Bên lề cơn sốt selfie

VNTN - Trong ngày đầu năm mới, trên báo Tuổi trẻ có đưa tin về một nữ du khách Pháp gặp nạn khi mon men lại gần chụp ảnh tự sướng (selfie) với cá sấu Xiêm khi đi du lịch tại Thái Lan. Sự việc khiến không ít người đọc giật mình, bởi hàng ngày, họ nhìn thấy cảnh tượng selfie nhan nhản quanh mình. Và ngay chính bản thân cũng ít nhiều đã, đang làm việc đó.

Theo Wikipedia, thì “ảnh tự chụp” hay “ảnh tự sướng”, “chụp ảnh tự sướng” hoặc đơn giản là “tự sướng” (selfie) là một từ vựng dùng để mô tả về một bức ảnh tự chụp, thường được thực hiện bằng điện thoại thông minh hoặc webcam của các thiết bị điện tử di động, sau đó được đăng tải lên mạng xã hội, đặc biệt là Facebook”. Ngày nay, điện thoại thông minh tích hợp công nghệ tiện ích phù hợp túi tiền giúp người dùng có thể thoải mái tận hưởng và trải nghiệm chụp ảnh theo sở thích. Theo một báo cáo thị trường về xu hướng chụp ảnh tự sướng tại Việt Nam, thì có 64% người Việt chụp hình tự sướng (nữ giới 72%, nam giới 55%); 15% sử dụng app (ứng dụng) để làm cho tấm hình trông đẹp hơn; mục đích của việc selfie là để thay đổi hình đại diện Facebook (28%) và thay đổi tâm trạng (21%). Phụ nữ muốn đăng những tấm ảnh đẹp nhất về bản thân cho hình đại diện trên mạng xã hội (20%). Trong khi 64% nữ giới thường xuyên selfie với chỉ bản thân họ thì tỉ lệ này thấp hơn với nam giới (46%).

Số liệu trên cho thấy, việc chụp ảnh tự sướng đã, đang trở thành trào lưu hết sức phổ biến trong xã hội Việt Nam. Người ta nói nhiều đến việc những chiếc smartphone là thiết bị gây lệ thuộc nhất cho con người bởi sự đa dụng từ kích thước cho đến sự tích hợp ứng dụng, có thể thay thế các thiết bị như đồng hồ, laptop, các thiết bị chơi game, máy ảnh.... Vì lẽ đó mà smartphone được sử dụng khắp mọi nơi, trong mọi hoàn cảnh.

Các nhà nghiên cứu cho rằng, khi selfie người ta có thể kiểm soát mọi góc độ của ảnh từ ánh sáng, trang phục, biểu cảm khuôn mặt đến khung cảnh xung quanh để tạo nên bức ảnh đẹp. Với kiểu chụp này, người chụp hoàn toàn chủ động trong việc tự tạo cho mình bức ảnh ưng ý và thoải mái chia sẻ mà không sợ bị chê xấu. Mặt khác, việc đăng ảnh và nhận được lời khen còn giúp một số người cảm thấy tự tin về bản thân hơn. Người ta cho rằng selfie không gây ra tác hại gì, song thực tế lại chứng minh rằng, những người “nghiện selfie” sẽ gặp vấn đề sức khỏe tâm thần, luôn có cảm giác không hài lòng với vẻ bề ngoài của họ, dẫn đến lo âu và trầm cảm. Theo các bác sĩ da liễu, thì ánh sáng màu xanh và bức xạ nhiệt phát ra từ điện thoại di động được sử dụng để chụp ảnh "tự sướng" sẽ làm tăng tốc quá trình lão hóa, là nguyên nhân các nếp nhăn đến sớm hơn.

Những ảnh hưởng tiêu cực của việc selfie còn lớn hơn gấp bội bởi những hệ lụy đáng tiếc. Một thống kê gần đây cho thấy, riêng năm 2014 có 49 người trên thế giới chết vì selfie, trong đó, hơn 73% là nam giới. Những người này gặp nạn vì mạo hiểm tìm kiếm những bức ảnh nhằm thể hiện bản lĩnh. Điển hình như: một thanh niên người Anh đã tự tử khi không thể tìm ra cho mình bức ảnh hoàn hảo nhất vì mắc hội chứng mặc cảm về ngoại hình; chàng trai 21 tuổi người Mexico đã vô tình tự bắn chết mình khi đang thực hiện một bức ảnh "tự sướng" với một khẩu súng; và nhiều người thiệt mạng vì trượt chân bên bờ sông, thác nước, vách đá; rơi từ trên cầu, nhà cao tầng xuống đất…

Ở Việt Nam chưa ghi nhận vụ việc đáng tiếc nào xảy ra vì selfie, song chuyện gây phản cảm và gặp rắc rối thì nhiều. Thích thú và thỏa mãn khi tự chụp hình và đăng tải trên mạng, người ta có thể selfie mọi thời điểm: sáng, trưa, chiều, tối; ở mọi nơi từ: nhà riêng, trường học đến góc phố, quán xá, di tích,...; ở mọi hoạt động: ăn, học, ngủ, làm việc, đi đường… Việc selfie rất vô tư và… vô duyên. Tay cầm điện thoại giơ lên, miệng cười các kiểu hoặc chu môi; selfie như cách để chia sẻ buồn vui, thậm chí khoe khoang thân thể, dẫn đến bị lợi dụng hình ảnh trên các trang web đen; hay có cô người mẫu nọ ngồi lên mộ cười hớn hở; một nữ sinh cấp 3 sẵn sàng để bạn trai sờ ngực và tự chụp ảnh…

Cơn sốt chụp ảnh tự sướng đã và đang tồn tại có tích cực lẫn tiêu cực. Thiển nghĩ, mỗi lần muốn selfie, người dùng nên dành chút thời gian xác định ý nghĩa của những bức ảnh đó, để thực sự biết mình nên làm gì cho đúng mực.

Thái Văn