Chuyện trong mùa Halloween

VNTN - Nhắc đến Halloween, người ta nghĩ đến một lễ hội hóa trang của phương Tây, ngày gắn với ma quỷ và chết chóc. Khoảng 5 năm trở lại đây, lễ hội này có xu hướng nở rộ tại Việt Nam. Ở Thái Nguyên, Halloween cũng khá “rộn ràng” từ các trường đại học, cao đẳng, cho đến cả khối mầm non cũng nhiệt liệt hưởng ứng.

Hiểu hay không hiểu cũng… tham gia

Ghé vào một cửa hàng chuyên kinh doanh bao bì, hoa lụa và nhà rạp ở số 38, đường Hoàng Văn Thụ, TP. Thái Nguyên, nơi có bày bán trang phục, phụ kiện hóa trang Halloween. Anh Nguyễn Đức Quân, chủ cửa hàng vui vẻ giới thiệu, kể từ năm 2014, cửa hàng nhà anh là nơi đầu tiên có bán đồ Halloween ở thành phố Thái Nguyên. Khi đó anh Quân đã bắt đầu dàn dựng các tiểu cảnh liên quan đến lễ hội Halloween cho một số trường học trên địa bàn. Cứ nghĩ các mặt hàng này chỉ bán mùa Halloween, nhưng theo anh Quân thì chương trình giáo dục hiện nay liên quan đến tiếng Anh rất nhiều, thế nên trong năm vẫn có người đến mua/ thuê.

Đa dạng các phụ kiện phục vụ lễ hội hóa trang Halloween

Anh Quân giới thiệu cho chúng tôi về các mặt hàng, nào mặt nạ quỷ, mũ quỷ, áo quỷ, lồng đèn bí ngô, những chiếc mặt nạ đầu lâu, áo hình xương người, tóc giả, răng giả, lưỡi hái, kiếm, hình nộm ma quái… với đủ chủng loại, mẫu mã. Giá thành những bộ quần áo, phụ kiện trên khá hợp lý, dao động từ 20.000 - 150.000 đồng, như: đèn lồng bí ngô từ 35-55 nghìn đồng/chiếc; quần áo hình xương người từ 100-150 nghìn đồng/bộ; các loại mặt nạ có hình vẽ kỳ dị từ 20-40 nghìn đồng/chiếc; tóc giả, lưỡi hái, kiếm, hình nộm giả từ 50-150 nghìn đồng/chiếc…

Tích cực chuẩn bị vật liệu hóa trang cho các bạn trong lớp biểu diễn tại đêm hội Halloween ở trường, song bản thân Trương Thị Chuyên (trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên) nói rằng em chưa tìm hiểu kỹ về ngày này. “Em chỉ biết về nó 2, 3 năm nay qua mạng xã hội YouTube, Facebook. Tuy vậy em cảm thấy rất háo hức, loại trừ tối đa những màn hóa trang kinh dị, ghê rợn, các bạn trong trường cũng chỉ vẽ vời chút chút, các tiết mục ca múa, tiểu phẩm ngắn được biểu diễn bằng tiếng Anh, mục đích chính là vừa vui chơi vừa kết hợp học tập nên cũng rất hữu ích”.

Dẫn hai con đi mua một số phụ kiện như mũ phù thủy và đèn bí ngô, anh Nguyễn Minh Thắng (phường Trưng Vương) cho biết: Qua các phương tiện truyền thông, tôi biết Halloween là lễ hội hóa trang của nước ngoài, cũng không tìm hiểu sâu về nó. Con đi học thì nhà trường có tổ chức vui chơi, thấy con thích thú nên tôi cũng chiều con, dẫn đi mua vài món đồ đơn giản như mũ phù thủy hay lồng đèn bí ngô bằng nhựa, gọi là có không khí Halloween thôi. Tôi nghĩ cho con tiếp cận một chút cũng không sao, có khi còn giúp con dạn dĩ hơn.

