Ấm áp tình người Gang thép

VNTN - Trong lịch sử mấy mươi năm xây dựng và phát triển, người Gang thép luôn giữ trong mình bản lĩnh và tình người vốn có, nhất là những lúc gian khó. Trong thời buổi kinh tế thị trường, thương hiệu TISCO đã nhiều phen đứng trước bờ vực, nhưng rồi đều vượt qua được, ấy cũng là nhờ người Gang thép cùng một lòng thủy chung.

Tấm lòng thủy chung

Trong lần tác nghiệp tại Nhà máy Luyện thép Lưu Xá thuộc Công ty CP Gang thép Thái Nguyên mới đây, tôi tình cờ gặp ông Nguyễn Đức Tài, người công nhân đã luống tuổi phục vụ ở bộ phận tiếp liệu cho lò luyện kim. Còn mấy năm nữa là nghỉ hưu, nhưng trông ông còn khá sung sức, nước da đỏ au và có giọng nói to như quát của người thường làm việc trong môi trường có tiếng ồn lớn.

Ông kể, nhà ông có 3 đời gắn bó với Gang thép Thái Nguyên. Cha ông là cụ Nguyễn Đức Thống, một trong những người công nhân đầu tiên tham gia đại công trường xây dựng Khu Gang thép Thái Nguyên từ những năm 60 của thế kỷ trước. Trong quá trình tham gia, làm việc tại Gang thép, cha ông đã được cử đi học trường Đảng Nguyễn Ái Quốc và giữ tới chức Trưởng Ban Tuyên giáo Đảng ủy Công ty. Năm 1983, ông Tài bắt đầu vào làm việc tại Nhà văn hóa công nhân Gang thép, tiếp nối người cha đóng góp cho sự nghiệp xây dựng Gang thép Thái Nguyên. Là người có thể chất, nên sau một thời gian ở bên Nhà văn hóa, ông quyết định chuyển về Xí nghiệp phế liệu kim loại làm công nhân và rồi sang bộ phận phục vụ vật tư lò luyện thép cho tới nay. Tiếp nối nghề nghiệp của ông, cha, con trai ông là Nguyễn Việt Tùng cũng xin vào làm công nhân lái cần trục tại phân xưởng nguyên liệu của Nhà máy Luyện thép Lưu Xá. Trò chuyện với chúng tôi, ông Nguyễn Đức Tài bộc bạch: 3 thế hệ ăn lương, bám trụ Gang thép, cùng trải qua nhiều sóng gió với Gang thép nên gia đình tôi chưa bao giờ có suy nghĩ bỏ Gang thép. Nhất là khi Gang thép đang gặp nhiều khó khăn như hiện nay thì lại càng phải mạnh mẽ, thủy chung.

Sau cuộc gặp với ông Nguyễn Đức Tài, tôi đã rất tò mò muốn tìm hiểu về những gia đình có nhiều thế hệ làm cán bộ, công nhân Gang thép. Và thực tế khiến tôi không khỏi bất ngờ, thú vị. Gang thép - cái nôi của ngành luyện kim cả nước - đang có cả trăm trường hợp có từ hai thế hệ trở lên làm việc và cống hiến. Gang thép được người lao động ví như ngôi nhà thứ hai nuôi nấng, che chở, đùm bọc nên dù có lúc giận, không hài lòng về một vài quyết định hay đường đi thiếu đúng đắn nhất thời của một thế hệ lãnh đạo nào đó làm ngôi nhà Gang thép chao đảo, xô lệch, họ vẫn không rời bỏ mà cùng chung sức dựng lại vững chãi hơn.

