Mẹ và tháng Năm…

VNTN - Tháng Năm, đi dưới những hàng cây xanh mướt, đã nghe ve sầu tấu khúc đồng ca bất tận, đánh thức bao thương mến trong veo. Bằng lăng dịu dàng thắp lên giữa khung trời một sắc tím nao lòng. Những ngọn gió thanh lành, mang theo mùi hương từ những miền đất lạ, thổi qua giấc mơ trưa xa vắng. Tiếng chim cu gáy gọi bạn trầm ấm vang từ vòm cây cổ thụ. Tiếng chào mào chuyền cành lảnh lót. Tiếng sẻ nâu ríu ran sà xuống khoảng sân nắng vàng. Tất cả thành một ban nhạc đồng quê, râm ran suốt cả miền thơ ấu. Sân khấu là những mái nhà đượm màu rêu, những khu vườn thơm lựng quả chín, những cánh đồng trải dài còn trơ cuống rạ. Hè đã về thật rồi!

Mùa này, nắng sóng sánh cả xóm làng, đồng bãi. Mẹ trải thóc ra phơi trước sân, thóc vừa gặt còn vương hương rơm rạ, bùn đất, hòa vào nắng một mùi thơm nguyên sơ, thân thuộc. Cả khoảng sân vuông như được khoác màu áo mới. Vô vàn hạt thóc chắc mẩy, tròn đầy, đan thành tấm thảm vàng óng giữa “biển” nắng mênh mông. Tôi phụ mẹ đảo thóc bằng cây bồ cào trông như chiếc lược sắt được gắn thêm cán tre. Cây bồ cào vẽ lên thảm thóc những đường cong uốn lượn theo bước tôi đi, tôi thích thú khi thóc cứa vào chân mình xon xót. Mẹ còn dặn tôi phải canh chừng lũ sẻ. Những ngày phơi thóc, mẹ rào lưới ở góc vườn rồi dồn đàn gà vào đấy để chúng không mổ thóc trộm. Những con gà trống, gà mái mẹ chăm kĩ, đuôi cong, chân dài, bộ lông óng mượt, con nào cũng no nê với cái diều căng.

Tháng Năm, ở phố những trưa trời rực nắng, thèm sao một ngọn gió quê kiểng, một gầu nước mát lành. Những ngày hè ở quê, đến trưa lại thấy cha ra giếng xối lên người gầu nước trong vắt. Nước giếng mát vào mùa hè, ấm vào mùa đông. Làn nước trong leo lẻo nhìn được cả đáy giếng. Cỏ mực, bìm bìm, dương xỉ mọc xanh rì quanh thềm rêu. Ngày xưa chưa có máy bơm, dáng mẹ liêu xiêu gánh từng thùng nước đổ đầy chum vại, rồi lại quày quả gánh nước tưới rau vườn. Mùa hè khô hanh, đất cũng khát như người, mẹ phải tưới cả hai buổi sáng, chiều để giữ màu xanh cho cây trái. “Đêm tháng Năm chưa nằm đã sáng”. Mới sớm ra mở mắt đã thấy nắng chan hòa khắp đất trời. Ngày dài hơn, đêm ngắn lại như chỉ bằng vài cái trở mình của mẹ. Gót chân mẹ phồng rộp, sần chai dần từ những rổ rau, gánh cá chạy chợ, những thùng nước đầy, những tiếng rao chát mặn mồ hôi…

Ngày nắng, chợt thèm những chén chè đậu xanh, đậu đen buổi trưa hè của mẹ. Chè đậu xanh tuy hòa quyện hơn, nhưng lại không bùi bùi, béo ngậy như những hạt đậu đen. Chè nào do mẹ nấu tôi cũng thích ăn. Bao năm rồi xa miền thơ ấu, nhưng những háo hức, đợi trông lúc nhỏ vẫn vẹn nguyên trong tôi. Đó là những lúc ngồi bên mẹ trong gian bếp thân thuộc, nôn nao đợi chè “tới nước đường” như lời mẹ nói, khi ấy nồi chè được nhắc xuống để nguội. Rồi tôi sẽ lon ton chạy đi mua đá lạnh, chị tôi lấy sẵn ly, muỗng. Cả nhà quây quần bên nồi chè mát lạnh, ngọt thanh. Hạnh phúc đôi khi chỉ giản đơn như thế. Sau này, mọi thứ dường như đều đổi thay, duy chỉ có vị chè mẹ nấu bao nhiêu năm vẫn vậy. Vẫn lành ngọt như tấm lòng của mẹ, chắt chiu những đợi chờ ngày ngày, tháng tháng. Nhưng có lẽ vị chè của mẹ giờ đây, có cả vị của ký ức, vị của thời gian…

Những ngày nghỉ hè ít ỏi, tôi được về bên mẹ. Nhận ra niềm hạnh phúc len lỏi trong từng nhịp đập trái tim vì vẫn còn có mẹ bên đời. Còn mẹ là còn tất cả. Dẫu gió sương dập vùi, dẫu sỏi đá, đắng cay, lòng vẫn giữ một góc nhỏ yên bình chỉ riêng có bóng hình của mẹ. Chiều nay, ngồi nghe gió lao xao trên tán cây mùa hạ, mây thong dong cuối trời, tháng Năm bỗng lành hiền, nhẹ bẫng như một giấc mơ qua…

Trần Văn Thiên