Có con gái 5 tuổi học Trường Mầm non 19-5, chị Phạm Thu Hà (phường Hoàng Văn Thụ) tìm hiểu khá kỹ về ngày này. Chị bảo, nếu hiểu rõ về truyền thuyết lễ hội Halloween thì việc hóa trang thành ma quỷ hoàn toàn không phải việc xấu. Con gái mình năm trước thấy mặt nạ ma quỷ là sợ, năm nay thì mạnh dạn hơn nhiều. Nhưng mình cũng chỉ mua cho con chiếc đèn bí ngô, hình ảnh biểu trưng cho câu chuyện về chàng Jack keo kiệt, ích kỷ thích giao du với ma quỷ để khi chết phải lẻ loi vì thiên đường và địa ngục đều từ chối. Khi trở thành bóng ma cô đơn giữa chốn nhân gian thì đèn bí ngô chính là vật thiêng để sưởi ấm cho Jack, là ánh sáng dẫn lối cho bước chân lầm lỗi. Tôi kể chuyện và giải thích cho con hiểu, rằng Halloween không chỉ đơn thuần là một lễ hội độc đáo mà còn ẩn chứa câu chuyện có ý nghĩa giáo dục nhân văn sâu sắc, nhắc nhở các bạn trẻ phải biết giúp đỡ mọi người lúc khó khăn, tránh xa cái xấu…

Lồng ghép hoạt động ngoại khóa

Xuất hiện ở Thái Nguyên cũng đã lâu, song chưa năm nào Halloween sôi động như năm nay. Điều đáng nói là Lễ hội này diễn ra khá sôi nổi tại nhiều trường mầm non trên địa bàn thành phố.

Trả lời mối băn khoăn, rằng tại sao một lễ hội hóa trang ma quỷ, xấu xí lại được tổ chức trong một môi trường hết sức trong trẻo như thế, bà Nguyễn Thị Hồng, Hiệu trưởng Trường Mầm non quốc tế Hoa Trạng Nguyên đã cởi mở chia sẻ: Là một trường tư thục, hàng năm ngoài thực hiện các chủ đề chuyên môn do Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo, thì trường cũng thường cho các bé hoạt động ngoại khóa. Lễ hội Halloween là một trong những hoạt động ngoại khóa như thế, mục đích để giới thiệu thêm cho các bé về một nét văn hóa của các nước trên thế giới. Mấy năm trước đã tổ chức nhưng chỉ ở tầm lớp để các cháu làm quen, năm nay mới tổ chức ở quy mô cấp trường.

Không gian Halloween tại Trường Mầm non Quốc tế Hoa Trạng Nguyên

Cũng theo bà Hồng, thì để tổ chức hoạt động này, nhà trường đã có sự bàn bạc, thống nhất với các bậc phụ huynh, hướng cha mẹ chuẩn bị cho con không những về trang phục hay đồ chơi Halloween, mà còn phải chuẩn bị cả về mặt tâm lý nữa. Nói cho con biết ngày Halloween là ngày gì, được tham gia như thế nào… Đa phần cha mẹ đều ở độ tuổi khá trẻ nên am hiểu văn hóa, họ ủng hộ rất nhiệt tình. Các con được tham gia trò chơi mang tính chất lễ hội, ăn uống và ngủ qua đêm tại trường luôn. Không gian, hình ảnh hóa trang loại trừ các yếu tố kinh dị, được trang trí cách điệu, phù hợp với độ tuổi. Có bà tiên kể chuyện, có những “con ma đáng yêu”, có trò chơi ném bóng vui nhộn…, đem lại cho các bé sự vui vẻ là chính.