Tại Phân xưởng Lò cao - Nhà máy Luyện gang của Công ty, chúng tôi được trò chuyện trong giờ giải lao giữa ca với anh Trương Quang Thái, trưởng ca. Anh Thái hiện đang là kỹ sư bậc 4/8, vào làm việc tại đây từ năm 1994. Anh cũng có một người cha là đồng nghiệp tại Nhà máy. Chia sẻ về những điều đáng nhớ, Trương Quang Thái tâm sự, năm 1998 chính là thời điểm khó khăn nhất của Gang thép Thái Nguyên. Lúc đó, hoạt động của toàn Công ty bị đình trệ khủng khiếp, hàng nghìn lao động phải nghỉ việc không lương, nhiều người phải đi tìm việc làm khác kiếm sống. Nhà máy có hai lò thì một lò phải dừng, lò còn lại hoạt động cầm chừng, một bộ phận người lao động phải nghỉ việc, số còn lại hưởng lương thấp, ăn bữa nay lo bữa mai. Anh Thái lúc này cũng trong diện phải đi tìm việc khác, nên đã quyết định sang làm việc bên Nhật Bản. Được một thời gian anh trở về nước và tiếp tục gắn bó nghề luyện kim tại Nhà máy luyện gang cho đến nay. Khi được hỏi về tương lai, Trương Quang Thái quả quyết sẽ không chỉ gắn bó đời mình với Gang thép mà con cái sau này cũng được định hướng theo nghề của ông, cha và chọn Gang thép để làm việc.

Với uy tín của thương hiệu TISCO, sản phẩm thép của Công ty vẫn được thị trường ưa chuộng (ảnh chụp tại Nhà máy Cán thép Lưu Xá)

Không phụ công người lao động

“Gái có công, chồng chẳng phụ”, câu nói đó thường đúng với nhiều hoàn cảnh và trong trường hợp của Gang thép Thái Nguyên lúc này lại càng thấy phù hợp. Đáp lại tấm lòng người lao động, tập thể lãnh đạo Công ty đã và đang xoay xở đủ mọi cách để ổn định và nâng cao cuộc sống cũng như điều kiện sản xuất cho công nhân. Đã nhiều lần người đứng đầu Công ty CP Gang thép Thái Nguyên Hoàng Ngọc Diệp khẳng định với chúng tôi rằng dù thế nào cũng cố gắng lo công việc, cuộc sống cho trên 5.000 lao động. Họ vừa là tài sản quan trọng vừa là người mà Gang thép chịu ơn.

Lời nói của người đứng đầu không hề suông chút nào khi mấy năm gần đây, dù thị trường khó khăn, tài chính không thuận lợi, nhưng dường như đời sống, điều kiện làm việc của công nhân Gang thép lại có phần cải thiện hơn trước. Ông Dương Văn Ninh, người gắn bó với Gang thép hơn 30 năm nay, chứng kiến nhiều thăng trầm của TISCO không khỏi xúc động nói: Chưa bao giờ công nhân chúng tôi lại được quan tâm như hiện tại. Mọi người được làm việc trong môi trường “nhà máy công viên”, được ăn ca tự chọn, được tắm nước nóng, xông hơi, giặt là bằng máy, có chế độ bồi dưỡng giữa ca… Ngày lễ, tết đều được chúc mừng, có tiền thưởng, Công ty làm ăn có lãi cũng thưởng, hàng tháng đều tổ chức sinh nhật cho công nhân. Ông Ninh cũng chia sẻ, với lương tháng của ông hiện hưởng 7,5 triệu đồng, cộng với điều kiện làm việc tốt như vậy, nên không giống với nhiều công nhân ngành luyện kim thường về nghỉ trước tuổi, ông vẫn ở lại Gang thép để cống hiến nốt 3 năm còn lại.

Theo báo cáo mới nhất của Công ty CP Gang thép Thái Nguyên, năm nay mức lương bình quân của người lao động trong toàn đơn vị đang đạt 7,6 triệu đồng/người/tháng, cao hơn khoảng 1 triệu đồng so với năm 2015. Kết quả trên cho thấy những nỗ lực rất lớn của cả tập thể Gang thép, trong đó ngoài sự năng động, sáng tạo, vượt khó của ban lãnh đạo còn là sự đồng lòng, chia sẻ của người lao động.

