đang học năm thứ 3 trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội, ông đã tham gia quân ngũ, thuộc đơn vị C20, E101, F325, Quân đoàn II, trực tiếp chiến đấu tại chiến trường Bình Trị Thiên. Sau ngày thống nhất đất nước họa sĩ - đại tá Lê Duy Ứng đã có nhiều năm công tác tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam.

Ra đời trong khoảnh khắc bom rơi đạn nổ, sự sống với cái chết liền kề, thiển nghĩ một bức họa như chân dung Bác Hồ “Ánh sáng niềm tin! Con nguyện dâng Người tuổi thanh xuân” hẳn là có giá trị không phải là ở chất liệu, mà chính là ở cảm xúc của họa sĩ và hoàn cảnh ra đời của tác phẩm. Bố cục đơn giản - bút pháp phóng khoáng, một chân dung lãnh tụ giản dị, một chất liệu “lấy ở trong tim”, họa sĩ Lê Duy Ứng đã xây dựng biểu tượng của niềm tin chiến thắng thuộc về người chiến sĩ cách mạng Việt Nam. Sau nhà điêu khắc Diệp Minh Châu và một người chiến sĩ trong nhà tù Phú Quốc thì Lê Duy Ứng là người thứ ba vẽ chân dung Bác Hồ bằng máu của mình. Hiện nay bức tranh của họa sĩ đang được trưng bày tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.

Nhiều tác phẩm của ông đã đạt được giải cao ở trong nước và dự triển lãm quốc tế như tượng “Bác Hồ với thiếu niên nhi đồng”, “Bác trên đường Trường Sơn”. “Nỗi đau người mẹ”, “Thiếu nữ”, “Người thương binh lúc trở trời” (khắc gỗ), “Trận mở màn chiến dịch”, “Ngày vui giải phóng” (sơn dầu)...

Gia Khánh