Năm thứ 3 tổ chức lễ hội Halloween, Trường Mầm non 19-5 cũng coi đây là một hoạt động ngoại khóa dành cho các bé lớp lớn, giúp trẻ mạnh dạn tự tin. Nhân dịp này, trường đã xây dựng ý tưởng trình diễn thời trang trên sân khấu, lồng ghép hướng đến việc bảo vệ môi trường. Theo đó mỗi lớp sẽ tạo ra những bộ trang phục từ các nguyên vật liệu phế thải. Các con sẽ hóa trang khác đi một chút, đeo những chiếc mặt nạ thủ công được các cô giáo tự tay cắt dán, mặc những bộ trang phục tự thiết kế có kèm thêm một số phụ kiện như mũ phù thủy, kiếm, lồng đèn bí ngô… Điều quan trọng nhất là cho trẻ được biểu diễn trên sân khấu.

Chị Trần Thị Hương Giang, Phó Hiệu trưởng nhà trường bộc bạch: chúng tôi cũng muốn cho các con làm quen với các lễ hội, các nền văn hóa của các quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên không đi sâu vào ý nghĩa lễ hội Halloween, mà chỉ coi đây là dịp để tổ chức cho các con vui chơi, hướng sự tự tin thông qua việc trình diễn các bộ trang phục chứ không nặng nề về hóa trang. Chỉ gọi là “manh nha” cho các con biết về ngày này, như một ngày vui vậy thôi.

Kể câu chuyện về truyền thuyết Halloween, qua đó gợi mở những câu hỏi để giáo dục trẻ, Trường Mầm non Bonbee (cơ sở 3 Hoàng Văn Thụ) cũng lựa chọn trang trí theo kiểu ngộ nghĩnh hơn là đáng sợ. Các màn hóa trang đơn giản là những nhân vật cổ tích, là thần tượng của các bé. Các hoạt động phổ biến trong lễ Halloween là hóa trang để đi xin bánh kẹo, cắn táo, cùng với đó là các tiết mục văn nghệ, trình diễn thời trang, nhảy theo vũ điệu Halloween, ảo thuật, trò chơi…

Rõ ràng là các trường cơ bản chỉ “mượn” ngày này để cho các con vui chơi, song chúng tôi vẫn không khỏi băn khoăn. Liệu rằng việc tổ chức một lễ hội mang tính chất hóa trang xấu xí, ma quỷ có thực sự phù hợp với những đứa trẻ 3 - 5 tuổi - độ tuổi mà sự nhận biết các giá trị về cái đẹp đang được hình thành và nuôi dưỡng. Chúng ta có thể loại trừ các hình ảnh kinh dị, máu me rùng rợn, nhưng vẫn phải tô vẽ theo tinh thần của một lễ hội hóa trang. Hơn nữa, văn hóa truyền thống của Việt Nam có nghèo đến nỗi chúng ta phải “mượn” một lễ hội ngoại nhập để xây dựng các chương trình trải nghiệm hay hoạt động ngoại khóa cho trẻ?

Bày tỏ quan điểm, Bà Nguyễn Thị Hồng, Hiệu trường trường Mầm non quốc tế Hoa Trạng Nguyên cho rằng, hiện nay chúng ta đang chú trọng dạy văn hóa mà ít quan tâm đến hoạt động ngoại khóa và kỹ năng, chính vì thế mà lãnh đạo nhà trường mong muốn ngay từ nhỏ các trẻ được làm quen, tiếp cận, sau này khi có cơ hội bước ra thế giới sẽ hiểu biết, sớm hòa nhập với bạn bè, chủ động tự tin hơn. Hội nhập không có nghĩa là mất đi bản sắc, nếu biết chọn lọc và đưa vào với mục đích tốt thì cũng rất tốt cho trẻ.

Rõ ràng, tiếp cận với văn hóa thế giới là điều không xa lạ trong giao lưu tiếp biến văn hóa, nhưng để biến Halloween trở thành lễ hội trải nghiệm văn hóa ý nghĩa cho trẻ, hẳn nhà trường và các bậc cha mẹ sẽ còn phải nghĩ ngợi nhiều!.

Kim Việt