Không chỉ chăm lo đời sống vật chất, nhiều năm nay Gang thép luôn quan tâm đến bữa ăn tinh thần cho anh em công nhân. Công ty đã tạo ra nhiều sân chơi văn hóa, văn nghệ, thể thao bổ ích giúp nâng cao sức khỏe, cải thiện tinh thần cho người lao động. Mỗi đơn vị thành viên đều có nhà đa năng để sinh hoạt thể thao, có nhà truyền thống để trưng bày tư liệu, giáo dục truyền thống. Gang thép từng có đội bóng đá tham gia giải quốc gia, có các đội văn nghệ dự thi các hội diễn nghệ thuật, có các câu lạc bộ nghệ sĩ, sẵn sàng giao lưu với bạn bè. Gần đây nhất, chúng tôi được chứng kiến triển lãm mỹ thuật, ảnh thời sự - nghệ thuật thường niên mang tên “Ngọn lửa thép gang năm 2016” do hai Câu lạc bộ Nhiếp ảnh, Mỹ thuật công nhân mà Công ty bảo trợ đứng ra tổ chức. Đây là sân chơi bổ ích nhằm tạo điều kiện cho các nghệ sĩ có cơ hội thể hiện sáng tạo, giới thiệu tác phẩm của mình với công chúng. Trong các nghệ sĩ tham gia có nhiều người nguyên và đang là cán bộ, công nhân Gang thép Thái Nguyên.

Bằng mọi cách giữ thương hiệu TISCO

Giai đoạn hiện nay, dù đời sống, công việc của công nhân được cải thiện, song cũng là thời gian sóng gió của Gang thép Thái Nguyên. Nói vậy bởi hiện tại đơn vị đang phải gồng mình lo trả lãi ngân hàng hàng chục tỷ đồng mỗi tháng cho một dự án vẫn nằm phơi sương mấy năm nay nhưng có vốn đầu tư lên tới trên 8.000 tỷ đồng (Dự án cải tạo sản xuất giai đoạn II Gang thép). Điều đáng nói là quan điểm của Quốc hội và Chính phủ những ngày gần đây đều khẳng định sẽ không dùng vốn ngân sách để cứu các dự án tương tự như Dự án giai đoạn II Gang thép.

Tuy vậy, quan điểm của Gang thép Thái Nguyên là dù giai đoạn II có được cứu hay không thì thương hiệu TISCO và công ăn việc làm của hơn nửa vạn người lao động vẫn phải giữ bằng mọi cách. Bằng chứng là, Công ty vẫn đang tập trung vận hành hiệu quả giai đoạn I, tăng cường cải tiến kỹ thuật, đầu tư thay đổi dây chuyền, thiết bị, nâng công suất, chất lượng và đa dạng sản phẩm; tích cực tìm kiếm đối tác, bạn hàng chiến lược, mở rộng thị phần, giữ gìn và phát triển thương hiệu. Nếu một số năm trước, sản xuất kinh doanh của Công ty bị lỗ thì khoảng 3 năm trở lại đây, đơn vị đã làm ăn có lãi, trang trải được nhiều khoản nợ kéo dài. Giá trị sản xuất công nghiệp của Công ty năm nay ước thực hiện trên 2.700 tỷ đồng, doanh thu trên 7.000 tỷ đồng, dự kiến sẽ lãi trên 200 tỷ đồng, cao trên 100 tỷ đồng so với năm 2015.

Những tháng cuối năm nay, Gang thép luôn tấp nập xe hàng lớn nhỏ vào ra. Thông tin từ bộ phận kế hoạch, kinh doanh của Công ty thì các nhà máy nhất là khu vực luyện thép và cán thép đang chạy hết công suất để đáp ứng nhu cầu rất cao của khách hàng. Dự kiến cả năm nay, Công ty sẽ sản xuất và tiêu thụ đạt 730 nghìn tấn thép cán các loại, duy trì mức tồn kho dưới 100 nghìn tấn. Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, với uy tín của thương hiệu TISCO và tình hình thị trường đang có dấu hiệu khởi sắc, những năm tới Gang thép Thái Nguyên vẫn sẽ hoạt động ổn định và có lãi, bất chấp những tác động xấu từ Dự án giai đoạn II.

Trường Lâm