Y Tý mộng mơ

VNTN - Cùng ở đất Lào Cai, thị trấn Sa Pa nhộn nhịp khách du lịch bao nhiêu thì Y Tý trái lại, âm thầm hoang vắng khách du lịch bấy nhiêu. Nghe nói trước đây hơn chục năm, nếu từ Dền Sáng đến Y Tý thì phải cưỡi ngựa luồn rừng… Song chỉ đến thì mới biết. Nếu thời Tam Quốc, Chu Du có hai nàng kiều khiến đô đốc quý hơn cả vận nước, thì tôi nghĩ tên hai người đàn bà ấy phải là Sa Pa và Y Tý!

Không biết độ cao của hai xã lệch nhau bao nhiêu, nhưng anh bạn dẫn đường tên Hoàng Công Kiều, công tác tại Phòng dân tộc huyện Bát Xát, lại là người bảo trợ cho chuyến đi của tôi với thày giáo Mai Đồng nói tuyết ở Y Tý rơi sớm hơn, dày đặc hơn và tan muộn hơn ở Sa Pa, còn mây ở Y Tý thì mùa nào cũng dập dìu.

 Dân số ở Y Tý khoảng 4000 người gồm các dân tộc Mông, Dao, Giáy và đặc biệt người Hà Nhì với truyền thống làm nhà đất trình tường có hình chữ nhật hoặc vuông vắn với những mái tranh dày, nhọn hình kim tự tháp -  đáng tiếc loại mái cổ như thế hiện không còn nhiều, những tấm fibro- xi- măng đang thay thế dần những mái rạ mọc rêu xanh ủ hoài niệm thời gian. Cuộc sống cứ tự nhiên nên thơ như nó cần phải thế. Người Hà Nhì có thói quen cho gia súc ở chung với người trong khuôn viên căn nhà đất. Nay vì lý do vệ sinh, dù UBND xã đã cấm nghiêm ngặt, nhưng dù vậy nếu bạn được họ mời vào nhà, thì việc thấy gà, vịt loạc quạc ăn, ngủ bên nền bếp là chuyện không có gì lạ mắt. Con ngựa có thể ở xa người một chút cũng không sao còn lũ gia cầm mà không để ý đến thì cầy, cáo tha đi hết! Và may mắn khi du khách được chứng kiến cảnh tế lễ của bà con.

Đến Lào Cai khi đã nhàm mắt với những cảnh quan mà cả chục lần tận hưởng ở Sa Pa, thì bạn thử đến với Y Tý một lần, tôi tin bạn không phải hối tiếc một chuyến đi! Tuy rằng hiện nay ở Y Tý chưa có nhà nghỉ để người ta hét giá tiền triệu, cũng không có café để bạn lai rai… song bạn nên mua thêm vài lít rượu thóc Sim San do người Hà Nhì chưng cất - Tuyệt lắm! Rượu này uống có xỉu bên bàn ăn mà môi vẫn muốn bám vào vành chén… khao khát như bạn vừa mới thưởng thức nụ hôn đầu đời!

Vũ Kim Khoa